Thẩm phán được tổng thống Mỹ đề cử tuyên thệ nhậm chức

Với 52 phiếu thuận và 48 phiếu chống, Thượng viện do Đảng Cộng hòa kiểm soát đã phê chuẩn việc bổ nhiệm ứng viên Barrett do đương kim tổng thống đề cử, làm Thẩm phán Tòa án Tối cao. Phát biểu khi tuyên thệ nhậm chức, bà Barrett khẳng định: “Lời tuyên thệ mà tôi trịnh trọng thực hiện tối nay chứa ý nghĩa cốt lõi rằng, tôi sẽ làm tròn bổn phận mà không sợ hãi hay thiên vị. Tôi sẽ làm việc mà không bị ảnh hưởng bởi đảng phái hay sở thích cá nhân". Bà khẳng định sẽ cống hiến hết mình để bảo vệ hiến pháp cùng nền dân chủ Mỹ. Bà cũng nhấn mạnh các thẩm phán Tòa án Tối cao phải gạt quan điểm cá nhân sang một bên.

Đây là lần thứ ba Tổng thống Donald Trump đề cử thành công ứng viên thẩm phán vào Tòa án Tối cao và củng cố đa số ghế bảo thủ tại tòa án với tỷ lệ 6-3. Thành công lần này được đánh giá có thể mang lại lợi thế cho ứng viên của Đảng Cộng hòa Donald Trump và thu hút được lượng cử tri bảo thủ khi cuộc bầu cử tổng thống chỉ còn vài ngày nữa sẽ diễn ra.

Thẩm phán Amy Coney Barret (trái) nhìn Tổng thống Mỹ Donald Trump trong lễ tuyên thệ nhậm chức ở Nhà Trắng hôm 26-10. Ảnh: AP

Vì vậy, cũng dễ hiểu tại sao Tổng thống Donald Trump và Đảng Cộng hòa đã tìm cách đẩy nhanh tiến trình phê chuẩn bà Amy Coney Barrett trước cuộc bầu cử ngày 3-11, bất chấp sự phản đối của phe Dân chủ. Quan điểm của bà Barrett được đánh giá là có xu hướng bảo thủ, phần nào phù hợp với lập trường của Đảng Cộng hòa về các vấn đề liên quan đến Đạo luật ObamaCare, quyền nạo phá thai, quyền sử dụng súng... Giới phân tích dự đoán khả năng bà Barrett sẽ bỏ phiếu trong một vụ kiện sắp tới của Tòa án Tối cao về Đạo luật Chăm sóc sức khỏe phù hợp túi tiền (ACA) để hủy bỏ luật chăm sóc sức khỏe này vốn ra đời dưới thời cựu Tổng thống Barack Obama, phù hợp với ý muốn của Tổng thống Donald Trump.

Như vậy, việc đưa thành công bà Barrett ngồi vào chiếc ghế Thẩm phán Tòa án Tối cao sẽ mang lại lợi ích về lâu dài cho Đảng Cộng hòa khi cán cân tư tưởng tại Tòa án Tối cao nhiều khả năng sẽ nghiêng về lập trường của Đảng Cộng hòa trong dài hạn, do “nhiệm kỳ” của Thẩm phán Tòa án Tối cao sẽ kéo dài cho đến khi người đó qua đời.

Ngoài ra, Tòa án Tối cao còn có vai trò quan trọng trong trường hợp nảy sinh tranh cãi về kết quả bầu cử dẫn đến phải kiểm phiếu lại. Theo quy định bầu cử Mỹ, kết quả bầu cử tổng thống được quyết định bằng phiếu đại cử tri. Trong cuộc bầu cử năm nay, do đại dịch, nhiều bang sẽ kiểm những lá phiếu được bỏ qua đường bưu điện ngay cả khi phiếu đó được chuyển đến sau ngày bầu cử. Một số bang có quy định rất chặt chẽ về việc bỏ phiếu qua bưu điện, theo đó, việc kiểm phiếu chỉ được tiến hành khi lá phiếu được gửi đến trong một phong bì đặc biệt. Một số cử tri có thể không tuân thủ hướng dẫn hoặc không đánh dấu rõ ràng vào lá phiếu, hoặc không nắm rõ quy định này.

Trong cuộc bầu cử năm 2000, Tòa án Tối cao đã can thiệp vào việc kiểm phiếu tại bang Florida vì bang này quá hạn chót kiểm phiếu. Do đó, nếu các bang không giải quyết những vấn đề phát sinh trước thời hạn quy định, có thể Tòa án Tối cao sẽ can thiệp để kết thúc quá trình kiểm phiếu và tuyên bố ứng cử viên đắc cử sẽ là người giành được nhiều phiếu đại cử tri hơn tại thời điểm đó.

Chính vì vậy, việc bà Barrett được bổ nhiệm làm Thẩm phán vấp phải sự chỉ trích của phe Dân chủ. Bà Barrett là thẩm phán đầu tiên trong lịch sử hiện đại được bổ nhiệm mà không có sự ủng hộ của lưỡng đảng. Lãnh đạo Đảng Dân chủ tại Thượng viện Chuck Schumer chỉ trích Đảng Cộng hòa tiến hành cuộc bỏ phiếu phê chuẩn bà Barrett ngay trước thềm bầu cử, dù chính họ đã chặn ứng viên do cựu Tổng thống Barack Obama đề cử 8 tháng trước cuộc bầu cử năm 2016.

Trên trang mạng xã hội Twitter, Thượng nghị sĩ bang California Kamala Harris-liên danh tranh cử của ông Joe Biden, nhấn mạnh rằng Đảng Cộng hòa “đã bác bỏ nguyện vọng của người dân Mỹ” khi xác nhận đề cử đối với bà Barrett. Ứng cử viên tranh cử phó tổng thống Mỹ cũng cho rằng, việc tiếp cận đối với chăm sóc sức khỏe, các quyền lợi về bỏ phiếu, quyền của người đồng tính, quyền nạo phá thai an toàn và hợp pháp sẽ phải đối mặt với rủi ro. Cựu Ngoại trưởng Hillary Clinton cũng chỉ trích các thành viên của Đảng Cộng hòa ở Thượng viện về quyết định phê chuẩn bà Amy Coney Barrett vào vị trí Thẩm phán Tòa án Tối cao Mỹ.

XUÂN PHONG