Thành công rực rỡ, nhiều truyện tranh webtoon được xuất bản sách giấy

Thành công của nền tảng webcomics toàn cầu Webtoon khiến cộng đồng đọc dùng từ "webtoon" để chỉ truyện tranh trình bày dạng cuộn dọc trên thiết bị di động. Ảnh: Comi.

Do nhu cầu đọc tiểu thuyết đồ họa (graphic novels) vẫn còn rất mạnh, đặc biệt là ở phân khúc lứa tuổi thiếu nhi và thanh thiếu niên, các nhà xuất bản đang chuyển hướng sang các nền tảng kỹ thuật số phổ biến để tìm kiếm các tựa sách sẵn sàng đi in.

Thành công của nền tảng webcomics toàn cầu Webtoon có trụ sở tại Hàn Quốc là nhân tố chủ chốt thúc đẩy thị trường này nở rộ. Webtoon nhận mình là cộng đồng webcomics lớn nhất thế giới. Thành lập vào năm 2004 và ra mắt vào năm 2005, Webtoon đã thống trị thị trường đến mức hiện nay người ta đã quen dùng chữ "webtoon" để gọi tất cả truyện tranh được trình bày ở định dạng cuộn dọc phù hợp hiển thị trên điện thoại thông minh.

Ngày càng nhiều tác phẩm webtoon được xuất bản giấy

Năm 2022, Webtoon ra mắt Webtoon Unscrolled, công ty xuất bản có trụ sở tại Mỹ với mục tiêu phát hành bản in nhiều bộ truyện tiếng Anh nổi tiếng nhất của trang này tại thị trường Bắc Mỹ. Theo nhà xuất bản, bộ ba tựa sách ra mắt True Beauty (Vẻ đẹp đích thực), Tower of God (Tòa tháp của Chúa) và Cursed Princess Club (Câu lạc bộ Công chúa Chịu Lời nguyền) đã bán được hơn 200.000 bản trong sáu tháng đầu tiên nhà xuất bản hoạt động.

Unscrolled có kế hoạch xuất bản 20 bộ truyện vẫn đang trong quá trình sáng tác và ra mắt độc giả vào cuối năm 2024, bao gồm Lumine (Nhà lữ hành) của Emma Krogell, câu chuyện giả tưởng về cuộc phiêu lưu của một người sói bỏ trốn và một cậu bé phù thủy, và Third Shift Society của Meredith Moriarty, được đề cử Giải thưởng Eisner.

Bobbie Chase, Tổng biên tập của Webtoon Unscrolled, đề cập đến việc Webtoon cho phép biên kịch và họa sĩ truyện tranh bảo vệ tài sản trí tuệ của mình: “Là người đã làm truyện tranh siêu anh hùng trong 35 năm sự nghiệp, thật tuyệt vời khi được đứng về phía người sáng tạo”. Cô cho biết thêm hiện tượng webtoon đã thúc đẩy những cái tên mới trình làng “những tác phẩm đầu tay tạo được tiếng tăm ngay từ lúc ra mắt”.

Độc giả của Webtoon chủ yếu là giới trẻ và phụ nữ. Gần một nửa lượng người sáng tạo (creator) trên trang web là nữ và nhiều bộ truyện hàng đầu đến từ những người sáng tạo là nữ hoặc phi nhị nguyên giới. Chase nhận xét rằng nếu truyện tranh lãng mạn dẫn đầu trong những năm nền tảng gốc tại Hàn Quốc ra mắt, thì phiên bản tiếng Anh của Webtoon tự hào kết hợp đa dạng hơn các thể loại, bao gồm giả tưởng, khoa học viễn tưởng và kinh dị.

Vì truyện tranh Webtoon thuộc quyền sở hữu của người sáng tạo nên tác giả và họa sĩ có thể tự do ký hợp đồng với các nhà xuất bản khác. Truyện lãng mạn giả tưởng thần thoại Lore Olympus của Rachel Smythe, một trong những tác phẩm tiếng Anh có giá trị tài sản trí tuệ lớn nhất trên Webtoon, được Del Rey xuất bản lần đầu tại Penguin Random House. Nhà xuất bản lớn nhất nước Mỹ gần đây đã đặt bộ truyện bán chạy nhất này làm tựa sách chủ chốt của đơn vị xuất bản mới Inklore.

Dù không chỉ tập trung vào webcomics, nhưng Inklore có kế hoạch xuất bản một số tựa sách từ-trực-tuyến-đến-giấy-in, bao gồm các bộ truyện từ Hàn Quốc và Nhật Bản, như My Love Story with Yamada-kun at Lv999 (Chuyện tình của tôi với Yamada-kun ở Lv999) của Mashiro (tháng 4/2024) và Cherry Blossoms After Winter (Đông qua anh đào nở rộ) của Bamwoo (tháng 11/2024).

Một số tác phẩm từ nền tảng di động được xuất bản sách giấy. Ảnh: P.W.

Phục vụ người hâm mộ

Tổng biên tập của Inklore - Rebecca “Tay” Taylor - miêu tả độc giả của nhà xuất bản này ở độ tuổi 18-35, phần lớn là nữ và thường tìm kiếm nội dung LGBTQ. “Họ đọc truyện lãng mạn, họ đọc BL (boys' love - đam mỹ), họ đọc kinh dị”, cô nói. “Về cơ bản, bất kỳ ai đang đọc hoặc viết fanfic trên AO3 (trang web fanfic Archive of Our Own) - đều là độc giả chúng tôi hướng đến”.

Taylor nhận xét rằng những độc giả này “chưa tìm thấy nội dung mình mong muốn ở nền xuất bản truyền thống… vì vậy họ đã tạo ra những nội dung đó trong webcomics, fanfic và fan art. Và có vô số người như vậy”.

Theo Michael Petranek, Tổng biên tập tại nhà xuất bản Scholastic's Graphix, webcomics là “một trong những thể loại phát triển nhanh nhất hiện nay”. Các tựa sách từ trực tuyến đến giấy in của Graphix bao gồm Magical Boy (Cậu bé Phép thuật) của The Kao (đã xuất bản) đoạt giải Prism, kể về một cậu bé chuyển giới chiến đấu với cái ác theo phong cách Thủy thủ Mặt trăng và Rainbow! (Cầu vồng!) của Angel và Sunny Gloom (sẽ xuất bản tháng 3/2024). Cả hai tác phẩm này đều ra mắt lần đầu trên Tapas, một trong những đối thủ lớn nhất của Webtoon.

Emilia Rhodes, tổng biên tập HarperCollins Children's Books, cho biết quyết định xuất bản UnOrdinary (Bất Bình thường) của uru-chan - một bộ truyện siêu anh hùng từ Webtoon - là nhờ “nguồn cảm hứng chân thật” từ các đồng nghiệp của cô. (Tập hai sẽ được HarperAlley phát hành vào tháng 7/2024). “Hàng loạt biên tập viên trẻ ở văn phòng ám ảnh”, cô nói thêm, “và họ khiến tôi cũng mê thích câu chuyện”.

Không phải tất cả tựa sách từ trực tuyến đến giấy in đều thuộc các nền tảng webtoon lớn. Có vô số địa chỉ khác cho độc giả. Biên tập viên thâm niên của Macmillan, Holly West, đã phát hiện ra webcomics độc lập DnDoggos, người sáng tạo Scout Underhill xây dựng câu chuyện tưởng tượng về các chú chó chơi trò nhập vai trong thời gian xảy ra đại dịch.

“Đó là một chốn đầy niềm vui”, cô nhớ lại. Feiwel and Friends sắp xuất bản phần ngoại truyện DnDoggos: Get the Party Started (tháng 2/2024) dưới dạng tiểu thuyết đồ họa gốc dành cho lứa tuổi thiếu niên.

Drawn & Quarterly sắp phát hành tuyển tập truyện tranh thứ ba của Aminder Dhaliwal, từng được họa sĩ truyện tranh này đăng nhiều kỳ trên Instagram. A Witch's Guide to Burning (3/2024) khác biệt với phong cách vẽ trước đây của cô. Biên tập viên thâm niên Tracy Hurren cho biết: “Trước đây tôi chưa từng thấy kiểu thể nghiệm đăng truyện minh họa dài kỳ trên Instagram”. “Nhưng Dhaliwal có phong cách diệu kỳ”, biên tập viên Tracy Hurren nhận định.

Nhiều nhà xuất bản nhận xét rằng chuyển thể webcomics sang dạng in không phải điều gì mới. Một số tiểu thuyết đồ họa thành công nhất trong 20 năm qua, bao gồm American Born Chinese của Gene Luen Yang và Smile của Raina Telgemeier, đều khởi điểm là webcomics vào những năm 2000.

Whitney Leopard, biên tập viên thâm niên của Random House Graphic, cho biết: “Chúng ta có lịch sử in các truyện tranh vốn ra mắt trực tuyến hoặc trong các tạp chí tự xuất bản”. Nhưng trong những năm gần đây, cô ấy nhận thấy “sự gia tăng vượt trội”. Một tựa truyện được yêu thích sắp ra mắt là Woe: A Housecat's Story of Despair (tháng 7/2024), tuyển tập truyện tranh về mèo mà họa sĩ Lucy Knisley đã ra mắt trên mạng xã hội và The Nib.

Scott Kurtz đã tự xuất bản webcomics từ năm 1998. Tiểu thuyết đồ họa dành cho thiếu niên Table Titans Club, ngoại truyện của webcomics Table Titans của anh, sẽ xuất bản ở Holiday House vào tháng 3/2024. “Mạng xã hội và sự thay đổi thế hệ đã biến chuyển mọi thứ”, anh nói. “Khi bước vào những năm 2000 và chịu phản đối từ các các họa sĩ truyện tranh vốn chuyên đăng trên các báo, chúng tôi thường nói đùa, ‘Khi đến độ tuổi của họ, sẽ có điều gì ta không hiểu được đây?’”

Lợi thế của sách giấy khi in tác phẩm từ webtoon

Khi các nhà xuất bản đánh giá rủi ro và lợi ích tiềm năng nếu ra mắt các tựa sách mới, webcomics sẵn có một số lợi thế. Biên tập viên có thể đọc toàn bộ câu chuyện thay vì dựa vào phần nhỏ được gửi tới giới thiệu - và đếm số lượng người hâm mộ đã theo dõi.

Kevin Ketner, biên tập viên của Ablaze cho biết: “Bạn có thể thấy số lượng người đang đọc ở định dạng webtoon”. “Và bạn hiểu được. Cái này hay ho đấy. Tôi muốn giới thiệu cái này đến nhiều người hơn”. Các tựa sách từ trực tuyến đến giấy in của Ablaze bao gồm webtoon thiên về hành động Terror Man của Dongwoo Han và JinHo Ko (tập hai sẽ được phát hành vào tháng 12) và Get Schooled của Yongtaek Chae và Garam Han (đã ra mắt).

Khi các nhà xuất bản tóm tắt cơn sốt webcomics, từ gây ghiền (bingeable) thường xuyên xuất hiện. Và họ chọn những câu chuyện người hâm mộ yêu thích để in. Sierra Hahn, tổng biên tập của Oni Press, cho biết: “Sau thời gian dài hàng ngày đón đọc câu chuyện, độc giả sẽ muốn quay lại với thứ gì đó mình có thể cầm nắm hoặc trao cho người khác”.

Chủ của Oni, Hunter Gorinson, đồng ý. “Tôi nghĩ phần lớn độc giả sẵn có sẽ đón chờ các tác phẩm ấy từ chúng tôi”, ông nói. Sau đó vẫn còn những khán giả chưa đọc trực tuyến, lần đầu tiên đến với tác phẩm. Các tựa sách từ trực tuyến đến giấy in sắp tới của Oni bao gồm bộ Webtoon đình đám Covenant của LySandra Vuong (tháng 4/2024), một chuyện tình lãng mạn giả tưởng đen tối kỳ lạ.

Theo Spike Trotman - chủ nhà xuất bản Iron Circus - webcomics có lợi thế so với các tựa sách công bố lần đầu bằng sách giấy, bởi webcomics đã có được lượng khán giả hào hứng ủng hộ người sáng tạo.

Iron Circus sử dụng phương thức gọi vốn cộng đồng để xuất bản kết hợp các tựa sách từ trực tuyến đến giấy in. Nhà xuất bản gần đây đã phá vỡ kỷ lục gọi vốn cộng đồng trước đó sau khi mua lại webcomics dài hạn Lackadaisy của Tracy Butler (tuyển tập sẽ ra mắt vào tháng 2/2024). Iron Circus cũng sẽ sản xuất một series hoạt hình web.

Skybound Entertainment đi theo mô hình huy động vốn từ cộng đồng tương tự cho các tựa như Ava's Demon của Michelle Fus (tập hai sẽ được phát hành vào tháng 5/2024), kể về một cô gái bị quỷ ám trong một xã hội tương lai và Good Comics for Bad People: An Extra Fabulous Collection (Truyện tranh hay dành cho người xấu: Bộ sưu tập Xuất sắc) của Zach M. Stafford (đã ra mắt).

Giám đốc biên tập Alex Antone nói rằng Skybound bắt đầu săn lùng webcomics khi “chúng tôi tìm cách tiếp tục xuất bản sách một cách có trách nhiệm giữa đại dịch”. Bằng cách chuyển nhiều phần nhất có thể trong quy trình xuất bản lên phương tiện trực tuyến, từ mua lại sang gọi vốn, Skybound đã có thể tiếp tục xuất bản trong thời gian giãn cách vì dịch Covid-19.

Antone nói: “Nếu đã có lượng khán giả tiềm năng dễ dàng tiếp cận, tại sao không mang đến cho họ trải nghiệm vượt bậc hơn?”.

Tâm Anh