Thách thức lớn nhất của công ty Việt trên không gian số

Với quy mô dự báo đạt 350 tỉ USD vào cuối năm 2025, thị trường bán lẻ nói chung và thương mại điện tử đang là một “mảnh đất vàng”. Tuy nhiên, để giành thị phần, các doanh nghiệp Việt đang phải đối mặt với hai thách thức lớn là vấn nạn xâm phạm sở hữu trí tuệ (SHTT) và cuộc cạnh tranh khốc liệt về giá với các đối thủ nước ngoài.

Đây là những nội dung chính được thảo luận tại hội thảo “Tăng trưởng thị phần - Định vị thương hiệu Việt trên không gian số”, do Báo Sài Gòn Giải Phóng tổ chức ngày 9-9.

Cơ hội lớn, cạnh tranh khốc liệt

Phát biểu tại hội thảo, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Dũng đánh giá, quy mô thị trường bán lẻ trong nước dự báo sẽ tăng từ 180 tỉ USD lên 350 tỉ USD vào cuối năm 2025. Song song đó, thương mại điện tử Việt Nam cũng được dự báo có thể đạt quy mô 63 tỉ USD vào năm 2030.

“Đây là cơ hội to lớn để hàng Việt tiếp cận hàng chục triệu người tiêu dùng, đồng thời mở rộng vị thế trên bản đồ khu vực. Tuy nhiên, doanh nghiệp (DN) Việt nói chung và DN TP.HCM nói riêng đang phải đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt từ các thương hiệu quốc tế có ưu thế về quy mô, chất lượng và sự lan tràn của hàng hóa giá rẻ”- ông Dũng nhận định.

Đặc biệt, tình trạng xâm phạm quyền SHTT ngày càng phức tạp đã làm suy giảm lợi thế cạnh tranh của những doanh nghiệp làm ăn chân chính. Trong bối cảnh ấy, việc bảo vệ thương hiệu trên không gian số không còn là lựa chọn, mà là yêu cầu cấp thiết.

Ở góc độ doanh nghiệp, ông Bông Hoa Việt, Trợ lý Tổng Giám đốc Công ty Nhựa Bình Minh, cho biết thương hiệu gần 50 năm tuổi của công ty đã liên tục trở thành mục tiêu của các hành vi làm nhái, thậm chí đăng ký tên thương mại gây nhầm lẫn.

“Thời gian qua, chúng tôi đã phải tiêu tốn hàng chục tỉ đồng cho các biện pháp từ giám định, khiếu nại đến khởi kiện. Nhưng sự thiếu thống nhất và quyết liệt của cơ chế bảo vệ tài sản trí tuệ khiến doanh nghiệp gặp vô vàn khó khăn. Nếu một doanh nghiệp gần 50 năm tuổi còn phải chật vật tìm kiếm sự bảo vệ, thì hàng chục ngàn doanh nghiệp vừa và nhỏ sẽ xoay xở ra sao?” - ông Việt bày tỏ.

Cùng nhận định, ông Nguyễn Đặng Hiến, Tổng Giám đốc Công ty Bidrico chia sẻ, doanh nghiệp ở bất kỳ ngành nghề nào cũng có thể trở thành nạn nhân của hàng gian, hàng giả. Ông Hiến cũng chỉ ra một thực tế khác: “Doanh nghiệp chúng tôi đã từng gặp trường hợp vừa ra mắt một sản phẩm mới, chưa kịp đăng ký nhãn hiệu thì đã bị một doanh nghiệp nước ngoài nhanh chân đăng ký trước”.

“Chúng ta cần có những chính sách mới, triệt để hơn, nếu không các vụ việc chống hàng giả, như trường hợp của Công ty Nhựa Bình Minh, sẽ kéo dài mà không mang lại kết quả”- ông Hiến nói.

TS Đinh Thế Hiển, Viện trưởng Viện Nghiên cứu tin học và Kinh tế ứng dụng, cũng nhìn nhận vấn nạn hàng gian, hàng giả là một thách thức lớn mà thương mại điện tử và thương mại Việt Nam nói chung đang phải đối diện, gây khó khăn cho cả doanh nghiệp chân chính lẫn người bán hàng.

Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Dũng tại hội thảo.

Lời giải từ chính sách

Trước các thách thức trên, ông Nguyễn Thành Nam, Phó Cục trưởng Cục Quản lý thị trường (Bộ Công Thương), đã giới thiệu một loạt giải pháp đồng bộ mà Bộ đang và sẽ triển khai.

Cụ thể, Bộ Công Thương hỗ trợ doanh nghiệp đào tạo kỹ năng vận hành, bán hàng, quảng cáo và chăm sóc khách hàng trên nền tảng thương mại điện tử. Đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp tham gia các sàn thương mại điện tử trong và ngoài nước.

Bên cạnh việc triển khai Chỉ thị 13/CT-TTg của Thủ tướng về tăng cường chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trong tình hình mới, Bộ Công Thương tiếp tục thực hiện Đề án chống hàng giả, bảo vệ người tiêu dùng trong thương mại điện tử. Mục tiêu của Đề án là hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật về kiểm tra, xử lý vi phạm hành chính, tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng và nhãn mác hàng hóa trong hoạt động thương mại điện tử.

Về việc hoàn thiện khung pháp lý, theo ông Nam, dự kiến trong tháng 10-2025, dự thảo Luật Thương mại điện tử (sửa đổi) sẽ được trình Quốc hội. Nội dung sửa đổi sẽ tập trung vào các vấn đề cấp thiết như bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, ngăn chặn hàng giả và xâm phạm SHTT, đồng thời xây dựng hành lang pháp lý để định danh người bán và truy xuất nguồn gốc giao dịch.

“Quan trọng nhất là mục tiêu 100% các sàn thương mại điện tử lớn phải ký cam kết không kinh doanh hàng giả, và 100% cá nhân, tổ chức kinh doanh trên các sàn này phải được phổ biến quy định pháp luật, qua đó nâng cao niềm tin của người tiêu dùng”- ông Nam nhấn mạnh.

Ngoài ra, Bộ Công Thương cũng triển khai các chương trình hỗ trợ trực tiếp để nâng cao năng lực cho doanh nghiệp. Một trong những sáng kiến nổi bật là chương trình “Gian hàng Việt trực tuyến” trên các sàn thương mại điện tử lớn nhằm tạo dựng uy tín cho các sản phẩm Việt Nam chất lượng cao.

“Vừa qua, Bộ Công Thương đã hỗ trợ gần 4.000 DN tham gia các chương trình xúc tiến thương mại trong và ngoài nước. Chúng tôi cũng hỗ trợ các đơn vị liên kết với những sàn thương mại điện tử quốc tế lớn như Amazon, Alibaba để mở rộng thị trường xuất khẩu”- ông Nam thông tin.

Về phía TP.HCM, Phó Chủ tịch Nguyễn Văn Dũng khẳng định thành phố đang triển khai đồng bộ nhiều giải pháp để đồng hành cùng doanh nghiệp. Trước hết, thành phố tập trung tăng cường bảo vệ quyền SHTT và đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản trị, phân phối, marketing. Song song đó, thành phố sẽ xây dựng một hệ sinh thái thương mại điện tử minh bạch và bền vững. Thành phố cũng phát huy vai trò dẫn dắt của các doanh nghiệp lớn để lan tỏa sức mạnh, hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ.

“Sự kết nối chặt chẽ giữa nhà nước, hiệp hội và doanh nghiệp sẽ là nền tảng để xây dựng niềm tin, bảo vệ thương hiệu, mở rộng thị phần và khẳng định vị thế của hàng Việt”- ông Dũng nhấn mạnh.

TÚ UYÊN