Tổng kết 50 năm Văn học, Nghệ thuật sau ngày đất nước thống nhất

15 giờ trước Gốc

Hội nghị Tổng kết 50 năm Văn học, Nghệ thuật TP.HCM tôn vinh hành trình sáng tạo, tri ân các thế hệ văn nghệ sĩ và định hướng phát triển trong giai đoạn mới.

Bí thư Thành ủy TP.HCM Trần Lưu Quang phát biểu

Sáng 18.10, tại Học viện Cán bộ TP.HCM, Hội nghị Tổng kết 50 năm Văn học, Nghệ thuật TP.HCM sau ngày đất nước thống nhất (30.4.1975–30.4.2025) được tổ chức trang trọng. Bí thư Trung ương Đảng, Bí thư Thành ủy TP.HCM Trần Lưu Quang dự và phát biểu chỉ đạo.

Cùng dự Hội nghị có Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy TP.HCM Lê Quốc Phong; Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Trần Thanh Lâm;

Thứ trưởng Bộ VHTTDL Tạ Quang Đông; lãnh đạo, nguyên lãnh đạo TP.HCM, các hội chuyên ngành và đặc biệt là đội ngũ văn nghệ sĩ lĩnh vực văn học - nghệ thuật của Thành phố.

Nửa thế kỷ hình thành và phát triển nền văn học – nghệ thuật TP.HCM

Báo cáo tóm tắt kết quả và đánh giá 50 năm nền văn học, nghệ thuật của TP.HCM trước thời điểm sáp nhập (1.7.2025), Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy TP.HCM Dương Anh Đức nhấn mạnh, trong nửa thế kỷ qua, Đảng bộ Thành phố đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện lĩnh vực văn học, nghệ thuật, từ công tác nhận thức, tổ chức đến triển khai chính sách, đầu tư, đào tạo, bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa.

Các đại biểu tham dự Hội nghị

Về thành tựu, TP.HCM đã hình thành và hoàn thiện hệ thống thiết chế văn hóa – nghệ thuật, nhiều công trình trọng điểm được xây dựng mới hoặc nâng cấp như Nhà hát Trần Hữu Trang, Rạp Xiếc và biểu diễn đa năng Phú Thọ, Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh, Bảo tàng Tôn Đức Thắng…, góp phần lan tỏa đời sống văn hóa đến vùng ven, nông thôn, ngoại thành.

Hoạt động sáng tác, quảng bá được đẩy mạnh thông qua các cuộc thi, giải thưởng văn học – nghệ thuật, phong trào vận động sáng tạo, cùng nhiều chương trình nghệ thuật phục vụ nhiệm vụ chính trị, hướng về biên giới, hải đảo và kiều bào.

Công tác bảo tồn, phát huy di sản văn học – nghệ thuật, đặc biệt là các loại hình được UNESCO ghi danh, được quan tâm chỉ đạo sâu sát; các nghệ nhân dân gian, Nghệ nhân Nhân dân, Nghệ nhân Ưu tú được tạo điều kiện thực hành, truyền dạy, góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc.

Bí thư Thành ủy TP.HCM Trần Lưu Quang chụp ảnh lưu niệm cùng các đại biểu, văn nghệ sĩ tại Hội nghị

Thành phố khuyến khích xã hội hóa hoạt động nghệ thuật, tạo điều kiện cho các đơn vị tư nhân đầu tư, dàn dựng, mang đến những sản phẩm có dấu ấn riêng. Đội ngũ văn nghệ sĩ kế cận ngày càng phát triển cả về số lượng và chất lượng, được khuyến khích đào tạo linh hoạt (chính quy, truyền nghề).

Chính sách chăm lo, hỗ trợ văn nghệ sĩ lớn tuổi, khó khăn và vinh danh những người có đóng góp tiêu biểu được thực hiện thường xuyên.

Hoạt động lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật được duy trì và phát huy. Sau 15 năm thành lập, Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật TP.HCM đã góp phần định hướng sáng tác, phát hiện và cổ vũ giá trị chân – thiện – mỹ, đồng thời kịp thời phản biện các khuynh hướng lệch lạc.

Cùng với đó, Thành phố chú trọng đổi mới mô hình hoạt động của các nhà hát, đơn vị nghệ thuật công lập và xã hội hóa; phát huy vai trò Liên hiệp các Hội Văn học, nghệ thuật TP.HCM trong đoàn kết, tập hợp giới văn nghệ sĩ.

Sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM vinh dự đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhất do Chủ tịch nước trao tặng

Công tác giao lưu, hợp tác quốc tế được mở rộng, nhiều chương trình biểu diễn, trao đổi nghệ thuật quy mô lớn được tổ chức, góp phần quảng bá hình ảnh văn hóa TP.HCM và Việt Nam ra thế giới. Văn học – nghệ thuật quần chúng tiếp tục được phát triển mạnh mẽ, tạo không gian sáng tạo và sinh hoạt văn hóa phong phú ở cơ sở.

“50 năm qua, văn học – nghệ thuật TP.HCM đã vượt qua nhiều khó khăn, phản ánh sinh động đời sống, khát vọng và bản lĩnh của người dân Thành phố. Các hoạt động văn hóa – nghệ thuật luôn tiên phong trong đổi mới, hội nhập, song vẫn giữ vững bản sắc dân tộc”, ông Dương Anh Đức nói.

Tuy nhiên, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy TP.HCM cũng cho rằng bên cạnh thành tựu, vẫn còn những hạn chế.

Đó là việc đầu tư cho văn hóa – nghệ thuật chưa tương xứng; tác phẩm có tầm vóc, giá trị lớn chưa nhiều; chính sách tiền lương và đãi ngộ chưa đủ hấp dẫn để “giữ chân” nhân tài; đội ngũ lý luận, phê bình còn thiếu và hụt thế hệ kế cận; năng lực tham mưu, quản lý ở một số nơi còn yếu.

Chủ tịch UBND TP.HCM trao Bằng khen cho nhiều tập thể, cá nhân đã có đóng góp tích cực, quan trọng đối với sự nghiệp phát triển của văn học, nghệ thuật TP.HCM 50 năm sau ngày đất nước thống nhất

Nguyên nhân chủ yếu do sự phối hợp giữa các cấp, ngành chưa đồng bộ; một số quy định về tổ chức, hoạt động của các hội chuyên ngành chưa sát thực tế; đồng thời, tác động của kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế và công nghệ mới khiến đời sống văn hóa – nghệ thuật thay đổi nhanh, đặt ra nhiều thách thức.

Về phương hướng, Thành phố xác định sáu nhiệm vụ trọng tâm. Trước mắt, đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức và năng lực lãnh đạo của các cấp ủy, chính quyền đối với văn học, nghệ thuật; Cụ thể hóa chủ trương, chính sách của Đảng bằng cơ chế đãi ngộ, thu hút và bồi dưỡng nhân tài.

Song song đó, hoàn thiện hệ thống thiết chế văn hóa, bảo đảm cơ sở vật chất cho hoạt động sáng tạo và biểu diễn. Tăng cường quản lý, định hướng báo chí, xuất bản, văn hóa – nghệ thuật; chủ động đấu tranh chống văn hóa phẩm độc hại.

Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy TP.HCM Dương Anh Đức báo cáo tóm tắt kết quả và đánh giá 50 năm nền văn học, nghệ thuật của TP.HC

TP.HCM thực hiện công tác bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa vật thể, phi vật thể trên địa bàn Thành phố; gắn phát triển văn học, nghệ thuật với giữ gìn các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc.

Tiếp tục thực hiện có hiệu quả Chiến lược phát triển ngành công nghiệp văn hóa Thành phố giai đoạn 2020 - 2030, trọng tâm giai đoạn 2025 - 2030, đảm bảo mục tiêu chung là phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam trên địa bàn TP.HCM trở thành những ngành kinh tế dịch vụ quan trọng, đóng góp vào tăng trưởng kinh tế.

Dấu ấn nghệ sĩ Thành phố trong dòng chảy sáng tạo

Phát biểu tại Hội nghị tổng kết 50 năm Văn học – Nghệ thuật TP.HCM, bà Dương Cẩm Thúy, Phó Chủ tịch Liên hiệp Các hội Văn học – Nghệ thuật TP.HCM, Chủ tịch Hội Điện ảnh TP.HCM, nhắc lại dấu ấn của “binh chủng đặc biệt” – những văn nghệ sĩ đã đồng hành cùng các đoàn quân tiến về giải phóng Sài Gòn trong mùa Xuân 1975.

Chương trình nghệ thuật chào mừng Hội nghị

Sau ngày thống nhất, TP.HCM phải đối mặt với nhiều thách thức: đấu tranh loại bỏ tàn dư văn hóa phản động, phục hồi và phát triển các hoạt động văn học nghệ thuật, đồng thời giữ gìn, phát huy vai trò của đội ngũ trí thức, văn nghệ sĩ yêu nước.

Nhà nước đã kịp thời củng cố hệ thống thiết chế văn hóa – báo chí, phát thanh, truyền hình, nhà xuất bản, rạp hát, trường nghệ thuật – tạo nền tảng để khuyến khích sáng tác, xây dựng đời sống văn hóa mới mang tinh thần cách mạng.

Phó Chủ tịch Liên hiệp Các hội Văn học – Nghệ thuật TP.HCM Dương Cẩm Thúy

Từ lực lượng văn nghệ sĩ của Hội Văn nghệ Giải phóng và các hội địa phương, TP.HCM đã hình thành một đội ngũ sáng tác phong phú, sung sức với hàng trăm tác phẩm âm nhạc, văn học, mỹ thuật, sân khấu, điện ảnh, kiến trúc, múa... ghi dấu ấn sâu đậm.

Bà Dương Cẩm Thúy khẳng định, TP.HCM là trung tâm kinh tế, văn hóa lớn của cả nước – luôn là nơi hội tụ, nuôi dưỡng và tỏa sáng nhiều tài năng. Trong bối cảnh hội nhập và đổi mới, văn học nghệ thuật Thành phố tiếp tục khẳng định sắc thái riêng, đậm dấu ấn sáng tạo.

Bà bày tỏ mong muốn Thành phố quan tâm hơn đến không gian, môi trường và điều kiện sáng tác, để văn nghệ sĩ được cháy hết mình, sáng tạo nhiều tác phẩm phục vụ sự nghiệp cách mạng và nhu cầu tinh thần chính đáng của nhân dân.

Đại diện văn nghệ sĩ lão thành, NSND - Đạo diễn Đào Bá Sơn cho rằng: “Năm mươi năm không dài trong lịch sử dân tộc, nhưng đủ để nhìn thấy bản lĩnh, trí tuệ và tâm hồn của người dân nói chung và người nghệ sĩ TP.HCM nói riêng.

NSND Đào Bá Sơn

Từ sau ngày đất nước thống nhất, chúng ta – những người cầm bút, cầm cọ, cầm đàn, cầm máy quay – đã cùng nhân dân đi qua bao đổi thay của thời cuộc. Trong gian khó, nghệ sĩ vẫn sáng tạo, vẫn tìm thấy niềm vui khi góp phần gìn giữ bản sắc và bồi đắp tâm hồn con người”.

Theo NSND Đào Bá Sơn, văn học – nghệ thuật TP.HCM hôm nay có thể tự hào khi đã hình thành nền nghệ thuật đa dạng, đậm sắc thái đô thị hiện đại nhưng thấm đẫm tính nhân văn Việt Nam. Riêng với lĩnh vực điện ảnh, ông nhìn nhận đó là “tấm gương phản chiếu tâm hồn của Thành phố”, nơi mỗi nhịp sống đều chứa đựng câu chuyện, ước mơ và khát vọng.

Ông tin rằng với dư địa rộng mở về không gian sáng tạo, TP.HCM có thể hình thành các khu công nghiệp văn hóa, phim trường, trung tâm biểu diễn, tạo “vành đai sáng tạo” thúc đẩy sự phát triển bền vững của văn hóa – nghệ thuật Thành phố.

Ca sĩ Võ Hạ Trâm

Đại diện cho thế hệ trẻ tiêu biểu, ca sĩ Võ Hạ Trâm xúc động chia sẻ: Là người trưởng thành từ phong trào văn nghệ quần chúng, chị tự hào được góp tiếng nói trong sự kiện ý nghĩa này.

Từ những năm đầu sinh hoạt tại Nhà Thiếu nhi và Trung tâm Văn hóa quận, trong môi trường nghệ thuật năng động, chị từng bước khẳng định mình qua nhiều sân chơi, từ Quán quân Tiếng hát Truyền hình TP.HCM 2007 đến các chương trình giao lưu quốc tế, mang tiếng hát Thành phố đến bạn bè thế giới.

Nơi dòng chảy nghệ thuật gặp nhau sau nửa thế kỷ sáng tạo

VHO - Nửa thế kỷ qua, văn học - nghệ thuật (VHNT) đất phương Nam đã song hành cùng nhịp phát triển của Thành phố mang tên Bác, phản ánh sức sống, khát vọng và bản lĩnh sáng tạo của con người Sài Gòn - TP.HCM.

Võ Hạ Trâm bày tỏ lòng biết ơn thế hệ nghệ sĩ đi trước đã dìu dắt, truyền nghề, giúp nghệ sĩ trẻ giữ vững đạo đức và trách nhiệm với khán giả. Chị cho rằng, nếu không có sự quan tâm của Thành phố dành cho phong trào văn nghệ và các thiết chế văn hóa, sẽ không thể có lớp nghệ sĩ trẻ kế thừa và sáng tạo hôm nay.

Nữ ca sĩ mong muốn TP.HCM tiếp tục đầu tư không gian biểu diễn mở, chương trình đào tạo tài năng trẻ và các sân khấu định kỳ phục vụ nhân dân, để nghệ thuật lan tỏa sâu rộng trong đời sống Thành phố.

Văn hóa – nghệ thuật TP.HCM phải bứt phá tương xứng với tầm vóc Thành phố mang tên Bác

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị tổng kết 50 năm Văn học – Nghệ thuật TP.HCM, Bí thư Thành ủy TP.HCM Trần Lưu Quang gửi lời cảm ơn đến các thế hệ văn nghệ sĩ – những người đã đóng góp suốt nửa thế kỷ qua cho tiến trình phát triển của văn hóa, nghệ thuật và diện mạo Thành phố hôm nay.

Bí thư cho biết, đáng lẽ Hội nghị được tổ chức nhân dịp 30.4, song vì nhiều lý do khách quan, nên Hội nghị được dời đến thời điểm này.

Bí thư Trần Lưu Quang ân cần thăm hỏi NSND Trà Giang

Theo Bí thư Thành ủy, sự kiện không chỉ là hội nghị tổng kết mà còn là dịp gặp gỡ, tri ân và tôn vinh những người làm văn hóa – nghệ thuật Thành phố, đồng thời lan tỏa cảm hứng đến thế hệ trẻ, những người đang và sẽ tiếp nối hành trình sáng tạo của TP.HCM.

Bí thư Trần Lưu Quang chia sẻ và tiếp thu các ý kiến đóng góp, gửi gắm của đội ngũ văn nghệ sĩ đối với sự phát triển lĩnh vực văn học - nghệ thuật cũng như sự phát triển chung của Thành phố.

“Điều quan trọng hơn cả là làm sao chúng ta truyền được cảm hứng cho lớp trẻ, để những người đang và sẽ trở thành nghệ sĩ Thành phố tiếp tục nuôi dưỡng tâm hồn, khát vọng sáng tạo”, ông nhấn mạnh.

Bí thư Thành ủy Trần Lưu Quang cũng thông tin một số định hướng lớn về phát triển không gian văn hóa TP.HCM: khu vực Bến Nhà Rồng – Bảo tàng Hồ Chí Minh sẽ được mở rộng không gian văn hóa Hồ Chí Minh kết hợp công viên, dừng hoàn toàn các dự án nhà ở tại đây để ưu tiên không gian công cộng, nghệ thuật và dịch vụ văn hóa.

Đạo diễn – nhà văn Xuân Phượng chia sẻ tại Hội nghị

Bên cạnh đó, khu đất số 1 Lý Thái Tổ (nằm giữa đường Hùng Vương - Lý Thái Tổ) sẽ được chuyển thành công viên kết hợp xây dựng tượng đài tưởng niệm các nạn nhân Covid-19, đồng thời hình thành không gian đa công năng phục vụ các hoạt động văn hóa – nghệ thuật của Thành phố.

Thành ủy cũng đang xem xét quy hoạch lại các trụ sở công sở cũ, ưu tiên dành quỹ đất cho các thiết chế văn hóa, sân khấu, điểm sinh hoạt cộng đồng; đồng thời tiếp tục nghiên cứu khai thác hiệu quả hai bờ sông Sài Gòn như một không gian phát triển văn hóa – du lịch – sáng tạo trong tương lai.

“TP.HCM hôm nay là trung tâm lớn nhất cả nước, mang tên Bác Hồ kính yêu, vì vậy chúng ta không được phép bằng lòng với những gì đã có. Văn hóa và nghệ thuật Thành phố phải tiếp tục bứt phá, tương xứng với vị thế, tầm vóc và khát vọng của Thành phố mang tên Bác Hồ vĩ đại”, Bí thư Thành ủy Trần Lưu Quang khẳng định.

Trong khuôn khổ hội nghị, Sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM vinh dự đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhất do Chủ tịch nước trao tặng. UBND Thành phố cũng tặng Bằng khen biểu dương các tập thể và cá nhân có nhiều đóng góp quan trọng cho sự phát triển của văn học – nghệ thuật TP.HCM trong 50 năm qua.

Một số hình ảnh tại Hội nghị: