Thủy sản miền Trung 'gồng mình' phục hồi sau bão lũ

Theo Cục Thủy sản và Kiểm ngư (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), tổng diện tích nuôi trồng bị ảnh hưởng do bão lũ lên tới 1.848 ha, gồm 1.745 ha nuôi mặn lợ và 110 ha nuôi nước ngọt. Toàn khu vực có hơn 23.000 ô lồng (tương ứng hơn 331.000 m³ lồng bè) bị hư hỏng hoặc cuốn trôi; hơn 4.045 hộ nuôi chịu tác động trực tiếp. Tổng thiệt hại ước khoảng 5.290 tỷ đồng, riêng ba tỉnh Khánh Hòa, Đắk Lắk, Gia Lai ghi nhận hơn 4.032 tỷ đồng tính đến ngày 28/11/2025.

Lồng bè bị hư hỏng nặng do bão số 13 (bão Kalmaegi) gây ra - Ảnh: Báo điện tử Nhân dân.

Trong khi hậu quả bão chưa kịp khắc phục, mưa lũ lớn lại tiếp tục tràn xuống Tây Nguyên và duyên hải Nam Trung Bộ, khiến thiệt hại ở ba địa phương trên càng chồng chất.

Tổn thất ghi nhận chủ yếu ở các đối tượng nuôi chủ lực. Tôm hùm và cá tầm chịu thiệt hại nặng nhất; riêng tôm hùm ước mất khoảng 2.550 tỷ đồng, trong đó Đắk Lắk chiếm 2.195 tỷ đồng với 94.000 ô lồng, tương đương 86,1% tổng thiệt hại của nhóm này. Ngoài ra, cá biển thương phẩm thiệt hại khoảng 276 tỷ đồng; ốc hương thất thoát khoảng 150 tấn; các đối tượng như tôm thẻ, tôm sú và cá nước ngọt cũng chết hàng loạt do biến động môi trường sau bão.

Tại họp báo thường kỳ tháng 11, ông Nhữ Văn Cẩn - Phó Cục trưởng Cục Thủy sản và Kiểm ngư nhấn mạnh, mức độ nghiêm trọng của đợt thiên tai, cho biết nhiều vùng nuôi gần như mất trắng từ hạ tầng, con giống đến tư liệu sản xuất. Ông Nhữ Văn Cẩn cũng lưu ý thiên tai đến đúng thời điểm cuối năm khiến tiến độ phục hồi không chỉ ảnh hưởng đến vụ nuôi hiện tại mà còn tác động trực tiếp tới mục tiêu sản xuất đầu năm 2026, đặc biệt với những đối tượng nuôi có chu kỳ dài như tôm hùm và cá biển giá trị cao.

Trong giai đoạn bão lũ, Cục Thủy sản và Kiểm ngư trực ban 24/24 qua hệ thống giám sát tàu cá VMS để theo dõi và cảnh báo; đồng thời ban hành hàng loạt chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương ứng phó kịp thời. Ngay sau khi nước rút, các đoàn công tác được điều đến vùng thiệt hại để phối hợp đánh giá mức độ tổn thất, quan trắc môi trường, hướng dẫn xử lý lồng bè, ao nuôi; triển khai thu gom thủy sản chết, tiêu độc khử trùng, thống kê thiệt hại và xác định nhu cầu vật tư, con giống.

Cục cũng đề nghị các địa phương làm việc với ngân hàng để khoanh nợ, giãn nợ, hỗ trợ tín dụng cho người dân tái sản xuất; đồng thời kiểm soát thị trường để tránh đầu cơ, tăng giá vật tư và con giống. Nhiều doanh nghiệp đã hỗ trợ lưới, bạt, vật tư và thuốc thú y giúp người nuôi khôi phục sản xuất.

Tôm hùm nuôi của người dân ở Phú Yên chết do sốc nước ngọt. (Ảnh: TTXVN)

Theo Cục Thủy sản và Kiểm ngư, thiệt hại cuối năm 2025 chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến kế hoạch sản xuất năm 2026. Vì vậy, ngành đang đề xuất nhiều nhóm giải pháp cấp bách và dài hạn.

Trước mắt, các địa phương phải sớm hoàn thiện thủ tục xác nhận thiệt hại để người dân nhận hỗ trợ theo Nghị định 09/2025/NĐ-CP; hướng dẫn xử lý môi trường, xác định thời điểm thả giống an toàn, ưu tiên đối tượng nuôi chu kỳ ngắn phục vụ thị trường cuối năm. Đồng thời, ngành sẽ tổ chức hội nghị cấp vùng để kết nối ngân hàng, quỹ tín dụng và doanh nghiệp cung ứng giống, vật tư.

Về dài hạn, Cục định hướng tổ chức lại sản xuất theo hướng thích ứng và bền vững, trong đó ưu tiên rà soát, quy hoạch lại nuôi lồng bè và kiểm soát mật độ nhằm giảm rủi ro trước biến động thời tiết. Ngành cũng kiến nghị tiếp tục đầu tư hạ tầng vùng nuôi trọng điểm như bờ bao, hệ thống thoát nước, trạm quan trắc tự động; tăng cường công tác quan trắc, cảnh báo môi trường, ứng dụng mạnh mẽ công nghệ số trong theo dõi thiên tai.

Bên cạnh đó, Cục Thủy sản và Kiểm ngư đang đề xuất xây dựng cơ chế tín dụng đặc thù và mô hình bảo hiểm rủi ro nuôi biển nhằm tạo “tấm đệm an toàn” cho người dân trước thiên tai.

Phát biểu tại buổi họp báo thường kỳ tháng 11, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến nhấn mạnh yêu cầu duy trì đà tăng trưởng toàn ngành từ nay đến hết tháng 12, đồng thời chuẩn bị kỹ lưỡng cho quý I/2026, giai đoạn “khởi đầu nhưng cũng là về đích” của cả năm. Trong bối cảnh thời tiết cực đoan, nếu không chủ động từ sớm, sản xuất sẽ luôn trong thế bị động, phụ thuộc vào hỗ trợ và cứu trợ.

“Thiên tai khốc liệt đã bộc lộ rõ những điểm yếu trong tổ chức sản xuất thủy sản hiện nay. Nhưng từ trong gian khó, những giải pháp căn cơ, dài hạn đang dần được định hình. Việc khôi phục không chỉ là 'làm lại cái đã mất', mà là tái thiết một nền sản xuất thủy sản an toàn hơn, thích ứng hơn và bền vững hơn trước những biến động ngày càng khắc nghiệt của thiên nhiên”, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nêu rõ.

Đức Bách