Thông tư 34 tăng cường kiểm soát khung pháp lý thị trường vàng

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam vừa chính thức ban hành Thông tư số 34/2025/TT-NHNN hướng dẫn thi hành một số điều của Nghị định số 24/2012/NĐ-CP ngày 3/4/2012 của Chính phủ về quản lý hoạt động kinh doanh vàng, đã được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định số 232/2025/NĐ-CP.

Đây được xem là bước hoàn thiện hành lang pháp lý quan trọng, điều chỉnh toàn diện các hoạt động sản xuất, kinh doanh và xuất nhập khẩu vàng trên lãnh thổ Việt Nam.

Thông tư gồm 9 chương với 33 điều, có hiệu lực thi hành từ ngày 10/10/2025. Việc ban hành văn bản này giúp cơ quan quản lý thiết lập hệ thống quy định cụ thể về việc cấp, sửa đổi, bổ sung và thu hồi các loại giấy chứng nhận, giấy phép trong hoạt động kinh doanh vàng.

Các nội dung bao quát từ sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ đến sản xuất vàng miếng, kinh doanh vàng miếng và xuất nhập khẩu vàng. Bên cạnh đó, Thông tư cũng quy định rõ hạn mức xuất nhập khẩu, cơ chế kết nối thông tin và chế độ báo cáo bắt buộc, qua đó tạo nền tảng quản lý chặt chẽ và thống nhất trên toàn hệ thống.

Theo quy định, các giấy phép được cấp trước thời điểm Thông tư có hiệu lực vẫn tiếp tục có giá trị cho đến khi hết thời hạn ghi trong giấy phép.

Việc kết nối thông tin của doanh nghiệp và tổ chức tín dụng phải hoàn tất chậm nhất trước ngày 31/3/2026, trong khi hệ thống cung cấp dữ liệu giá niêm yết vàng miếng phải được hoàn thành trước ngày 31/12/2025. Việc xây dựng, điều chỉnh và cấp hạn mức xuất nhập khẩu vàng trong năm 2025 sẽ được triển khai linh hoạt tùy theo tình hình thực tế.

Siết chặt các hoạt động pháp lý, thị trường

Thông tư quy định chi tiết hồ sơ và thủ tục đề nghị cấp, sửa đổi, bổ sung các loại giấy chứng nhận, giấy phép liên quan đến hoạt động kinh doanh vàng. Các doanh nghiệp có nhu cầu sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ hoặc kinh doanh mua bán vàng miếng phải chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, chứng minh quyền sử dụng hợp pháp đối với địa điểm sản xuất, địa điểm kinh doanh, kê khai cơ sở vật chất, trang thiết bị và nghĩa vụ thuế.

Đối với hoạt động sản xuất vàng miếng, doanh nghiệp phải xây dựng quy trình nội bộ rõ ràng, bao gồm từ khâu nhập nguyên liệu, sản xuất, kiểm soát chất lượng đến giám sát toàn bộ quy trình.

Hoạt động xuất nhập khẩu vàng cũng được quy định cụ thể theo từng nhóm đối tượng. Doanh nghiệp có hợp đồng gia công vàng trang sức, mỹ nghệ với đối tác nước ngoài phải nộp hồ sơ xin cấp hoặc sửa đổi, bổ sung giấy phép tạm nhập vàng nguyên liệu để tái xuất sản phẩm.

Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài phải gửi hồ sơ xin cấp giấy phép nhập khẩu vàng nguyên liệu chậm nhất vào ngày 15/12 hằng năm hoặc khi phát sinh nhu cầu bổ sung khối lượng nhập khẩu. Trong khi đó, các doanh nghiệp đầu tư ra nước ngoài trong lĩnh vực khai thác vàng, cũng như doanh nghiệp khai thác vàng tại Việt Nam, cần có tài liệu chứng minh nguồn gốc vàng nguyên liệu khi xin cấp phép nhập khẩu hoặc xuất khẩu.

Một điểm đáng chú ý là cơ chế cấp hạn mức xuất nhập khẩu vàng được quy định chặt chẽ hơn. Hội đồng xây dựng và điều chỉnh hạn mức do một Phó Thống đốc làm Chủ tịch sẽ tham mưu, quyết định tổng hạn mức hằng năm trên cơ sở mục tiêu chính sách tiền tệ, cung – cầu vàng, dự trữ ngoại hối quốc gia và tình hình hoạt động thực tế của từng doanh nghiệp. Thời hạn xây dựng và cấp hạn mức hằng năm được ấn định trước ngày 15/12, trong khi thời hạn gửi hồ sơ đề nghị cấp hạn mức là trước ngày 15/11.

Các thủ tục hành chính có thể được thực hiện trực tuyến thông qua Cổng dịch vụ công quốc gia hoặc nộp trực tiếp tại Bộ phận Một cửa của Ngân hàng Nhà nước và các chi nhánh khu vực.

Hồ sơ phải được lập bằng tiếng Việt, có danh mục tài liệu rõ ràng, sử dụng bản sao có chứng thực hoặc bản sao kèm bản gốc để đối chiếu. Trong vòng ba ngày làm việc kể từ khi tiếp nhận, cơ quan chức năng sẽ xác nhận tính hợp lệ của hồ sơ.

Thông tư cũng quy định cụ thể về việc thu hồi các loại giấy phép và giấy chứng nhận trong trường hợp doanh nghiệp tự nguyện chấm dứt hoạt động hoặc bị thu hồi theo quy định pháp luật. Quy trình thu hồi sẽ được hoàn tất trong vòng 10 ngày làm việc kể từ khi nhận đủ hồ sơ hợp lệ.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp và tổ chức tín dụng hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh vàng phải thiết lập hệ thống thông tin điện tử để kết nối và cung cấp dữ liệu về giá mua – bán vàng miếng theo yêu cầu của Ngân hàng Nhà nước. Thông tin này sẽ được tổng hợp và chuyển đến Thời báo Ngân hàng để đăng tải công khai. Các đơn vị cũng phải thực hiện chế độ báo cáo định kỳ theo quý và năm về tình hình sản xuất, kinh doanh, xuất nhập khẩu vàng. Thời hạn gửi báo cáo quý là ngày 15 của tháng đầu tiên trong quý tiếp theo, còn báo cáo năm được gửi trước ngày 15/1 của năm sau.

Ngoài ra, Ngân hàng Nhà nước chi nhánh khu vực có trách nhiệm báo cáo định kỳ về tình hình cấp, sửa đổi và thu hồi giấy phép, đồng thời kiểm tra thực tế cơ sở vật chất tại các điểm kinh doanh vàng miếng. Báo cáo từ các chi nhánh sẽ được gửi về Cục Quản lý ngoại hối để tổng hợp, trình Thống đốc xem xét và chỉ đạo.

Dũng Phạm