Phát triển khoa học - công nghệ (KH-CN) và đổi mới sáng tạo là động lực chính để thúc đẩy tăng trưởng, tạo bứt phá về năng suất, chất lượng, hiệu quả. Theo đó, trên địa bàn tỉnh Cà Mau những năm qua, KH-CN và đổi mới sáng tạo không ngừng phát triển trên tất cả các lĩnh vực, nhất là đối với tôm nuôi, mặt hàng chủ lực của tỉnh.
Cà Mau-tỉnh địa đầu cực Nam của Tổ quốc có vị trí đặc biệt với 3 mặt giáp biển, chiều dài bờ biển khoảng 254km, chiếm 7,8% chiều dài bờ biển cả nước; có 23 xã, thị trấn của 6 huyện tiếp giáp biển. Tiềm năng, lợi thế đó là điều kiện thuận lợi để tỉnh phát triển kinh tế biển, đưa kinh tế biển trở thành ngành kinh tế quan trọng của địa phương.
Tôm rừng Cà Mau được nuôi theo phương pháp sinh thái, không sử dụng hóa chất và kháng sinh, tạo ra sản phẩm sạch và an toàn. Mô hình này giúp bảo tồn hệ sinh thái rừng ngập mặn, góp phần ngăn chặn xói lở và bảo vệ đa dạng sinh học, với chi phí sản xuất và quy trình kiểm soát nghiêm ngặt nên tôm rừng sinh thái được thị trường châu Âu, Hoa Kỳ, Nhật Bản và nhiều nước đánh giá cao, mang lại giá trị kinh tế rất lớn không chỉ với kinh tế Cà Mau, mà còn với thị trường thế giới.
Tôm, cua Cà Mau là 2 ngành hàng chủ lực nâng cao đời sống của đại bộ phận người dân trên địa bàn tỉnh, đóng góp quan trọng cho sự phát triển của ngành thủy sản tỉnh nhà nói riêng, cả nước nói chung. Tuy nhiên, những năm gần đây, 2 mặt hàng này đang phải đối diện với nhiều khó khăn, thách thức, cần có sự thay đổi nhanh, toàn diện để tạo đột phá và phát triển bền vững.
Tình trạng biến đổi khí hậu đã, đang và sẽ gây nhiều bất lợi cho người nuôi tôm.
Mô hình nuôi tôm sinh thái dưới tán rừng được người dân gọi vui là 'con tôm ôm gốc đước' phát triển mạnh tại tỉnh Cà Mau.
Trong bối cảnh nền kinh tế còn nhiều khó khăn, ngành nông nghiệp của tỉnh Cà Mau đã phát huy tối đa vai trò là 'trụ đỡ'; trong đó, con tôm đóng vai trò nòng cốt trong cung cấp nguồn nguyên liệu ổn định cho ngành công nghiệp chế biến và xuất khẩu.
Huyện Ngọc Hiển sở hữu điều kiện tự nhiên tuyệt vời không nơi nào có được, với hệ sinh thái đặc trưng vùng ngập mặn và 3 mặt giáp biển. Nơi đây còn hội tụ nhiều nguồn tài nguyên thiên nhiên quý giá, nhất là tiềm năng tôm - rừng, tôm sinh thái và mô hình du lịch sinh thái cộng đồng - du lịch xanh.
Với vai trò là 'trụ đỡ' nền kinh tế, ngành nông nghiệp đã và đang ngày càng được khẳng định trong thực tiễn phát triển đất nước, bảo đảm an ninh lương thực quốc gia, cung cấp nguồn nguyên liệu ổn định cho ngành công nghiệp chế biến và xuất khẩu nông - lâm - thủy sản. Nhìn lại năm 2023, tuy phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức nhưng ngành nông nghiệp vẫn tăng trưởng với nhiều con số ấn tượng.
Hạ tầng nông thôn, hạ tầng phục vụ sản xuất nông nghiệp của tỉnh ngày một được hoàn thiện, đồng bộ. Ðiều này đã tạo nền tảng cho nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp xanh, sạch của tỉnh từng bước hình thành và phát triển; hàm lượng khoa học công nghệ từ khâu sản xuất, chế biến, tiêu thụ nông sản từng bước được nâng lên.
Tỉnh đã tăng cường xây dựng các vùng nuôi đạt chứng nhận theo tiêu chuẩn quốc tế; cải tiến quy trình nuôi tôm thâm canh, phát triển mô hình nuôi ứng dụng công nghệ cao để nâng cao giá trị tôm Cà Mau.
Mục tiêu đến năm 2025, tỉnh Cà Mau xây dựng phát triển nuôi tôm sinh thái đạt các chứng nhận quốc tế; trong đó, diện tích tôm - rừng đạt hơn 30.000 ha, tôm - lúa đạt diện tích từ 3.000 ha trở lên.
Ngày 10/12 tới đây, lần đầu tiên tỉnh Cà Mau tổ chức Festival tôm với quy mô khu vực. Đây là cơ hội để con tôm Cà Mau 'cất cánh' bay cao, bay xa trên thị trường quốc tế. Sự kiện được xem là bước đột phá của địa phương trong việc giới thiệu, quảng bá các sản từ phẩm con tôm.
Vùng nuôi tôm sinh thái dưới tán rừng đạt tiêu chuẩn quốc tế về tôm sạch ở Cà Mau đã mang lại nhiều tiện ích cho người dân. Mô hình này vừa nâng cao giá trị sản phẩm, tạo được chuỗi liên kết và cải thiện đời sống cho người nuôi tôm.
Hiện nay, thị trường các nước châu Âu, Mỹ, Nhật, sản phẩm tôm nuôi có chứng nhận theo tiêu chuẩn quốc tế khá phổ biến. Cà Mau là địa phương có diện tích nuôi trồng thủy sản lớn nhất ÐBSCL, để đáp ứng yêu cầu của các thị trường nhập khẩu, doanh nghiệp (DN) trong tỉnh đã xây dựng chứng nhận cho vùng nuôi tôm. Bên cạnh duy trì các diện tích được cấp chứng nhận, nhiều DN đã chủ động xây dựng các dự án hợp tác với đơn vị quản lý rừng, vùng sản xuất tôm - lúa phát triển thêm diện tích, vùng nuôi đạt tiêu chuẩn, chứng nhận theo yêu cầu của thị trường thế giới.
Thủy sản Cà Mau đã có hơn 20 năm 'bơi trên biển lớn' nhờ sớm thích ứng với cơ chế thị trường bằng những sản phẩm hàng hóa chất lượng, uy tín, được thế giới công nhận.
Tuy còn nhiều thách thức cần tháo gỡ trong phát triển kinh tế, xã hội (KTXH), nhất là lĩnh vực kinh tế thủy sản, kinh tế biển, nhưng Cà Mau có nhiều điểm sáng trong tăng trưởng kinh tế, tạo đà cho việc hoàn thành các mục tiêu KTXH năm 2023.
Tuy còn nhiều thách thức cần có giải pháp tháo gỡ trong phát triển kinh tế- xã hội, nhất là lĩnh vực kinh tế thủy sản, kinh tế biển, nhưng Cà Mau vẫn có nhiều điểm sáng trong tăng trưởng kinh tế, tạo đà cho việc hoàn thành các mục tiêu kinh tế - xã hội năm 2023.
Đồng bằng sông Cửu Long (ÐBSCL) là trung tâm nuôi trồng, khai thác thủy sản của cả nước. Tuy nhiên, từ đầu năm đến nay, ngành thủy sản vùng ĐBSCL đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức khi nhu cầu tiêu thụ sụt giảm ở hầu hết các thị trường chính; chi phí sản xuất tăng cao; cạnh tranh gay gắt với nhiều nước xuất khẩu thủy sản (XKTS)...
Theo đánh giá, mô hình nuôi tôm - rừng kết hợp là mô hình nuôi tự nhiên sinh thái không sử dụng thuốc và hóa chất, không phát sinh chi phí sản xuất, thu lời cao nhất đến 80 triệu đồng/ha/năm; đồng thời góp phần phần tích cực vào việc bảo vệ, phát triển rừng.
Với lợi thế tự nhiên sẵn có, nuôi tôm dưới tán rừng ngập mặn ở Cà Mau đang phát huy hiệu quả, thích ứng với biến đổi khí hậu, vừa đảm bảo hài hòa giữa phát triển kinh tế cũng như bảo vệ môi trường.
Nhiều địa phương và doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản trong vùng ĐBSCL đang tìm giải pháp tháo gỡ khó khăn để đạt được kế hoạch đề ra và tìm hướng đi bền vững hơn.
Giữa những khó khăn được dự báo trước như biến động tiêu dùng thế giới, lạm phát, lãi suất ngân hàng chi phối các doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu tôm cũng như các hộ nuôi tôm trong nước, nhưng các doanh nghiệp ngành tôm vẫn có nhiều cơ hội phát triển trong năm 2023.
Chuyển đổi xanh là xu hướng tất yếu của ngành thủy sản và ngành này đang được quy hoạch theo mục tiêu phát triển xanh, thân thiện với môi trường…
9 tháng đầu năm 2022, kim ngạch xuất khẩu thủy sản (tôm) của tỉnh Cà Mau đạt 898,9 triệu USD, bằng 84% kế hoạch, tăng 26,1% so với cùng kỳ. Tỉnh đang triển khai rộng kinh tế xanh.
Mặc dù nhu cầu nhập khẩu của các nước gần đây có giảm, nhưng nhờ tận dụng các hiệp định thương mại, kim ngạch xuất khẩu thủy sản 9 tháng đầu năm của Cà Mau đạt kết quả khả quan.