Rối loạn học tập: Nguyên nhân dẫn đến thành tích học tập giảm sút, kém tập trung

Chứng rối loạn học tập có thể là nguyên nhân khiến trẻ chán nản, học hành sa sút. Ảnh: Pixabay

Bé trai 14 tuổi được chẩn đoán rối loạn học tập

N.T.H (14 tuổi, học sinh lớp 9) được cha mẹ đưa đến Viện Sức khỏe tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai vì gặp khó khăn trong học tập. Khi còn học tiểu học, H đã gặp vấn đề trong môn tiếng Việt. Cậu bé không thể hiểu ý nghĩa của câu chữ, thường xuyên chép sai từ. H cũng khó có thể nói một câu rõ ràng, rành mạch.

Lên cấp 2, H vẫn học kém môn văn, vốn từ vựng ít ỏi, khó viết đoạn văn mạch lạc. Ngoài ra, H còn gặp khó khăn trong các môn học đòi hỏi sự khéo léo như thủ công, cắt giấy, lắp ráp mô hình. H ít nói, nói chậm, thường xuyên phải dừng lại để suy nghĩ. Đặc biệt, 6 tháng gần đây, H thường xuyên bị bạn bè trêu chọc vì cách nói chuyện của mình. Điều này khiến H ngày càng thu mình, ít giao tiếp với mọi người xung quanh.

Ngoài những biểu hiện trên, H còn có biểu hiện buồn chán, mệt mỏi, kém tập trung. Cậu bé cũng dễ nổi nóng, cáu gắt, cãi lại lời cha mẹ, thậm chí có những hành vi như xoa đầu, giật tóc bạn bè. Học lực của H giảm sút nghiêm trọng và thường xuyên có cảm giác căng thẳng.

Sau khi thăm khám, các bác sĩ chẩn đoán H mắc rối loạn cảm xúc và hành vi khởi phát tuổi thanh thiếu niên - rối loạn học tập. Sau 10 ngày điều trị bằng liệu pháp can thiệp tâm lý và hóa dược, các triệu chứng căng thẳng, cáu gắt, buồn chán của H đã thuyên giảm. H được xuất viện và được tư vấn tiếp tục điều trị can thiệp tâm lý.

Dấu hiệu nhận biết rối loạn học tập

Theo BSCKII Nguyễn Hoàng Yến, Phòng Tâm thần nhi - thanh thiếu niên, Viện Sức khỏe tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai, rối loạn học tập là một trong những nguyên nhân quan trọng nhất dẫn đến thành tích học tập bị giảm sút. Rối loạn học tập thường gặp ở các bé trai. Nguyên nhân di truyền chiếm tỉ lệ cao trong rối loạn học tập của trẻ, ngoài ra còn do yếu tố môi trường, các vấn đề liên quan tới gene.

Theo BS Yến, rối loạn học tập thường được chia thành ba nhóm chính, bao gồm: rối loạn đọc, rối loạn viết và rối loạn tính toán.

Trong đó, rối loạn đọc có đặc trưng là trẻ gặp khó khăn khi đọc, nhận diện, đánh vần, hiểu được đoạn văn. Tỷ lệ này chiếm 80% các trường hợp rối loạn học tập.

Rối loạn viết có biểu hiện là khó khăn khi viết chính tả, diễn đạt bằng ngôn ngữ viết.

Rối loạn tính toán: trẻ khó khăn trong nhận biết con số, tính toán.

BS Yến cho biết, ở trẻ bị rối loạn học tập, trẻ thường chỉ gặp khó khăn với 1 kỹ năng như đọc, viết, tính toán còn trí thông minh vẫn hoàn toàn bình thường. Đây không phải là khuyết tật trí tuệ hay tự kỷ.

Cha mẹ có thể nhận biết một số dấu hiệu rối loạn học tập ở trẻ.

Rối loạn đọc: Đọc từ không chính xác hoặc chậm và tốn nhiều công sức, đọc to từng từ đơn. Khó hiểu ý nghĩa của những gì đã đọc. Trẻ có thể đọc chính xác văn bản nhưng không hiểu trình tự.

Rối loạn viết:Kém chính tả, có thể thêm, bớt các nguyên âm hoặc phụ âm. Khó khăn khi diễn đạt như mắc nhiều lỗi ngữ pháp.

Rối loạn tính toán: Khó khăn trong việc nắm vững ý nghĩa các dữ kiện về số hoặc phép tính. Khó khăn với các lập luận toán học.

Cha mẹ cần chú ý theo dõi các biểu hiện của trẻ để phát hiện sớm rối loạn học tập. Khi thấy trẻ có các dấu hiệu bất thường, cha mẹ nên đưa trẻ đi khám để được chẩn đoán và can thiệp kịp thời. Can thiệp sớm mang lại hiệu quả tốt hơn, giảm ảnh hưởng tiêu cực cho trẻ. Việc can thiệp cho trẻ rối loạn học tập cần thời gian dài với nhóm hỗ trợ từ bác sĩ tâm thần, chuyên khoa tâm lý, ngôn ngữ, giáo dục.

Minh Nhật