Thổ Nhĩ Kỳ nhận F-35 vào tháng sau, S-400 Nga thất bại?

Thổ Nhĩ Kỳ đã đặt hàng lô đầu tiên bao gồm 30 máy bay chiến đấu F-35A Lightning II do Hãng Lockheed Martin của Mỹ sản xuất và dự định đặt thêm hơn 70 chiếc trong dự án Joint Strike Fighter (JSF), với sự đầu tư góp vốn và cam kết mua sắm của 10 quốc gia.

Chương trình JSF sản xuất 3 phiên bản khác nhau của máy bay F-35, bao gồm phiên bản không quân F-35A (cất cánh trên đường băng thông thường ở mặt đất), phiên bản hải quân đánh bộ F-35B (cất cánh trên đường băng ngắn và hạ cánh thẳng đứng, trên tàu đổ bộ tấn công) và phiên bản hải quân F-35C, cất cánh trên tàu sân bay.

Thổ Nhĩ Kỳ đặt mua các máy bay F-35A cho lực lượng không quân, để thay thế các máy bay chiến đấu thế hệ cũ của Mỹ như F-4 Phantom và F-16 Fighting Falcon.

Dự kiến, hai chiếc máy bay F-35A đầu tiên sẽ được bàn giao cho Thổ Nhĩ Kỳ vào ngày 21 tháng 6 năm nay.

Theo nguồn tin giấu tên của hãng tin Anadolu, hai phi công của Không quân Thổ Nhĩ Kỳ hiện đang được huấn luyện tại Mỹ để bay 2 chiếc máy bay chiến đấu tàng hình thế hệ 5 này về Thổ Nhĩ Kỳ, với sự bảo đảm của một chiếc máy bay tiếp nhiên liệu trên không.

Các máy bay chiến đấu tối tân F-35A sẽ được triển khai tại Bộ chỉ huy Căn cứ không quân chính số 7 tại tỉnh Malatya, phía đông của Thổ Nhĩ Kỳ.

Vào tháng 12 năm 2017, Lầu Năm Góc tuyên bố rằng, Italia và Thổ Nhĩ Kỳ sẽ được lựa chọn để trở thành các cơ sở kỹ thuật, cung cấp bảo dưỡng ban đầu cho các máy bay chiến đấu F-35 và động cơ của nó.

Trước đó, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ cho các vấn đề châu Âu và châu Âu Wess Mitchell cảnh báo rằng việc Ankara mua tên lửa S-400 từ Nga có thể ảnh hưởng tiêu cực đến quyết định của Washington cung cấp máy bay chiến đấu F-35A cho đồng minh trong khối NATO này.

2 kế hoạch mua sắm S-400 Nga và F35A Mỹ đang khiến Thổ Nhĩ Kỳ gặp nhiều khó khăn

Còn Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ Lankford nói rằng, quyết định chiến lược của Thổ Nhĩ Kỳ đáng tiếc rơi nhiều hơn vào những vấn đề bất hợp lý và đôi khi trái ngược với lợi ích của Mỹ.

Theo ông, sự hợp tác địa chính trị của Ankara với Moscow và quyết định đặt mua hệ thống phòng không/phòng thủ tên lửa S-400 tiên tiến của Nga có thể làm phức tạp kế hoạch mua sắm F-35A.

Đáp lại những lời đe dọa của Mỹ, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu nói rằng, việc hủy bỏ hợp đồng mua bán F-35 là không thể chấp nhận được và nếu việc hủy bỏ xảy ra, thì Mỹ sẽ nhận được một phản ứng đáp trả thích hợp từ Thổ Nhĩ Kỳ,

Moscow và Ankara ký thỏa thuận cho vay mua bốn hệ thống tên lửa phòng không tiên tiến S-400 do Nga chế tạo vào tháng 12 năm 2017. Đợt bàn giao các hệ thống tên lửa đầu tiên cho Thổ Nhĩ Kỳ được lên kế hoạch cho quý đầu tiên của năm 2020.

Washington, đang cố gắng thuyết phục Thổ Nhĩ Kỳ mua tên lửa đất đối không MIM-104 Patriot (phiên bản Patriot 3, tức PAC-3) do Mỹ sản xuất, với lí do S-400 không thể tương thích với các tiêu chuẩn của NATO.

Việc Thổ Nhĩ Kỳ vẫn được nhận các máy bay F-35A vào tháng 6 năm nay thoạt nhìn như có vẻ đó là một chiến thắng của Moscow và Ankara trước Mỹ, nhưng thực ra, chính quyết định này lại khiến tương lai của hợp đồng S-400 trở nên bất bênh.

Những tổ hợp S-400 đầu tiên tận đến quý I năm 2020 mới được bàn giao, từ giờ đến lúc đó là một khoảng thời gian quá dài, đủ cho rất nhiều biến cố xảy ra trong quan hệ Nga-Thổ Nhĩ Kỳ và cũng đủ thời gian để Mỹ đưa ra những tác động khiến hợp đồng này bị hủy bỏ, ví dụ như dọa không cho Thổ Nhĩ Kỳ trở thành nhà sửa chữa và bảo dưỡng F-35; hay sử dụng đến con bài người Kurd…

Nhật Nam