Sáng cửa làm giàu với nho Hạ đen ở một huyện ngoại thành Hà Nội

Là người đầu tiên đưa giống nho Hạ đen không hạt về trồng tại địa phương, ông Nguyễn Văn Nội – Giám đốc HTX Sinh Phát đã xây dựng mô hình thành công, góp phần thúc đẩy phát triển nông nghiệp an toàn.

Nho Hạ đen có chứa hàm lượng chất xơ cao cùng hàng loạt chất dinh dưỡng có lợi cho sức khỏe của con người. Đặc điểm của loại nho này là quả to tròn, khi chín có màu tím thẫm, căng bóng, vị ngọt thơm, đang được nhiều người tiêu dùng ưa chuộng.

Bất chấp khó khăn với giống cây mới

Cầm trên tay chùm nho trĩu quả, óng ánh mọng nước, ông Nội bồi hồi kể lại: Ngày trước, vào những thời điểm đầu mới thành lập HTX, trên diện tích hơn 1,5ha, HTX chủ yếu canh tác các loại rau theo mùa, trồng quất, gần Tết thì có trồng thêm các loại hoa. Tuy nhiên, do lợi nhuận thu về thấp, công chăm lại rất lớn, sau khi xem trên truyền hình thấy loại nho đặc biệt này, ông đã nghiên cứu và đem về trồng thử.

HTX Sinh Phát Phương Đình hiện canh tác hơn 1,5ha nho Hạ đen và nho sữa.

“Biết là nho rất khó trồng ở miền Bắc, nhưng đây là một loại hoa quả mà hầu như ai cũng thích, từ trẻ con đến người lớn, dù giá có cao hơn rất nhiều so với các loại quả khác, song lượng tiêu thụ vẫn rất lớn. Niềm đam mê với nông nghiệp luôn thôi thúc tôi tìm đến những mô hình phát triển kinh tế mới, hiệu quả để học hỏi. Qua tìm hiểu, tôi nhận thấy nho là loại cây ăn quả cho năng suất và sản lượng cao, nên đã lên một cơ sở ở Bắc Giang tìm hiểu và đưa giống về trồng, đến nay cũng gần 5 năm rồi”, ông Nội chia sẻ.

Khi trồng loại cây mới này, hầu như người dân trong khu vực ai cũng chê bai và nói rằng không hiệu quả. Nhưng ông Nội vẫn quyết tâm trồng và tìm hiểu thêm nhiều phương pháp canh tác hiện đại để tăng năng suất cây trồng.

Việc chọn lựa giống nho Hạ đen phù hợp với điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng địa phương là một thử thách lớn. HTX Sinh Phát đã phải tiến hành nghiên cứu kỹ lưỡng và thử nghiệm nhiều giống trước khi quyết định chọn giống nho Hạ đen, một giống có tiềm năng phát triển tại vùng đất cằn.

Việc chăm sóc nho Hạ đen thời kỳ đầu rất vất vả, thường xuyên phải cắt tỉa, quan sát tỉ mỉ và đúng kỹ thuật mới có thể cho ra nhiều hoa và đậu quả, đến khi ra quả non phải tiến hành tỉa bớt để chùm nho đến khi thu hoạch được đảm bảo.

Đất cằn, nghèo dinh dưỡng khiến cho việc trồng cây nho Hạ đen gặp nhiều khó khăn. HTX đã phải áp dụng các biện pháp bón phân hữu cơ, cải tạo đất để cải thiện chất lượng đất và tăng năng suất.

Điều kiện khí hậu khắc nghiệt cùng với sự biến đổi khí hậu ngày càng gay gắt, HTX đã đầu tư xây dựng hệ thống tưới tiêu hiện đại và chính xác để đảm bảo nước được cung cấp đầy đủ cho cây trồng, đặc biệt là trong mùa khô.

Bên cạnh đó, vốn đầu tư vào loại cây này rất lớn, HTX đã phải vay mượn thêm một số anh em. Tuy nhiên, sự "liều lĩnh" này cũng đem lại thành tựu cho HTX, đến nay, nho Hạ đen của HTX hái đến đâu bán hết đến đấy, bởi chất lượng quả ngon và đảm bảo tiêu chuẩn sạch, an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng.

Giá trị kinh tế cao

Giám đốc Nguyễn Văn Nội chia sẻ với VnBusiness, vụ đầu tiên nho Hạ đen chưa đem lại hiệu quả như mong muốn do các thành viên chưa hiểu hết đặc tính cũng như kỹ thuật chăm sóc loại cây này. 500 cây thí điểm trồng đều sinh trưởng, phát triển tốt nhưng lại cho quả nhỏ và không đồng đều, cây có, cây không. Nguyên nhân là cây phát triển quá nhiều thân và lá nên không đủ dinh dưỡng để nuôi quả.

Để cây sinh trưởng và phát triển tốt, HTX đầu tư hệ thống phun tưới tự động có chế độ điều chỉnh phù hợp với thời tiết.

Rút kinh nghiệm từ thất bại vụ đầu, sau khi cắt, tỉa bớt cành toàn bộ cây nho trong vườn, HTX chăm sóc và theo dõi sát sao từng giai đoạn sinh trưởng của cây; đồng thời bổ sung dinh dưỡng hợp lý để chủ động cho cây ra hoa, ra quả. Nhờ đó, bước sang vụ thứ 2, vườn nho sinh trưởng, phát triển tốt, cho nhiều chùm, quả to, đều. Ai cũng phấn khởi, tin tưởng vào thành công của mô hình.

Có thể thấy, nho Hạ đen là một loại cây trồng mới tại miền Bắc nước ta nên đòi hỏi kỹ thuật trồng và chăm sóc rất nghiêm ngặt. Để cây sinh trưởng và phát triển tốt, HTX Sinh Phát đã tuân thủ kỹ thuật nghiêm ngặt từ mái che (quan trọng nhất là giàn phải có mái che bằng nilon để hạn chế mưa, sương, ngăn ngừa sâu bọ), phân bón, kỹ thuật chăm sóc,...

Mỗi năm, nho Hạ đen cho thu hoạch 2 vụ vào tháng 6 và tháng 10. Uớc tính sản lượng thu hoạch vụ tới đạt gần 3-4 tấn, giá bán dao động từ 110.000-140.000 đồng/kg. Doanh thu bình quân khoảng 500 triệu/vụ, tạo nhu nhập ổn định cho thành viên HTX và người lao động từ 6-6,5 triệu đồng/người/tháng.

Đến nay, có thể khẳng định mô hình trồng nho Hạ đen của HTX Sinh Phát là mô hình có lợi thế và tiềm năng, phù hợp với định hướng phát triển nông nghiệp công nghệ cao theo hướng hữu cơ và những cây trồng thế mạnh, cho năng suất cao. Năm 2023, sản phẩm “Nho Hạ đen” của HTX Sinh Phát Phương Đình đã được chứng nhận OCOP 3 sao.

Ngoài ra, HTX cũng đang phát triển thêm giống nho sữa đạt chất lượng cao, cung cấp cho người tiêu dùng trong cả nước với giá cả phù hợp.

Cần sự trợ lực về đầu ra

Về chiến lược kinh doanh, HTX Sinh Phát Phương Đình đã xây dựng giá bán buôn, bán lẻ, đảm bảo sản xuất tiêu thụ sản phẩm được ổn định và lâu dài. HTX đã tăng cường mối liên kết tiêu thụ sản phẩm như phối hợp với các báo, đài phát thanh và truyền hình, Liên minh HTX Thành phố, các đối tác để quảng bá sản phẩm trên các trang mạng xã hội như Zalo, Facebook,…, tuy nhiên cũng chưa đạt được hiệu quả như kỳ vọng.

Nho Hạ đen là một giống mới và khó trồng ở miền Bắc, HTX Sinh Phát Phương Đình đã tìm tòi và nghiên cứu để đưa tới người tiêu dùng sản phẩm ngon với giá thành phù hợp.

“HTX chúng tôi mà một đơn vị già thuần nông, việc tiếp cận với mạng xã hội, truyền thông còn yếu, chỉ biết đăng bán trên facebook, rất mong nhận được sự hỗ trợ từ quý cơ quan Liên minh, các ban ngành để đầu ra sản phẩm được ổn định hơn”, ông Nội thông tin.

Bên cạnh đó, HTX mong muốn được hỗ trợ để phát triển chiến lược marketing rõ ràng và hiệu quả để tăng cường nhận diện thương hiệu cho sản phẩm nho Hạ đen. Các hoạt động quảng bá cần được tập trung vào các kênh truyền thông đa dạng, từ truyền thông truyền thống đến marketing số và các nền tảng trực tuyến.

Mô hình trồng nho Hạ đen của HTX được đánh giá là sản xuất theo hướng hữu cơ đã mang lại những trái nho sạch, chất lượng phù hợp với thị hiếu của người tiêu dùng ngày nay, đây cũng là mô hình có nhiều triển vọng, HTX cũng mong muốn chính quyền địa phương, các cơ quan ban ngành tiếp tục quan tâm, tạo điều kiện để liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị nhằm tạo hướng phát triển bền vững cho HTX, đồng thời tạo điều kiện cho HTX được tiếp cận các chính sách hỗ trợ, ưu đãi cho khu vực kinh tế tập thể.

Chia sẻ về định hướng trong thời gian tới, Giám đốc Nguyễn Văn Nội cho biết, HTX sẽ tiếp tục nghiên cứu và canh tác thêm một số loại cây khác, không theo số đông để đem lại hiệu quả kinh tế, ngoài ra, HTX sẽ mở cửa đón khách tham quan và trải nghiệm các hoạt động tại vườn không thu vé,….

Lê Hồng