Nỗ lực hành động vì một Việt Nam không khói thuốc

Mở đầu cho chuỗi hoạt động truyền thông năm 2025 là Lễ mít tinh hưởng ứng Ngày Thế giới Không thuốc lá (31/5) và Tuần lễ Quốc gia Không thuốc lá (25-31/5). Sự kiện được tổ chức vào sáng 25/5 tại Công viên Biển Đông, TP Đà Nẵng, với sự tham dự của hơn 1.000 đoàn viên, thanh niên, sinh viên và đại diện các tổ chức quốc tế, trong đó có Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).

Chương trình do Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh phối hợp với Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá tổ chức, với chủ đề “Vạch trần sự hấp dẫn giả tạo” nhằm lên án các chiêu trò quảng bá, PR của ngành công nghiệp thuốc lá, đặc biệt là chiến dịch ngụy trang thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng như “sản phẩm công nghệ mới”, “ít độc hại” hay “phù hợp với giới trẻ”.

Trong khoảng thời gian từ tháng 3 đến tháng 6/2025, Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá đã phối hợp cùng các sở, ngành và cơ quan truyền thông tổ chức hai cuộc thi quy mô toàn quốc, thu hút đông đảo học sinh, sinh viên và người dân tham gia.

Cuộc thi thứ nhất là vẽ tranh tuyên truyền với chủ đề “Vì cuộc sống xanh - Nói không với thuốc lá”, dành cho học sinh tiểu học và THCS. Cuộc thi đã thu hút 102.739 tác phẩm dự thi đến từ 35 tỉnh, thành phố, với nhiều bức tranh thể hiện sinh động hình ảnh môi trường trong lành không khói thuốc, lời nhắn gửi tới cha mẹ, thầy cô, bạn bè.

Cuộc thi thứ hai là “Tìm hiểu về tác hại của thuốc lá và thuốc lá điện tử”, với hơn 97.759 bài viết tham gia từ học sinh phổ thông và sinh viên các trường đại học, cao đẳng. Nội dung thi tập trung vào các kiến thức cơ bản về tác hại của thuốc lá, hệ lụy với sức khỏe cộng đồng, luật pháp về phòng, chống tác hại của thuốc lá tại Việt Nam và thế giới.

Lễ tổng kết và trao giải cho cả hai cuộc thi được tổ chức trang trọng vào cuối tháng 10 tại Hà Nội. Theo Ban Tổ chức, đây là lần đầu tiên số lượng bài dự thi đạt mốc trên 200.000 cho thấy hiệu ứng xã hội mạnh mẽ và mối quan tâm ngày càng lớn của giới trẻ với vấn đề thuốc lá.

Với mục tiêu thúc đẩy thực thi Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá trong các cơ sở y tế, ngày 17/9/2025, Báo Sức khỏe & Đời sống phối hợp với Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá tổ chức phát động cuộc thi “Cơ sở y tế không khói thuốc lá” lần thứ I.

Cuộc thi diễn ra từ tháng 9 đến tháng 12/2025, dành cho các bệnh viện, trung tâm y tế trên toàn quốc. Tiêu chí chấm điểm dựa trên mức độ cam kết của ban giám đốc, hệ thống biển báo, quy trình xử lý vi phạm và kết quả khảo sát thực tế tại bệnh viện.

Theo đại diện Ban tổ chức, đây là lần đầu tiên một cuộc thi quy mô toàn quốc đánh giá công khai việc xây dựng môi trường không khói thuốc trong hệ thống y tế, giúp lan tỏa mô hình tốt, phát hiện tồn tại, đồng thời tạo áp lực tích cực thúc đẩy thực thi pháp luật.

Tiếp đó, ngày 23/10/2025, tại Hà Nội, Trung tâm Truyền thông - Giáo dục Sức khỏe Trung ương phối hợp với Quỹ phát động cuộc thi “Sáng tác sản phẩm truyền thông về môi trường không khói thuốc lá” dành cho viên chức và người lao động đang công tác tại Trung tâm Kiểm soát bệnh tật của các tỉnh, thành phố trên cả nước.

Cuộc thi kêu gọi các tác phẩm dưới dạng video clip ngắn, poster tuyên truyền, infographic... với nội dung phản ánh nỗ lực xây dựng môi trường làm việc, học tập, khám chữa bệnh không khói thuốc. Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn nhấn mạnh: “Đây là sân chơi chuyên nghiệp, thực tiễn, nhằm hỗ trợ hiệu quả công tác truyền thông sức khỏe tại cơ sở.”

Hội đồng giám khảo gồm các chuyên gia y tế, truyền thông, nghệ thuật dự kiến chấm giải vào tháng 12. Các sản phẩm đạt giải sẽ được sử dụng trong các chiến dịch truyền thông quốc gia năm 2026...

Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá đồng thời phối hợp với nhiều Bộ, ngành, địa phương, với các cơ quan chuyên môn, cơ quan báo chí thúc đẩy tuyên truyền tăng cường nhận thức và tổ chức loạt chương trình, hoạt động thiết thực nhằm nâng cao hiệu quả thực hiện Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, triển khai Nghị quyết 173/2024/QH15 ( Nghị quyết 173) và Quyết định số 1665/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về Kế hoạch triển khai thi hành Nghị quyết 173. Nghị quyết 173 đã có quy định cấm tuyệt đối việc sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, vận chuyển, tàng trữ và sử dụng các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới, bao gồm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, cùng những loại khí và chất có nguy cơ gây nghiện, gây hại cho sức khỏe con người.

Những hoạt động trên cho thấy rõ 3 trụ cột chiến lược của Quỹ: Lan tỏa nhận thức rộng khắp từ học sinh, sinh viên đến người lao động và cán bộ y tế nói riêng và học sinh, sinh viên, người lao động... nói chung trên cả nước; Đổi mới hình thức truyền thông từ sân chơi vẽ tranh, video cho tới môi trường thực tế; Xây dựng hành động cụ thể, biến kiến thức thành môi trường không khói thuốc, biến truyền thông thành sức mạnh cộng đồng. Qua đó, Quỹ đã góp phần tạo ra nhiều chuyển biến tích cực như tăng số lượng người tham gia, tăng tính tương tác, đặc biệt là đối tượng thanh thiếu niên. Qua các bài thi và tác phẩm truyền thông, nhiều em nhỏ không chỉ hiểu về tác hại của thuốc lá mà còn tự lên tiếng, vận động bạn bè và người thân cùng chung tay.

Trong bối cảnh sự xuất hiện và lan rộng của các sản phẩm thuốc lá mới như thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng đang đặt ra những thách thức mới cho công tác kiểm soát, thì việc duy trì quyết tâm và củng cố các nỗ lực phòng, chống tác hại của thuốc lá là yêu cầu cấp thiết. Sự vào cuộc mạnh mẽ của Chính phủ, cùng sự kiên trì và linh hoạt của Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá trong triển khai các giải pháp truyền thông, đang từng bước tạo ra thay đổi tích cực trong nhận thức và hành vi của người dân, đặc biệt là giới trẻ.

Thanh Hà