Những thành tựu để đời của cha đẻ 'thần dược' Berberin, dược sĩ Phan Quốc Kinh

Dược sĩ Phan Quốc Kinh.

Trước khi Berberin ra đời, những căn bệnh như tiêu chảy, kiết lỵ từng được coi là đại dịch ở Việt Nam, gây hoang mang không kém gì ung thư hay HIV.

Năm 1970, đất nước ta rất khó khăn, thiếu thốn, thiên tai hoành hành, bệnh dịch bùng phát, đặc biệt là bệnh lỵ. Ở miền Bắc, nhiều người bị tiêu chảy liên tục thậm chí có những người tử vong vì kiệt sức.

Tình hình cấp bách, các GS, nhà y học, dược học hàng đầu đã tổ chức một cuộc họp khẩn cấp, tìm biện pháp đối phó với dịch lỵ. Vấn đề được quan tâm hàng đầu là phải tự sản xuất thuốc trong nước thay vì tìm nguồn thuốc Tây.

Khi ấy TS.Phan Quốc Kinh mới 35 tuổi đã đứng lên thay mặt cho ĐH Y dược xin nhận nhiệm vụ. GS.Hồ Đắc Di lúc ấy không khỏi băn khoăn về thực lực của vị tiến sĩ trẻ. Giáo sư đặt ra câu hỏi: “Thuốc các anh làm ra liệu có tốt bằng thuốc của phương Tây không?”.

Đáp lời ông Hồ Đắc Di, TS.Kinh khẳng định chắc nịch: “Thầy cứ giao cho chúng em, bọn em hứa sẽ tìm ra loại thuốc đó sớm nhất”.

20 người đã cùng thành lập một nhóm nghiên cứu đã kết hợp với các cán bộ, giảng viên, sinh viên đi khắp các làng xã ở miền núi, đồng bằng miền Bắc. Cứ 2 người một xã đến sưu tầm, nghiên cứu các bài thuốc dân gian của các ông lang, bà mế…

Sau 3 tháng, với sự nỗ lực của nhóm các nhà khoa học Đại học Dược Hà Nội, Đại học Y Hà Nội, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương… Dược sĩ Phan Quốc Kinh đã nghiên cứu thành công thuốc dập bệnh lỵ.

2 loại thuốc đó là Berberin (chiết xuất từ hoàng liên gai, hoàng bá) và Codanxit (chiết từ cây hoằng đằng và cỏ sữa lá lớn), có tác dụng chống lại các vi khuẩn gây bệnh và chống lại amip gây dịch lỵ.

Giáo sư Tôn Thất Tùng đã sử dụng cho bệnh nhân ở bệnh viện Việt Đức và trên chính bản thân ông, kết quả đều rất tốt. Ngay lập tức, hai loại thuốc trên đã được sản xuất ở quy mô rộng để đáp ứng nhu cầu cấp thiết lúc bấy giờ và dập tắt dịch lỵ.

Ngày nay, hàng trăm loại thuốc Tây hiện đại cùng loại ra đời, nhưng berberin vẫn được coi là loại thuốc chữa bệnh lỵ công hiệu nhất, luôn có mặt trong tủ thuốc của các gia đình Việt Nam.

Berberin trở thành vị thuốc không thể thiếu trong tủ thuốc của người Việt.

Trong suốt quãng thời gian cống hiến cho nền Y Dược học nước nhà, Dược sĩ Phan Quốc Kinh và các cộng sự đã nghiên cứu và đưa vào sản xuất gần 20 loại thuốc từ nguyên liệu Việt Nam.

Ông còn có vinh dự được phân công bào chế thuốc bổ, tăng cường sinh lực cho lãnh tụ Cách mạng Lào Kaysone Phomvihane, giúp đỡ ngành Dược Campuchia sản xuất thuốc Berberin từ cây vàng đắng.

Nhiều công trình nghiên cứu của TS. Phan Quốc Kinh đã được công bố trong các tạp chí khoa học của Liên Xô, Mỹ, Đức, Thụy Sĩ.

Cảm ơn sự cống hiến tận tụy không ngừng nghỉ vì hạnh phúc của người dân Việt Nam của ông. Xin vĩnh biệt ông!

Bá Di (Tổng hợp)