Tài liệu lần đầu được công bố về con đường cứu nước của Bác

Hành trình 30 năm bôn ba tìm đường cứu nước, giải phóng dân tộc

Bộ phim tài liệu Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh: Hành trình đi tìm hình của Nước lên sóng tối 3/9 đem đến câu chuyện về hành trình 30 năm bôn ba tìm đường cứu nước, giải phóng dân tộc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, cùng nhiều tài liệu lịch sử quý hiếm tại nước ngoài về Người.

Phim Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh: Hành trình đi tìm hình của Nước đem đến câu chuyện về hành trình 30 năm bôn ba tìm đường cứu nước, giải phóng dân tộc của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Tháng 6/1911, người thanh niên yêu nước Nguyễn Tất Thành đã lên con tàu Amiral Latouche Tréville, từ Bến cảng Nhà Rồng, thành phố Sài Gòn đi Marseille (Pháp) với ý chí mãnh liệt và hoài bão sẽ tìm được con đường cứu nước, giải phóng nhân dân khỏi ách nô lệ của thực dân, đế quốc.

Trong suốt hành trình 30 năm bôn ba tìm đường cứu nước, giải phóng dân tộc ấy, Nguyễn Tất Thành - Nguyễn Ái Quốc đã đi qua 3 đại dương, 4 châu lục, qua gần 30 quốc gia, hàng trăm thành phố. Người đã vượt qua muôn vàn gian khổ, làm rất nhiều nghề để kiếm sống, với quyết tâm cháy bỏng: “Tự do cho đồng bào tôi, độc lập cho Tổ quốc tôi, đấy là tất cả những điều tôi muốn, đấy là tất cả những điều tôi hiểu”.

Trong suốt hành trình 30 năm bôn ba tìm đường cứu nước, giải phóng dân tộc ấy, Nguyễn Tất Thành - Nguyễn Ái Quốc đã đi qua 3 đại dương, 4 châu lục, qua gần 30 quốc gia, hàng trăm thành phố.

Điểm đến đầu tiên trong hành trình bôn ba tìm đường cứu nước của Bác được kể lại trong phim tài liệu là thành phố Boston (Mỹ). Tuy nhiên, Người sớm nhận ra Cách mạng Mỹ không phải là hình mẫu phù hợp cho Việt Nam.

“Là người đang cố gắng giải phóng cho dân tộc mình, Hồ Chí Minh chắc hẳn đã thất vọng khi thấy rằng ngay cả ở đất nước mà mọi người có lẽ đều được tự do vẫn còn phân biệt chủng tộc, chia rẽ, áp bức giữa người với người”, Giáo sư Pierre Asselin, Đại học Bang San Diego, Hoa Kỳ nêu.

Giáo sư Pierre Asselin, Đại học Bang San Diego, Hoa Kỳ nói về nước Mỹ.

Trong hành trình vạn dặm tìm đường cứu nước, Người luôn trăn trở sẽ đi con đường nào để giành độc lập dân tộc và mang lại hạnh phúc cho đồng bào. Năm 1920, Người đọc sơ thảo lần thứ nhất luận cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa của V.I.Lênin. Người hoàn toàn tin tưởng vào Luận cương của Lênin.

"Sự kiện then chốt nhất trong cuộc đời ông là khi biết đến Cách mạng Bolshevik ở Liên Xô và các Đảng Cộng sản quốc tế. Theo ông, đây là hy vọng lớn nhất để người Việt Nam có thể giành độc lập. Điều này không chỉ khiến ông nổi tiếng mà còn bị coi là nhân vật nguy hiểm với chính quyền thực dân Pháp", Giáo sư William J.Duiker, Đại học Bang Pennsylvania, Hoa Kỳ cho biết.

Liên Xô là nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh có thời gian gắn bó lâu nhất (từ tháng 6/1923 đến tháng 10/1924, từ tháng 6/1927 đến tháng 11/1927 và từ tháng 6/1934 đến tháng 10/1938, tổng cộng hơn 6 năm).

Nước Nga có một vị trí và tầm ảnh hưởng lớn đến cuộc đời hoạt động cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Những câu chuyện về giai đoạn quan trọng này sẽ được kể thông qua các tài liệu lưu trữ tại nhiều thành phố của Nga và góc nhìn của chuyên gia quốc tế.

Cuộc gặp bí mật của Bác Hồ và Stalin

Một nội dung đặc biệt trong bộ phim tài liệu Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh: Hành trình đi tìm hình của Nước là những chứng cứ lịch sử về cuộc gặp gỡ bí mật giữa Chủ tịch Hồ Chí Minh và Joseph Stalin - Tổng Bí thư Đảng Cộng sản, Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô vào năm 1950. Đây là một trong những sự kiện rất quan trọng trong quá trình hoạt động cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh nhưng chưa có nhiều tài liệu được công bố.

Bước sang năm 1950, trước những cục diện mới có lợi cho cuộc kháng chiến trường kỳ chống thực dân Pháp xâm lược của nhân dân Việt Nam, T.Ư Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh quyết định tiến hành mở mối quan hệ quốc tế - nối Việt Nam với khát vọng độc lập tự do, hòa bình, thống nhất với các nước xã hội chủ nghĩa dân chủ nhân dân.

Những chứng cứ lịch sử về cuộc gặp gỡ bí mật giữa Chủ tịch Hồ Chí Minh và Joseph Stalin - Tổng Bí thư Đảng Cộng sản, Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô vào năm 1950.

Năm 1950, trong bối cảnh kháng chiến bước vào giai đoạn bước ngoặt, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã bí mật sang Liên Xô và có cuộc gặp với Joseph Stalin - Tổng Bí thư Đảng Cộng sản, Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô.

Hơn bảy thập kỷ qua, chuyến đi bí mật và các cuộc trao đổi giữa những người đứng đầu hai nhà nước, hai chính đảng này luôn là đề tài thu hút sự quan tâm trong giới nghiên cứu của hai nước và quốc tế. Từ cuối những năm 1990, khi Viện Lưu trữ lịch sử chính trị xã hội quốc gia Nga giải mật khối tài liệu đã hé lộ dần những chi tiết chưa từng được biết đến về chuyến thăm bí mật này.

Sau khi quan hệ chính thức giữa Liên Xô và Việt Nam Dân chủ Cộng hòa được thiết lập, Stalin và Hồ Chí Minh bắt đầu trao đổi thư từ. Tra cứu hồ sơ số 334 có lá thư của Stalin gửi Mao Trạch Đông đề ngày 6/1/1950 với nội dung: “Gần đây, tôi có cơ hội xem qua các tài liệu về Việt Nam và đồng chí Hồ Chí Minh. Tôi tin rằng đồng chí Hồ Chí Minh là một người cộng sản kiên định và thông minh, đang làm tốt công việc của mình và xứng đáng được mọi người ủng hộ”.

Bức thư Bác Hồ gửi Stalin vào tháng 10/1950.

Ngày 1/2/1950, với bí danh Philippốp, Stalin đã gửi thư cho Hồ Chí Minh: “Kính gửi đồng chí Hồ Chí Minh! Một vài ngày trước, đồng chí Mao Trạch Đông đã thông báo với tôi rằng đồng chí có ý muốn bí mật đến Moscow. Nếu như sau khi Liên Xô công nhận nước Việt Nam mà đồng chí vẫn giữ nguyên ý muốn đó thì tôi rất vui sướng được tiếp đồng chí ở Moscow”. Ngày 7/2/1950, Chủ tịch Hồ Chí Minh viết thư hồi âm Stalin, với nội dung về cuộc gặp trực tiếp Stalin.

Cuộc gặp gỡ lịch sử giữa Stalin và Chủ tịch Hồ Chí Minh có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Đây là cơ hội thuận lợi để Chủ tịch Hồ Chí Minh trực tiếp trao đổi với các nhà lãnh đạo Liên Xô tình hình cách mạng Việt Nam, vận động ủng hộ về đường lối và vật chất cho kháng chiến chống Pháp.

"Cuộc gặp diễn ra trong bầu không khí thân thiện. Cuộc gặp này chắc chắn có ý nghĩa vô cùng quan trọng, lúc đó thông tin về Việt Nam rất ít ỏi vì chiến tranh đang diễn ra. Phía Liên Xô lúc đầu chưa thực sự hiểu rõ tình hình này. Khi Hồ Chí Minh sang đã giải thích rõ và khẳng định Hồ Chí Minh thực sự là đại diện của Đảng và Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa có thể hợp tác với Liên Xô" - nhà Việt Nam học Anatoly Sokolov, Liên Bang Nga cho biết.

Sự giúp đỡ của Liên Xô, Trung Quốc và các nước xã hội chủ nghĩa anh em khi ấy đã góp phần giúp cách mạng Việt Nam giảm bớt khó khăn và từng bước giành thắng lợi. Ngày 14/10/1950, Bác đã viết thư gửi Stalin với nội dung: "Nhờ sự giúp đỡ to lớn của đồng chí và Đảng Cộng sản Trung Quốc, đợt phản công đầu tiên của chúng tôi trong chiến dịch Biên giới đã kết thúc thắng lợi".

Gia Linh