Sức bật mới từ tái cơ cấu nông nghiệp ở Púng Luông

Kể đến các mô hình kinh tế mới, hiệu quả ở Púng Luông không thể không nhắc đến anh Nguyễn Văn Mùi ở thôn Lả Khắt. Thay vì trồng ngô, lúa nương, anh Mùi đã đầu tư trồng cây cà chua. Nhờ hợp đất, mỗi héc ta cà chua cho năng suất từ 50 đến 70 tấn quả.

Trong khi nhiều nơi vất vả tìm đầu ra, mỗi kilogram cà chua của gia đình anh Mùi vẫn xuất bán tại chỗ với giá 30.000 - 40.000 đồng. Trang trại của anh không chỉ cho thu nhập cao, mà còn chứng minh cho người dân hiểu đất và khí hậu nơi đây có thể giúp họ làm giàu. Mô hình của gia đình anh Mùi đã mang lại việc làm thường xuyên cho nhiều lao động vùng cao với mức thu nhập từ 5 triệu đồng/người/tháng trở lên.

Nếu anh Mùi biến đất khó trở thành nơi có thu nhập cao từ cà chua, thì ở một khu vực khác của Púng Luông, anh Nguyễn Quang Hưởng lại phủ xanh 3 ha đất ruộng bằng hoa hồng. Trang trại hoa của anh Hưởng là minh chứng cho việc biến khí hậu khắc nghiệt thành lợi thế.

Nhờ chênh lệch nhiệt độ, hoa hồng sinh trưởng ở vùng cao Púng Luông có màu sắc đậm và bền hơn. Mỗi bông hoa hồng xuất vườn có giá từ 1.500 đồng trở lên. Mô hình này đang tạo việc làm cho khoảng 20 lao động địa phương.

Những mô hình như của gia đình anh Mùi và anh Hưởng chính là những “thí nghiệm” thực tiễn nhất, bằng chứng sống động nhất để chính quyền Púng Luông bắt tay vào cuộc cách mạng thay đổi tư duy cho cả một vùng đất rộng lớn.

Mô hình trồng hoa hồng được nhiều người dân Púng Luông nhân rộng, tổng diện tích toàn xã lên tới 75ha.

Để nhân rộng những mô hình tiên phong này ra toàn xã, Púng Luông phải đối mặt với thực tại không hề đơn giản. Việc hợp nhất 4 xã (Nậm Khắt, Púng Luông, La Pán Tẩn và Dế Xu Phình) thành xã mới đặt ra nhiều thách thức.

Trao đổi với chúng tôi, ông Phạm Tiến Lâm - Chủ tịch UBND xã thẳng thắn chỉ ra 3 khó khăn lớn nhất. Đó là khó khăn về con người, bộ máy, sự khắc nghiệt của tự nhiên. Púng Luông có nhiều tiểu vùng khí hậu, nhưng đặc thù chung là mùa đông vô cùng lạnh giá, sương muối và băng giá xuất hiện thường xuyên khiến người dân gần như không thể sản xuất cây trồng vụ đông. Nhưng thách thức lớn nhất chính là nhận thức, trình độ của người dân không đồng đều, khả năng ứng dụng khoa học - kỹ thuật còn hạn chế...

Đứng trước khó khăn đó, Púng Luông xác định phải có chiến lược đột phá, không chỉ dựa vào nghị quyết chung chung, mà còn dựa vào các cơ sở khoa học - kỹ thuật và từ chính những mô hình sản xuất hàng hóa như của gia đình anh Mùi, anh Hưởng.

Ông Phạm Tiến Lâm cho biết, chủ trương này xuất phát từ chính sách tái cơ cấu nông nghiệp của Trung ương, kết hợp với các chuyến tham quan học hỏi, đặc biệt là các công trình nghiên cứu, trồng thử nghiệm hoa hồng, nấm, lê VH6 và hồng giòn ngay tại địa phương.

Một quyết tâm chính trị cao được đặt ra đó là thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp sang tư duy làm kinh tế nông nghiệp. Để giải quyết 3 khó khăn đặc thù, xã đã có những hành động quyết liệt, thực hiện theo phương châm: “Cán bộ, đảng viên làm trước để người dân làm theo”.

Chính quyền chủ động làm “cầu nối” giữa doanh nghiệp và người dân để thúc đẩy tiêu dùng nông sản địa phương. Xã tổ chức họp dân, vận động người dân cho doanh nghiệp thuê đất để hình thành các vùng sản xuất lớn, đồng thời cam kết doanh nghiệp khi đầu tư tại địa bàn phải ưu tiên sử dụng lao động của địa phương.

Để hệ thống hóa sản xuất, xã khuyến khích thành lập các hợp tác xã, tổ hợp tác. Đến nay, 19 hợp tác xã và 107 tổ hợp tác đã được thành lập trên địa bàn, trở thành những hạt nhân liên kết trong sản xuất. Nhiều lớp tập huấn kỹ thuật, các chuyến tham quan thực tế được tổ chức, giúp người dân thay đổi tư duy sản xuất và tạo ra sức lan tỏa mạnh mẽ.

Sự chuyển đổi đồng bộ đó đã mang lại những kết quả ấn tượng.

Những con số được thể hiện bằng cuộc sống thực tế của người dân. Thu nhập bình quân đầu người đã được nâng lên rõ rệt, hiện đạt hơn 30 triệu đồng/năm. Tỷ lệ hộ nghèo bình quân giảm 10%, chỉ còn 12,88% theo tiêu chí cũ. Các vùng sản xuất tập trung đã giải quyết việc làm cho 500 lao động thường xuyên và 400 lao động thời vụ tại địa phương.

Con đường phía trước của Púng Luông là hành trình nâng tầm giá trị cho nông sản. Xã đã có 9 sản phẩm đạt tiêu chuẩn OCOP và các vùng sản xuất tập trung đều đã có chỉ dẫn địa lý. Việc cấp mã vùng sản xuất đang được triển khai, đồng thời hướng tới các tiêu chuẩn cao hơn như VietGAP, hữu cơ và mô hình kinh tế tuần hoàn.

Dù mới đạt 8/19 tiêu chí nông thôn mới, nhưng Púng Luông đang đi đúng hướng với khát vọng lớn. Như lời khẳng định của Chủ tịch UBND xã Phạm Tiến Lâm, đó là tinh thần “Dám nghĩ, dám làm, dám đổi mới, dám chịu trách nhiệm và đồng hành, chia sẻ, để phát triển bền vững”.

Hà Hùng Cường