Tiếc cho Đà Lạt

Mỗi năm, Thanh Nhi (phường Phú Thuận, TP.HCM) đều du lịch Đà Lạt 2-3 lần vì yêu thích cảnh sắc và khí hậu mát mẻ. Song, cô thừa nhận mình chưa hài lòng về giá cả đồ uống tại đây.

"Mức giá đắt hơn nhiều so với các thành phố du lịch khác, trung bình 70.000-100.000 đồng/ly đơn giản, các món pha chế có thể cao hơn. Mỗi ngày, tôi đi ăn và ghé 2-3 quán cà phê nên chi phí ăn uống luôn chiếm phần nhiều", Nhi kể với Tri Thức - Znews.

Giá cả đi ngược chất lượng

Trường hợp của Thanh Nhi không phải cá biệt. Trước đó, ngày 2/8, MXH dấy lên sự việc một nam du khách Hà Nội và nhóm bạn ghé quán M. Coffee Garden (phường Cam Ly - Đà Lạt) trong chuyến du lịch. Tại đây, cả nhóm gọi 8 ly nước, giá 90.000-120.000 đồng/ly, tổng hóa đơn 870.000 đồng. Anh đánh giá mức giá cao hơn 2-3 lần so với mặt bằng chung và bản thân "tiếc cho Đà Lạt".

Do Đà Lạt ít điểm vui chơi, Thanh Nhi dành phần lớn thời gian ăn uống và chụp ảnh ở quán cà phê. Ảnh: Thanh Nhi.

Sau khi sự việc đẩy lên cao trào, nhiều du khách từng đến Đà Lạt lần lượt chia sẻ chất lượng đồ ăn, thức uống tại đây chưa đi đôi giá cả. Điển hình là Ngọc Cường (phường Tăng Nhơn Phú, TP.HCM).

Ngọc Cường cho rằng giá đồ uống đắt đỏ bất thường. Trong khi các thương hiệu có tiếng hiếm khi vượt quá 60.000 đồng, nhiều quán ở Đà Lạt lại bán với giá 70.000 đồng trở lên.

"Thường tôi chỉ để ý không gian khi tham khảo các quán trên MXH nên đôi khi bị sốc vì menu giá cao. Mỗi năm, Đà Lạt có nhiều quán mới, quảng cáo rầm rộ, nhưng đa phần tiểu cảnh dùng đi dùng lại, thiếu sáng tạo, còn giá vẫn tăng theo thời gian", anh nhận xét.

Ngọc Cường du lịch Đà Lạt vào ngày 11/7. Ảnh: Ngọc Cường.

Không riêng đồ uống, Ngọc Cường cho biết thêm nhiều quán ăn ở Đà Lạt cũng không rẻ, nhưng đồ ăn rất ít, không đáng tiền. Anh nhiều lần hụt hẫng khi chọn quán theo review và khẩu phần thực tế chỉ bằng một nửa. Vì điều này, chi phí du lịch Đà Lạt của anh lúc nào cũng cao hơn các điểm du lịch khác.

Tương tự, khoản ăn uống ở Đà Lạt của Vân Anh (phường Gò Vấp, TP.HCM) cũng chiếm 70-80%, trong khi nơi khác chỉ 50%. Cô từng đi Măng Đen (Quảng Ngãi) và Sa Pa (Lào Cai), quán cà phê view núi rừng giá 30.000-50.000 đồng/ly, nhưng số tiền này ở Đà Lạt chỉ mua được nước pha nóng loại nhỏ, kể cả quán không có view.

Theo Vân Anh, quán cà phê tại đây chủ yếu bán view và tiểu cảnh. Quán càng lớn, view đắc địa, giá càng đẩy cao, ví dụ mô hình cà phê nông trại ở xã Tà Nung, cách trung tâm hơn 10 km, giá đa số trên 100.000 đồng, đồ uống chỉ là đính kèm. Hoặc các quán bên triền đồi ở khu vực đường Hùng Vương.

Vân Anh thưởng thức đĩa mì nơ cá hồi tại một nhà hàng ở phường Xuân Hương - Đà Lạt với giá 350.000 đồng. Ảnh: Vân Anh.

Cô cho biết quán ăn địa phương thường có giá 50.000-80.000 đồng/món, chấp nhận được đối với điểm du lịch. Song, một số nhà hàng nằm khuất, cơ sở vật chất bình thường vẫn khó chi, giá 150.000-700.000 đồng/món, tương đương nhà hàng hạng sang ở TP.HCM hay TP Nha Trang (cũ), nhưng khẩu phần không xứng.

"Tôi tiếc khi Đà Lạt chưa cân bằng được chất lượng và giá cả ăn uống, gây ảnh hưởng đến trải nghiệm tổng thể. Trong khi các dịch vụ vui chơi, lưu trú lại rất hợp lý", cô bày tỏ.

Để khách không "rơi rụng"

Chia sẻ với Tri Thức - Znews, ông Tưởng Hữu Lộc, Phó Chủ tịch Hiệp hội Du lịch tỉnh Lâm Đồng, cho biết với đặc thù khu vực du lịch, giá cả các mặt hàng "nhỉnh" hơn mặt bằng chung là dễ hiểu. Trong 3 năm gần đây, Đà Lạt chưa vướng tình trạng chặt chém.

Trước đó, vào tháng 2/2015, tỉnh Lâm Đồng (cũ) đã ra Quyết định 09/2015/QĐ-UBND về việc ban hành Quy định quản lý nhà nước về giá trên địa bàn tỉnh. Đến nay, các tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh vẫn căn cứ theo quy định này để thực hiện kiểm tra yếu tố hình thành giá, định giá, bình ổn giá…

Đà Lạt có nhiều phân khúc quán cà phê. Ảnh: Bích Phương.

Theo ông Lộc, các cở sở ăn uống đều niêm yết giá, bán đúng và không chèo kéo. Nguyên nhân du khách cảm thấy đắt đỏ đến từ trải nghiệm chưa phù hợp với nhu cầu, số tiền bỏ ra. Ngoài ra cũng do thông tin giá cả chưa nêu cụ thể về hoạt động đi kèm.

Lấy ví dụ như sự việc "ly cà phê 110.000 đồng" gây tranh cãi vừa qua, nhu cầu của du khách chỉ là uống cà phê ngon, nhưng lại được giới thiệu quán cà phê chồn, ngắm cảnh và đi kèm nhiều hoạt động tham quan, dẫn đến việc bất bình về giá cả.

"Cảnh quan là cốt lõi của Đà Lạt, các quán nổi tiếng, nằm trên vị trí đẹp sẽ cộng điểm này vào vốn. Mặt khác, taxi hay một số phương tiện hướng khách vào cơ sở có chiết khấu nên xảy ra tình trạng 'đội' giá. Du khách chỉ đơn thuần so sánh giá đồ uống với thương hiệu, không bám vào các yếu tố bên lề. Nhìn chung, giá trị dịch vụ là cảm quan cá nhân", vị Phó Chủ tịch phân tích.

Ông Lộc cũng thừa nhận mô hình cà phê check-in, view đồi núi là điểm mạnh, nhưng cũng trở thành điểm yếu của Đà Lạt. Khi "bội thực" quán sẽ gây ra sự hỗn loạn về lựa chọn, lượng khách san sẻ nên họ phải lấy giá cao để nhanh thu hồi tiền đầu tư và kiếm lời để duy trì, vì khách chỉ đông trong năm đầu.

Chưa kể, chi phí đầu tư cơ sở vật chất ở vùng đồi núi lúc nào cũng đắt hơn đồng bằng, bao gồm cả khoản nền móng mang tính an toàn (nếu xây dựng gần taluy), điểm đậu xe hoặc hạ tầng khác.

Sau sự việc trên, UBND 5 phường mới sẽ có các biện pháp kiểm soát giá, cân bằng chất lượng hàng quán để giữ vững hình ảnh du lịch. Bởi sau sáp nhập, tỉnh vẫn xác định TP Đà Lạt (cũ) là điểm đến nổi trội, kế tục các giá trị cốt lõi và hướng đến du lịch bền vững.

Du khách check-in tại quán cà phê Đà Lạt vào tháng 1/2023. Ảnh: Quỳnh Danh.

Ở góc nhìn của tiến sĩ Phạm Hương Trang, giảng viên ngành Quản trị du lịch và khách sạn (Đại học RMIT), sự việc quán cà phê trên phản ánh xu hướng giá leo thang đáng quan ngại, khi Đà Lạt đang rơi vào bẫy "giết con ngỗng đẻ trứng vàng" - giá tăng nhanh nhưng chất lượng không theo kịp.

"Giá cả và giá trị thực chênh lệch lớn có thể tạo hiệu ứng domino, làm tổn hại nghiêm trọng đến hình ảnh điểm đến. Cảm giác 'bị chặt chém' không chỉ xuất phát từ giá cả, mà do chi phí bỏ ra cao, nhưng trải nghiệm chưa đủ thuyết phục", bà Trang nhận định.

Tại Đà Lạt, mô hình "cà phê view triệu đô, giá triệu đồng" không hiếm. Song, nếu chỉ tập trung vào lợi thế cảnh quan sẽ gây hiện tượng "bong bóng", tức là quán khó giữ chân khách lâu dài.

"Mô hình này hoàn toàn có thể thành công và bền vững nếu đi kèm trải nghiệm xứng đáng như sản phẩm chất lượng cao, câu chuyện thương hiệu độc đáo, dịch vụ chuyên nghiệp... Để dung hòa lợi nhuận và sự hài lòng, các cơ sở cần áp dụng chiến lược định giá theo giá trị và đa dạng dịch vụ", tiến sĩ này nói.

Từ bài học "rụng rơi khách Việt" do giá cả ở đặc khu Phú Quốc (An Giang), Đà Lạt cần giữ sự hài hòa giữa chất lượng, giá trị và phục vụ, không đánh đổi tiềm năng dài hạn lấy lợi nhuận ngắn hạn.

"Giá cả du lịch Đà Lạt tăng là xu thế tất yếu khi địa phương phát triển mạnh, nhưng cần đặt trong 'bức tranh lớn' gồm trải nghiệm thực tế, sự minh bạch và cam kết dài hạn để không đánh mất nguồn khách nội địa trung thành", bà Trang nhấn mạnh.

Trúc Hồ - Linh Huỳnh