Phát triển văn hóa truyền thống trong học đường
Điện Biên với 19 dân tộc anh em sinh sống, mỗi dân tộc có một nền văn hóa đặc trưng khác nhau. Việc gìn giữ, phát huy bản sắc văn hóa, đặc biệt trong môi trường học đường là vô cùng quan trọng, qua đó nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho học sinh trong việc bảo tồn, gìn giữ, phát huy văn hóa truyền thống trong thế hệ trẻ.
CLB nhạc cụ truyền thống Trường PTDTNT THPT Tủa Chùa tập luyện thổi khèn.
Là địa bàn vùng cao, những năm qua, nhờ chính sách quan tâm đầu tư cho giáo dục của Đảng, Nhà nước; học sinh cấp THPT tại vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số được học theo hình thức nội trú. Việc sinh hoạt tại trường tạo môi trường khép kín tạo điều kiện thuận lợi cho học sinh học tập và phát triển. Dù vậy, với lứa tuổi hiếu động, tiếp thu nhanh, học sinh sống trong môi trường tập thể, sự giao thoa văn hóa các dân tộc, lối sống diễn ra mạnh mẽ.
Thầy Nguyễn Văn Huynh, Hiệu trưởng Trường PTDTNT THPT Tủa Chùa cho biết: Năm học 2025 - 2026 trường có hơn 400 học sinh với 6 dân tộc. Cùng với hoạt động giảng dạy, trang bị kiến thức, những năm qua nhà trường luôn chú trọng, khuyến khích gìn giữ văn hóa truyền thống cho học sinh. Ngay từ đầu năm học, các thầy cô bắt đầu tái sinh hoạt, phát triển các câu lạc bộ (CLB), tạo sân chơi, môi trường thuận lợi cho các em học hỏi, trao đổi, giúp đỡ nhau trong học tập và cuộc sống, khơi dậy sự tự hào, ý thức trách nhiệm của học sinh trong việc gìn giữ, phát huy bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc mình.
Tại Trường PTDTNT THPT Tủa Chùa, chỉ một tuần sau khai giảng đã có 7 CLB bắt đầu sinh hoạt. Ngoài các CLB chuyên môn còn có các CLB mang đậm bản sắc văn hóa như: CLB thêu, nhạc cụ, hát, múa truyền thống... mỗi CLB có một đặc điểm riêng, được thầy cô giáo phụ trách hướng dẫn sinh hoạt.
Chiều thứ 7 hàng tuần tại Nhà đa năng, tiếng sáo, tiếng khèn của CLB nhạc cụ như thôi thúc, cổ vũ nhịp tay, nhịp chân, nhịp xòe thành viên CLB luyện tập. Khán giả là những thiếu nữ CLB thêu, lắng tai nghe nhạc cụ nhưng tay vẫn thoăn thoắt thêu thổ cẩm, thêu hoa.
Em Giàng A Pềnh (lớp 10), thành viên CLB nhạc cụ dân tộc chia sẻ: Em rất thích khèn. Em học thổi khèn từ năm 12 tuổi. Cấp 2 học bán trú, cuối tuần được nghỉ về nhà sẽ tập thổi và được sự chỉ dạy của các bác ở nhà. Năm nay lên lớp 10, học nội trú xa nhà nên ít về, thấy trường có CLB nhạc cụ, nhiều bạn lại cùng sở thích nên em đăng ký tham gia. Sinh hoạt tại CLB có thêm bạn đồng trang lứa, hiểu biết hơn về nhạc cụ, biết thêm các bài khèn cũng như đỡ nhớ nhà.
Sinh hoạt tại các CLB góp phần gia tăng sự hiểu biết của học sinh về văn hóa truyền thống dân tộc mình, cũng như các dân tộc khác. Giá trị, nét đẹp văn hóa truyền thống được thực hành, gìn giữ còn là hành trang theo các em mãi về sau.
Em Giàng Thị Bảo Thi, lớp 11, thành viên CLB thêu chia sẻ: Đối với đồng bào dân tộc Mông, con gái phải biết may vá, thêu thùa, tự làm trang phục cho bản thân và gia đình. Đây không chỉ là tập quán truyền thống mà còn thể hiện sự khéo léo, tỉ mỉ, đảm đang của người thiếu nữ. CLB thêu có hơn 20 bạn; các vật dụng như vải, kim, chỉ màu… tất cả đều là đồ cá nhân mang từ nhà; mọi người vừa làm, vừa trao đổi, học hỏi lẫn nhau để hoàn thành các sản phẩm như váy, áo, túi của mình. Thông thường khi hết học kỳ, mỗi bạn trong CLB sẽ thêu, may xong cho mình một bộ quần áo mới với hoa văn, kiểu dáng chuẩn truyền thống.
Có thể thấy, song hành cùng công tác giảng dạy, truyền đạt tri thức, việc tạo môi trường thuận lợi cho học sinh phát huy bản sắc văn hóa truyền thống ngay từ trên ghế nhà trường, sẽ góp phần xây dựng nền giáo dục toàn diện, giúp các em học sinh nâng cao nhận thức, trách nhiệm, thêm trân trọng những nét đẹp văn hóa của dân tộc mình.
