Startup muốn trụ vững: Cần những đại học khởi nghiệp đúng nghĩa

Trong bối cảnh ấy, đại học khởi nghiệp nổi lên như một nhân tố quan trọng, không chỉ giúp giải quyết các điểm yếu cố hữu mà còn góp phần tạo nền tảng vững chắc cho sự thành công của DN trẻ.

Các yếu tố như khả năng quản lý tài chính, xây dựng chiến lược kinh doanh, kết nối thị trường đều có thể cản trở startup trẻ, đặc biệt là khi thiếu sự hỗ trợ chuyên môn.

Doanh nghiệp khởi nghiệp dễ “hụt hơi”

Thiếu tầm nhìn dài hạn là một trong những rào cản lớn nhất khiến DN nhỏ và siêu nhỏ khó trụ vững trong 5 năm đầu gầy dựng. Thay vì tập trung vào kế hoạch phát triển bền vững, nhiều DN chỉ chú trọng vào việc tăng trưởng doanh thu trong ngắn hạn. Điều này khiến họ dễ rơi vào thế bị động, thiếu sự khác biệt trên thị trường và dễ bị lấn át bởi đối thủ cạnh tranh.

Không chỉ vậy, khả năng quản lý tài chính yếu kém cũng là một rào cản lớn. Nhiều DN gặp khó khăn trong việc kiểm soát dòng tiền, quản lý chi phí và tìm kiếm nguồn vốn phù hợp, dẫn đến tình trạng thiếu hụt ngân sách, ảnh hưởng đến khả năng mở rộng và duy trì hoạt động. Bên cạnh đó, yếu tố nhân sự cũng rất quan trọng. Việc thiếu chương trình đào tạo và xây dựng văn hóa DN khiến đội ngũ nhân viên thiếu động lực, hiệu suất làm việc không cao.

Đối với startup, thách thức còn lớn hơn khi bước vào thị trường với sự non nớt về kinh nghiệm và nguồn lực. Không ít startup gặp lúng túng trong việc nắm bắt xu hướng, xác định đúng khách hàng mục tiêu, dẫn đến việc sản phẩm hoặc dịch vụ không đáp ứng được nhu cầu thực tế.

Bên cạnh đó, nhiều nhà sáng lập DN có ý tưởng sáng tạo nhưng thiếu kinh nghiệm thực tiễn trong quản lý và vận hành khiến quá trình phát triển dễ đi chệch hướng. Việc thiếu mạng lưới quan hệ và sự hỗ trợ từ quỹ đầu tư hay đối tác cũng khiến startup gặp khó khăn trong việc huy động nguồn lực để tăng trưởng.

Đại học khởi nghiệp “nâng bước” startup

Các trường đại học khởi nghiệp không chỉ cung cấp kiến thức mà còn tạo ra môi trường thực tiễn để DN startup rèn luyện kỹ năng, hạn chế tối đa những điểm yếu kể trên ngay từ khi khởi sự kinh doanh. Muốn trụ vững, startup cần trưởng thành từ một trường đại học khởi nghiệp đúng nghĩa.

Trước tiên, ở trong ngôi trường đó, việc trang bị nền tảng vững chắc về quản trị và tài chính rất được chú trọng. Thông qua các khóa học chuyên sâu về tài chính DN, quản trị rủi ro và chiến lược kinh doanh, sinh viên không chỉ hiểu về dòng tiền, chi phí, lợi nhuận mà còn biết cách tối ưu hóa nguồn lực để duy trì DN hoạt động ổn định và phát triển dài hạn. Sau khi ra khỏi ghế nhà trường, các nhà sáng lập có thể tự tin trong việc điều hành DN.

Không dừng lại ở lý thuyết, các trường đại học khởi nghiệp còn chú trọng đào tạo tư duy đổi mới và sáng tạo, khuyến khích sự sáng tạo trong phát triển sản phẩm, giúp DN linh hoạt trong việc thích ứng với thị trường, điều chỉnh mô hình kinh doanh khi cần thiết.

Các trường đại học theo mô hình này cũng là cầu nối giúp DN tiếp cận với chuyên gia, cố vấn giàu kinh nghiệm và các nhà đầu tư. Thay vì loay hoay tìm kiếm cơ hội, startup có thể tận dụng mạng lưới này để nhận được sự hướng dẫn và hỗ trợ kịp thời, từ đó gia tăng cơ hội gọi vốn, mở rộng quy mô kinh doanh.

Một chương trình đào tạo khởi nghiệp hiệu quả cần liên tục đổi mới để theo kịp xu hướng thị trường. Ngoài việc rèn luyện kỹ năng lãnh đạo và quản lý, sinh viên cần được tiếp cận với công nghệ và chuyển đổi số - yếu tố then chốt trong môi trường kinh doanh hiện đại. Đồng thời, việc hiểu sâu về tài chính DN, quản trị rủi ro và mở rộng mạng lưới quan hệ cũng là những yếu tố quan trọng giúp DN trẻ từng bước khẳng định vị thế trên thị trường.

Đại học khởi nghiệp trên thế giới

Stanford University, Hoa Kỳ, nổi tiếng với hệ sinh thái khởi nghiệp. Trường có Stanford Center for Professional Development và Stanford Venture Studio, cung cấp không gian làm việc, cố vấn và mạng lưới hỗ trợ khởi nghiệp. Stanford cũng hợp tác chặt chẽ với Thung lũng Silicon cung cấp cho sinh viên kiến thức phong phú từ các nhà đầu tư và DN hàng đầu.

Massachusetts Institute of Technology - MIT, Hoa Kỳ, nơi có chương trình nổi bật là Martin Trust Center for MIT Entrepreneurship hỗ trợ sinh viên khởi nghiệp từ ý tưởng ban đầu đến phát triển sản phẩm và tiếp cận thị trường. Trường tổ chức các cuộc thi như MIT $100K Entrepreneurship Competition để thúc đẩy sinh viên nghiên cứu và khởi nghiệp từ nghiên cứu khoa học - công nghệ. Các mô hình sáng tạo từ MIT đã góp phần ra đời thành công hàng nghìn công ty công nghệ.

University of California, Berkeley, cũng ở Mỹ, là một đại học có hệ sinh thái khởi nghiệp mạnh với Trung tâm Sutardja và Jacobs Institute for Design Innovation. Berkeley có chương trình SkyDeck, một vườn ươm và quỹ đầu tư cho phép sinh viên đưa các dự án khởi nghiệp tiếp cận nguồn vốn và thị trường. Các chương trình của Berkeley không chỉ tập trung vào công nghệ mà còn có những chương trình xã hội và môi trường.

University of Cambridge, Anh nổi bật với Cambridge Enterprise là một sáng kiến giúp sinh viên và giảng viên thương mại hóa ý tưởng và sáng kiến kinh doanh. Trường còn có Cambridge Judge Business School với các chương trình hỗ trợ từ việc cố vấn đến gọi vốn đầu tư cho ý tưởng khởi nghiệp.

National University of Singapore - NUS, Singapore với chương trình NUS Overseas Colleges (NOC) đưa sinh viên đến các trung tâm công nghệ quốc tế để học hỏi và làm việc. Trường còn có NUS Enterprise cung cấp không gian làm việc, cố vấn, hỗ trợ tài chính cho các dự án khởi nghiệp. NUS cũng tổ chức nhiều chương trình hợp tác quốc tế giúp sinh viên xây dựng sản phẩm và dịch vụ hướng đến thị trường toàn cầu.

Technion - Israel Institute of Technology là trường đại học hàng đầu của Israel về khoa học và công nghệ. Trường có trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp T3 - Technion Technology Transfer giúp sinh viên và giảng viên thương mại hóa phát minh và sáng chế. Israel là quốc gia nổi tiếng về khởi nghiệp, và Technion đã góp phần quan trọng vào việc xây dựng nền kinh tế sáng tạo của quốc gia này.

HEC Paris, Pháp nổi bật với chương trình HEC Incubator tại Station F - một trong những trung tâm khởi nghiệp lớn nhất châu Âu. Trường cung cấp dịch vụ cố vấn chuyên sâu, không gian làm việc, mạng lưới kết nối đầu tư cho sinh viên. Chương trình giúp sinh viên từ ý tưởng đến giai đoạn phát triển và mở rộng DN một cách bài bản.

(* ) Chuyên gia tư vấn chiến lược DN

Khánh Hưng ghi

TS. Hoàng Thi (*)