Thẩm mỹ bằng filler: Từ làm đẹp đến cấp cứu chỉ cách nhau một mũi tiêm

Làm đẹp bằng filler đang trở thành xu hướng phổ biến trên toàn thế giới. Tuy nhiên, đằng sau vẻ ngoài căng bóng, không tì vết ấy là hàng loạt ca biến chứng nghiêm trọng từ hoại tử, mù mắt đến sốc phản vệ đe dọa tính mạng.

BÁO ĐỘNG ĐỎ CHO NGÀNH LÀM ĐẸP THIẾU AN TOÀN

Theo thống kê, mỗi năm trên thế giới có hàng triệu ca tiêm filler được thực hiện. Riêng tại Mỹ, khoảng 1,5 triệu ca được báo cáo. Tuy nhiên, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã ghi nhận hơn 900 trường hợp biến chứng nghiêm trọng liên quan đến thủ thuật này.

Tại Việt Nam, tình hình cũng không kém phần báo động. Bệnh viện Da Liễu TP.HCM tiếp nhận hơn 600 ca biến chứng thẩm mỹ mỗi năm, trong đó 69% liên quan đến tiêm filler và botox. Bệnh viện Việt Đức, Bệnh viện Bạch Mai cũng thường xuyên cấp cứu cho những bệnh nhân bị hoại tử da, mù mắt, tai biến não sau tiêm filler tại các cơ sở không phép.

Ngày 9/9, Bệnh viện JW Hàn Quốc (TP.HCM) cho biết đã tiếp nhận liên tiếp hai ca biến chứng nặng nề do tiêm filler làm đầy mông, trong đó có bệnh nhân phải nạo vét gần 2,5 lít dịch và mô hoại tử.

Trường hợp đầu tiên là một phụ nữ (33 tuổi) ở TP.HCM nhập viện trong tình trạng mông sưng to, đỏ tím, đau nhức dữ dội. Kết quả chẩn đoán hình ảnh cho thấy khối áp xe khổng lồ dài 20cm, dày 15cm, ăn sâu vào cơ và hình thành nhiều hốc tổ ong. Bệnh nhân thừa nhận đã tiêm filler collagen để nâng vòng 3 cách đây 7 năm.

Tiêm filler làm đầy mông khiến mông bị hoại tử nghiêm trọng

Các bác sĩ buộc phải phẫu thuật khẩn cấp, nạo vét toàn bộ mô hoại tử, loại bỏ filler và đặt máy hút áp lực âm để dẫn lưu dịch mủ. Chỉ với vết rạch nhỏ, gần 2.500 ml dịch mủ lẫn mô chết đã phun trào từ vùng tổn thương khiến ê-kíp không khỏi bàng hoàng. Nếu không xử trí kịp thời, bệnh nhân có nguy cơ nhiễm trùng huyết, đe dọa tính mạng.

Trường hợp thứ hai là một phụ nữ từng tiêm chất làm đầy đa tầng tại một spa ở địa phương để nâng mông cách đây 2 năm. Sau hơn 1 năm, bệnh nhân cảm thấy đau, không thể ngồi hay đi lại bình thường.

Trước đó, chị từng phẫu thuật lấy silicon và đặt túi mông nhưng biến chứng tái phát khiến tình trạng ngày càng trầm trọng.

Kết quả chẩn đoán tại Bệnh viện JW cho thấy, trong mông bệnh nhân vẫn tồn tại nhiều khối chất lạ vón cục. Ê-kíp phẫu thuật đã nạo vét hàng chục hạt filler biến đổi màu, dạng đặc quánh như trân châu, chính là nguyên nhân gây sưng viêm, tụ mủ và hoại tử mô. Sau ca mổ kéo dài 3 giờ, bệnh nhân tiếp tục được đặt máy hút áp lực âm và cần phẫu thuật lần 2 để xử lý triệt để.

Trường hợp đặc biệt khác xảy ra trong tháng 7/2025 là một cô gái trẻ đã phải trải qua hơn 60 ca phẫu thuật trong suốt 6 năm vì tiêm filler toàn thân, dẫn đến hoại tử nghiêm trọng vùng đùi. Đây là ca cấp cứu được đánh giá là lớn nhất từ trước đến nay tại Bệnh viện Thẩm mỹ JW, nơi tiếp nhận bệnh nhân trong tình trạng nguy kịch, cả thể chất lẫn tinh thần.

Bệnh nhân được đưa đến cấp cứu trong trạng thái hoảng loạn, đau đớn tột độ. Dù chưa tháo lớp băng ép, các bác sĩ đã ngửi thấy mùi hôi nồng nặc từ dịch mủ và máu thấm qua gạc. Toàn bộ vùng đùi phải sưng phù, tím tái, lở loét sâu đến 10x25cm, lộ trơ bó cơ mặt trong như một vết thương chiến trường.

Vùng đùi bị hoại tử nghiêm trọng của bệnh nhân tiêm filler sai cách

Bệnh nhân cho biết bắt đầu tiêm filler từ năm 2019, không chỉ ở Việt Nam mà còn bay sang Dubai. Bất kỳ vùng nào trên cơ thể thấy chưa đẹp từ mặt, mông, đùi đến bụng đều được tiêm. Loại filler sử dụng không rõ nguồn gốc và các biến chứng liên tục tái phát như mưng mủ, nhiễm trùng, hoại tử. Mỗi lần biến chứng xảy ra, người này lại lên bàn mổ rạch, khâu, ghép da, dẫn lưu...

Ca phẫu thuật kéo dài gần 5. Filler đã vón cục thành từng khối rắn, len lỏi như tổ ong giữa các lớp cơ. Mô mềm hoại tử lan từ bẹn đến đầu gối, mủ đặc sánh. Các bác sĩ phải mổ tách từng lớp mô, nạo vét từng ổ áp xe, tránh tổn thương bó mạch lớn.

Sau phẫu thuật, bệnh nhân được đặt hệ thống hút áp lực âm (VAC) để dẫn lưu mủ, kết hợp truyền kháng sinh phổ rộng và điều trị bằng plasma lạnh nhằm kháng khuẩn, giảm viêm, ổn định tâm lý và chuẩn bị cho các can thiệp tiếp theo.

Cũng trong khoảng thời gian đầu tháng 7, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh đã tiếp nhận bệnh nhân 52 tuổi, một Việt kiều Đức trở về Việt Nam để phẫu thuật vùng thái dương sưng đỏ, đau nhức dữ dội do silicon lỏng tiêm từ 8 năm trước.

Kết quả chụp MRI cho thấy filler len lỏi khắp khuôn mặt. Nếu để lâu, chất này có thể ăn mòn mạch máu thần kinh, gây đột quỵ, liệt mặt, thậm chí mù lòa. Một vết rạch nhỏ 1cm ở chân tóc được thực hiện để đưa ống hút vào và lấy ra 25 ml silicon lỏng, chất đã bị FDA cấm dùng từ năm 1991.

Bệnh nhân chia sẻ đã tiêm filler trong một hội chợ tại Đức với lời quảng cáo an toàn, trẻ hóa cao. Sau thời gian dài, mỗi khi vận động, vùng thái dương đau nhức, đặc biệt là bên phải. Đồng thời, người này còn tiêm ở cằm, môi, rãnh cười và cả vùng mông.

Cách đây không lâu, Bệnh viện Trưng Vương (TP.HCM) cho biết, trong thời gian ngắn đã tiếp nhận 6 trường hợp là các nữ bệnh nhân từ 24 – 39 tuổi bị tai biến nặng sau khi tiêm filler vào cơ thể. Trong đó, nhiều trường hợp phần da và mô đã bị hoại tử, tan nát khuôn mặt. Điển hình là cô gái tên T.A. (29 tuổi, ngụ TP.HCM) và M.N. (23 tuổi, ngụ tỉnh Bình Định) nhập viện vào tháng 5 vì biến chứng áp-xe, sưng tấy, hoại tử ở hai má sau tiêm chất làm đầy vùng má nhiều lần trong thời gian dài.

HỆ LỤY KINH HOÀNG

Theo các bác sĩ Khoa Phẫu thuật Tạo hình Thẩm mỹ, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, nguyên nhân chính của biến chứng sau tiêm filter thường đến từ tiêm tại cơ sở không phép, thiếu điều kiện vô khuẩn, người tiêm không phải bác sĩ, không được đào tạo bài bản, filler giả, kém chất lượng, không được Bộ Y tế cấp phép, kỹ thuật tiêm sai, tiêm nhầm vào mạch máu hoặc sai lớp mô.

Biến chứng có thể xuất hiện ngay sau tiêm hoặc sau vài tuần, thậm chí hàng năm hay cả chục năm sau đó. Nhiều trường hợp để lại hậu quả nghiêm trọng cả về mặt sức khỏe, thẩm mỹ, tâm lý và có thể tử vong.

Một trong những biến chứng nghiêm trọng nhất là tắc mạch máu dẫn đến hoại tử da hoặc mù mắt vĩnh viễn. Đây là tình trạng cần cấp cứu trong thời gian vàng chỉ vài giờ đầu mới hy vọng cứu được vùng tổn thương.

Dấu hiệu nhận biết bao gồm đau dữ dội bất thường tại vùng tiêm, da trắng bệch hoặc tím tái, cảm giác tê và lạnh tại vùng tổn thương. Nếu filler ảnh hưởng đến mạch máu vùng mắt, bệnh nhân có thể bị mờ mắt, mất thị lực đột ngột, đau nhức vùng mắt hoặc nhức đầu, hạn chế vận nhãn.

Nhiễm trùng cũng là biến chứng phổ biến với biểu hiện sưng đỏ, áp xe, viêm mô tế bào lan rộng. Nếu không được xử trí kịp thời, nhiễm trùng có thể gây hoại tử, để lại sẹo hoặc lan vào máu gây nhiễm khuẩn huyết, nguy cơ tử vong, nhẹ hơn là để lại hậu quả thẩm mỹ và ảnh hưởng tâm lý nghiêm trọng.

Các triệu chứng nhận biết nhiễm trùng sau tiêm filler thường xuất hiện theo từng giai đoạn. Ở giai đoạn sớm, vài ngày sau tiêm có thể xuất hiện tình trạng sưng đỏ, nóng tại vùng tiêm kèm theo đau tăng dần và sốt nhẹ.

Khi biến chứng nặng hơn hoặc xảy ra muộn, bệnh nhân có thể gặp các dấu hiệu như mưng mủ, hình thành ổ áp xe, da tím tái, loét, viêm mô tế bào lan rộng, sốt cao và ớn lạnh. Trong trường hợp nhiễm trùng mạn tính (biofilm), thường thấy các nốt cứng dưới da và tình trạng viêm tái đi tái lại nhiều lần.

Biến chứng u hạt và phản ứng viêm mạn tính thường xuất hiện các nốt cứng, biến dạng khuôn mặt, hoại tử mô, sẹo xấu, ảnh hưởng lâu dài đến thẩm mỹ và tâm lý. Đây là một dạng biến chứng muộn, liên quan đến phản ứng miễn dịch của cơ thể với chất tiêm, thường xảy ra sau vài tuần đến vài tháng hoặc thậm chí nhiều năm sau tiêm.

Triệu chứng thường thấy gồm nốt cứng, chắc, không di động, đôi khi đau nhẹ hoặc không đau. Da trên u hạt có thể bình thường hoặc đỏ nhẹ. Có thể xuất hiện nhiều nốt ở vùng tiêm. Một số trường hợp có viêm đỏ, sưng nóng kèm nhiễm trùng thứ phát hoặc phản ứng viêm.

Một biến chứng hiếm nhưng nguy hiểm là sốc phản vệ, có thể gây tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời. Bên cạnh đó, hiện tượng cứng hoặc chảy xệ mô mềm dưới da vùng tiêm có thể khiến khuôn mặt biến dạng, ngay cả khi không xuất hiện các biến chứng nguy hiểm khác.

Để giảm thiểu rủi ro, ThS. BS Phạm Kiến Nhật, Khoa Phẫu thuật Tạo hình Thẩm mỹ, Bệnh viện Bạch Mai khuyến cáo, người dân chỉ thực hiện tiêm filler tại bệnh viện hoặc cơ sở y tế được cấp phép, đầy đủ trang thiết bị tiêu chuẩn. Lựa chọn bác sĩ chuyên khoa có chứng chỉ hành nghề, hiểu rõ giải phẫu. Sử dụng filler chính hãng, có nguồn gốc rõ ràng được Bộ Y tế cấp phép. Thăm khám, theo dõi chặt chẽ trước sau tiêm.

Tuyệt đối không tự xử lý biến chứng tại nhà hay tìm đến spa, cơ sở “chui” để chữa biến chứng. Không tự nặn, không chích rạch, không đắp thuốc dân gian. Khi có dấu hiệu bất thường như đau dữ dội, da tím tái, mờ mắt, sưng đỏ, chảy mủ, cần đến ngay bệnh viện.

Ngoài ra, làm đẹp là nhu cầu chính đáng nhưng cần hiểu rõ filler là một thủ thuật y khoa, không phải dịch vụ làm đẹp thông thường. Những ca bệnh biến chứng nặng nề đã và đang xảy ra là lời cảnh báo rõ ràng về tầm quan trọng của an toàn và hiểu biết khi làm đẹp. Đừng để vẻ đẹp tức thì trở thành nỗi ám ảnh cả đời.

Ngọc Nhi