Tạo sức ép lớn với Ấn Độ nhưng Mỹ, châu Âu vẫn giao thương với Nga; New Delhi còn trong 'tầm ngắm' áp thuế

Tạo sức ép lớn với Ấn Độ nhưng Mỹ, châu Âu vẫn giao thương với Nga. Ảnh minh họa. (Nguồn: Bloomberg)

Doanh nghiệp phương Tây tiếp tục hiện diện tại Nga

Thương mại Mỹ-Nga đã giảm khoảng 90% kể từ khi Nga triển khai chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine, song năm 2024 Washington vẫn nhập khẩu 3 tỷ USD hàng hóa từ Moscow, theo Cục Phân tích kinh tế Hoa Kỳ (BEA).

Nửa đầu năm 2025, Mỹ nhập khẩu 927 triệu USD phân bón từ Nga; năm 2024 con số này hơn 1 tỷ USD, chủ yếu là urê, urê amoni nitrat (UAN) và kali clorua muriate.

Bên cạnh đó, Mỹ cũng nhập khẩu lượng lớn paladi, uranium và plutonium từ Nga. Năm 2024, giá trị nhập khẩu paladi đạt 878 triệu USD; trong nửa đầu năm 2025, con số này là 594 triệu USD, còn uranium và plutonium đạt 755 triệu USD.

Năm ngoái, Liên minh châu Âu (EU) – đối tác của Mỹ trong các lệnh trừng phạt Nga – đã nhập khẩu 41,9 tỷ USD hàng hóa từ Moscow. Số liệu Eurostat cho thấy, kim ngạch nhập khẩu của EU từ Nga giảm 86% từ quý I/2022 đến năm 2025.

Trước chiến dịch quân sự đặc biệt, Nga là nhà cung cấp dầu mỏ lớn nhất cho EU. Kể từ khi khối này cấm nhập khẩu dầu Nga qua đường biển và các sản phẩm tinh chế như dầu diesel. Nhập khẩu dầu mỏ vào châu Âu giảm xuống còn 1,72 tỷ USD trong quý I/2025, so với 16,4 tỷ USD cùng kỳ năm 2021.

Theo Trung tâm Nghiên cứu năng lượng và không khí sạch, các nước nhập khẩu nhiên liệu hóa thạch Nga lớn nhất tại châu Âu tháng 7/2025 gồm Hungary, Pháp, Slovakia, Bỉ và Tây Ban Nha. Hungary và Slovakia chủ yếu mua dầu thô, trong khi các nước còn lại tập trung vào khí đốt tự nhiên hóa lỏng. Ngoài ra, EU vẫn nhập khẩu khí đốt tự nhiên, sắt thép, phân bón và niken từ Nga.

Bên cạnh thương mại hàng hóa, nhiều doanh nghiệp phương Tây vẫn duy trì hoạt động tại Nga. Theo danh sách của Trường quản lý Yale và Viện Kinh tế Kiev, khoảng 100 công ty hàng đầu của Mỹ cùng hàng chục doanh nghiệp châu Âu, từ thương hiệu tiêu dùng, bán lẻ đến phần mềm, vẫn hiện diện tại nước này.

Nguy cơ sốc giá dầu

Về vấn đề gây áp lực lên Ấn Độ và các nước mua dầu Nga, mới đây, ngày 13/8, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cảnh báo, Washington có thể áp thêm thuế quan thứ cấp đối với Ấn Độ, tùy thuộc vào kết quả cuộc gặp giữa Tổng thống Donald Trump và Tổng thống Vladimir Putin vào ngày 15/8 tại Alaska.

Ông Bessent cho biết, Washington đã áp thuế thứ cấp lên hoạt động mua dầu của New Delhi từ Moscow, đồng thời cảnh báo nếu cuộc gặp sắp tới không đem lại thỏa thuận hòa bình cho xung đột Ukraine, nền kinh tế lớn nhất thế giới sẽ xem xét mở rộng và tăng cường các biện pháp trừng phạt.

Các nhà phân tích của JP Morgan cho rằng, không thể trừng phạt dầu của Moscow mà không gây ra một cú sốc tăng giá. Bất kỳ sự gián đoạn nào đối với nguồn cung dầu từ Nga đều có thể đẩy giá dầu Brent lên mức 80 USD/thùng hoặc cao hơn.

Dù ông Trump khẳng định các nhà sản xuất Mỹ sẽ tham gia, song việc tăng sản lượng không thể diễn ra ngay lập tức. Nga cũng có thể đáp trả, chẳng hạn đóng đường ống CPC từ Kazakhstan – nơi các tập đoàn dầu khí lớn như Exxon, Chevron, Shell, ENI và TotalEnergies vận chuyển khoảng 1 triệu thùng/ngày, trong khi công suất thiết kế đạt 1,7 triệu thùng/ngày. Động thái này có nguy cơ gây khủng hoảng nguồn cung toàn cầu.

(theo CNN)

Linh Chi