Tiến độ thu NSNN ở 3 khu vực kinh tế lớn khá đồng đều

Thu NSNN từ hoạt động sản xuất kinh doanh khá đồng đều trong 5 tháng qua. Ảnh: H.V.

Thu đạt 44,5%

Thu cân đối NSNN tháng 5 ước đạt 110,2 nghìn tỷ đồng. Lũy kế 5 tháng đạt 628,1 nghìn tỷ đồng, bằng 44,5% dự toán, tăng 12,9% so với cùng kỳ năm 2018.

Trong đó, thu nội địa tháng 5 ước đạt 81,9 nghìn tỷ đồng, thấp hơn khoảng 29,7 nghìn tỷ đồng so với tháng trước. Lũy kế 5 tháng đạt 506,9 nghìn tỷ đồng, bằng 43,2% dự toán, tăng 13% so cùng kỳ năm 2018 (cùng kỳ năm 2018 đạt 42,1% dự toán, tăng 15%).

Bộ Tài chính đã chỉ đạo cơ quan Thuế tăng cường công tác quản lý thu ngay từ đầu năm, rà soát, nắm chắc đối tượng, nguồn thu ngân sách trên địa bàn, kiểm tra việc kê khai thuế, quyết toán thuế của doanh nghiệp, phấn đấu thu đúng, thu đủ, thu kịp thời số phát sinh vào NSNN.

Tính đến ngày 31/5/2019, đã thực hiện 19.141 cuộc thanh tra, kiểm tra thuế; kiến nghị xử lý 12.039 tỷ đồng, trong đó thu vào NSNN 3.494 tỷ đồng (đã thu vào NSNN 1.755 tỷ đồng), giảm lỗ 7.941 tỷ đồng; thu hồi nợ thuế 5 tháng đầu năm đạt 13.390 tỷ đồng thuế nợ đọng từ năm trước chuyển sang.

Nhờ vậy, kết quả kê khai, nộp thuế của doanh nghiệp trong 5 tháng đầu năm 2019 là khá tích cực và tương đối đồng đều ở các lĩnh vực kinh tế lớn.

Có một vấn đề lớn trong công tác thu NSNN năm 2018 đã được xử lý gần như triệt để là tiến độ thu của 3 khu vực doanh nghiệp sản xuất kinh doanh.

Năm ngoái, tuy tổng thu vượt dự toán lớn nhưng thu từ 3 khu vực sản xuất kinh doanh đều giảm so với báo cáo. Chia sẻ về vấn đề này tại kỳ họp Quốc hội thứ 7, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho hay có cả nguyên nhân khách quan và chủ quan.

Về khách quan, theo Bộ trưởng, mặc dù kinh tế khởi sắc song hoạt động sản xuất kinh doanh của DN vẫn còn khó khăn. Năm 2018, có 131,3 nghìn DN thành lập mới song cũng có gần 107 nghìn DN tạm ngừng hoạt động và giải thể.

Hơn nữa, các DN mới thành lập chủ yếu là các DN vừa và nhỏ, siêu nhỏ, được hưởng ưu đãi thuế nên đóng góp vào số thu NSNN không nhiều. Số DN hoạt động có lãi chiếm 40% tổng số DN đã nộp tờ khai thuế. Số DN phát sinh thuế GTGT dương (đầu ra lớn hơn đầu vào) chỉ chiếm 26% tổng số DN kê khai. Một số DN có số thu lớn thì trong năm 2018 tăng trưởng thấp hơn dự kiến, thậm chí giảm so với năm trước như nhóm DN khai khoáng, khai thác dầu thô, khai thác khí đốt tự nhiên và sản xuất điện thoại di động.

Về chủ quan, dự toán thu cao hơn khả năng thực tế. So với thực hiện năm 2017, dự toán thu của khối DNNN tăng 13,1%, thu từ khu vực FDI tăng 30,1%, thu từ khu vực kinh tế ngoài quốc doanh tăng 20,4%; trong đó tăng trưởng kinh tế và lạm phát cộng lại chỉ là 11%.

Từ đây, Bộ Tài chính đã rút kinh nghiệm trình Quốc hội dự toán NSNN năm 2019 ở mức phù hợp hơn; tăng 7,7% so với năm 2018, trong đó khu vực DNNN bằng mức thực hiện 2018, khu vực FDI tăng 13,4% và khu vực kinh tế ngoài quốc doanh tăng 13,3%.

Thực tế 5 tháng năm 2019, tiến độ thu của 3 khu vực nói trên đạt 41,1% dự toán, xấp xỉ tiến độ bình quân của các khoản thu nội địa, tất cả tăng 12,9% so với cùng kỳ.

NSNN tiếp tục thặng dư

Thu từ dầu thô tháng 5 ước đạt 5,1 nghìn tỷ đồng, tăng 520 tỷ đồng so tháng trước. Lũy kế 5 tháng ước đạt 23,39 nghìn tỷ đồng, bằng 52,4% dự toán, giảm 2,4% so với cùng kỳ năm 2018. Giá dầu thô thanh toán bình quân đạt 66,5 USD/thùng, tăng 1,5 USD/thùng so giá dự toán, bằng 95,6% so với cùng kỳ năm 2018; sản lượng ước đạt 4,9 triệu tấn, bằng 47% kế hoạch, bằng 98% so với cùng kỳ năm 2018.

Thu từ hoạt động xuất nhập khẩu tháng 5 ước đạt 23,1 nghìn tỷ đồng. Lũy kế thu 5 tháng ước đạt 97 nghìn tỷ đồng, bằng 51,3% dự toán, tăng 15,8% so với cùng kỳ năm 2018 trên cơ sở tổng số thu thuế ước đạt 146,7 nghìn tỷ đồng, bằng 48,8% dự toán, tăng 20,5% so với cùng kỳ năm 2018; hoàn thuế giá trị gia tăng theo chế độ khoảng 49,7 nghìn tỷ đồng, bằng 44,7% dự toán.

Cơ quan Hải quan đã chủ động tăng cường công tác kiểm tra sau thông quan; phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; nhờ đó, đã tác động tích cực đến số thu của khu vực này.

Tổng chi NSNN tháng 5 ước đạt 120,7 nghìn tỷ đồng; lũy kế 5 tháng đạt 550,2 nghìn tỷ đồng, bằng 33,7% dự toán, tăng 4,2% so với cùng kỳ năm 2018.

Trong đó, chi đầu tư phát triển đạt 94,1 nghìn tỷ đồng, bằng 21,9% dự toán, xấp xỉ mức thực hiện năm trước; chi trả nợ lãi đạt 51,56 nghìn tỷ đồng, bằng 41,3% dự toán, tăng 1,7%; chi thường xuyên đạt 401,6 nghìn tỷ đồng, bằng 40,2% dự toán, tăng 5,6% so với cùng kỳ năm 2018.

Do tiến độ chi thấp hơn tiến độ thu ngân sách, nên cân đối NSNN tháng 5 và 5 tháng có thặng dư. Ngoài ra, Bộ Tài chính đã chủ động điều hành việc phát hành trái phiếu Chính phủ để vừa sử dụng có hiệu quả ngân quỹ nhà nước, vừa đảm bảo nguồn thanh toán, chi trả kịp thời các khoản nợ gốc đến hạn và góp phần định hướng sự phát triển của thị trường, cơ cấu lại nợ công.

Tính đến ngày 23/5/2019, tổng số đã phát hành được 98,3 nghìn tỷ đồng trái phiếu Chính phủ với kỳ hạn bình quân là 12,75 năm, lãi suất bình quân là 4,94%/năm.

Hồng Vân