Những thảm họa máy bay chở khách bị trúng tên lửa
Ngày 8/1, chiếc máy bay Boeing 737-800 của Hãng hàng không quốc tế Ukraine đã bị bắn rơi trên bầu trời Iran chỉ 3 phút sau khi cất cánh, nhưng đây không phải là vụ duy nhất máy bay dân sự bị bắn hạ.
Xác máy bay Boeing 737-800 của Hãng hàng không quốc tế Ukraine gần sân bay Imam Khomeini ở Tehran, Iran ngày 8/1/2020. (Ảnh: AP/TTXVN)
Ngày 8/1, chiếc máy bay Boeing 737-800 của Hãng hàng không quốc tế Ukraine đã bị bắn rơi trên bầu trời Iran chỉ 3 phút sau khi cất cánh, nhưng đây không phải là vụ duy nhất máy bay dân sự bị bắn hạ.
1. Năm 2020 - máy bay của Ukraine bị bắn rơi (176 người chết)
6 giờ 17 phút, ngày 8/1/2020, chiếc máy bay Boeing 737-800 mang số hiệu PS752 của Hãng hàng không quốc tế Ukraine (UIA) cất cánh từ sân bay Imam Khomeini, Tehran (Iran) và hướng đến Kiev (Ukraine) đã bị bắn rơi trên bầu trời Iran chỉ 3 phút sau khi cất cánh.
Toàn bộ 176 người, gồm 167 hành khách và 9 thành viên phi hành đoàn đã thiệt mạng.
Trong số các nạn nhân có 82 người Iran, 63 người Canada, 11 người Ukraine, 10 người Thụy Điển, 4 người Afghanistan, 3 người Đức và 3 người Anh.
Ba ngày sau vụ tai nạn, ngày 11/1, truyền hình nhà nước Iran dẫn tuyên bố của quân đội nước này đã thừa nhận trách nhiệm và cho biết hệ thống phòng không của nước này đã vô tình bắn trúng máy bay của Ukraine.
Tuyên bố cũng cho biết máy bay trên đã bay gần một cơ sở quân sự nhạy cảm của Iran và sự cố bắn nhầm máy bay trên là do lỗi con người.
2. Năm 2014 - Máy bay của hãng Malaysia Airlines bị bắn rơi (289 người chết)
Ngày 17/7/2014, chiếc máy bay mang số hiệu MH17 của Hãng Malaysia Airlines đã bị bắn rơi trên bầu trời khu vực miền đông Ukraine do các nhóm ly khai kiểm soát, khi máy bay này đang trên đường đi từ Amsterdam (Hà Lan) tới Kuala Lumpur (Malaysia).
Tất cả 298 người trên chiếc Boeing 777 này đã thiệt mạng, trong đó có tới 193 công dân Hà Lan.
Xác máy bay MH17 của Hãng hàng không Malaysia Airlines bị bắn rơi gần làng Grabove, cách Donetsk, miền Đông Ukraine khoảng 80km, tháng 9/2014. (Ảnh: AFP/TTXVN)
Chiếc máy bay được cho là bị bắn hạ bởi hệ thống tên lửa đất đối không Buk (SA-17) do Nga sản xuất.
Tháng 6/2019, nhóm điều tra quốc tế đã buộc tội 4 người đã gây ra thảm kịch.
Nga phủ nhận mọi sự liên quan đến thảm kịch, nhưng các chuyên gia phương Tây đã đổ lỗi cho phe ly khai được Nga hậu thuẫn ở Ukraine.
3. Năm 2007 - Máy bay Belarus bị tên lửa bắn hạ (11 người chết)
Ngày 23/3/2007, một máy bay vận tải Ilyushin II-76 của một công ty hàng không Belarus đã bị tên lửa bắn rơi ngay sau khi cất cánh từ sân bay ở thủ đô Mogadishu của Somalia, khiến 11 người thiệt mạng.
Chiếc máy bay này lúc đó đang chở các kỹ sư và kỹ thuật viên Belarus. Họ đã đến Somalia để sửa chữa một máy bay khác bị tên lửa bắn trúng vào hai tuần trước đó.
4. Năm 2001 - Máy bay Nga bị Ukraine bắn hạ (78 người chết)
Ngày 4/10/2001, một vụ phóng nhầm tên lửa đất đối không của quân đội Ukraine trong khi đang tập trận ở Crimea đã gây ra vụ nổ máy bay Tupolev TU-154 của hãng Air Siberia.
Phi cơ này đang trên đường từ Tel Aviv tới Novosibirsk và tất cả 78 người có mặt trên máy bay đều thiệt mạng.
5. Năm 1993 - Phiến quân Georgia bắn 3 máy bay chở khách (136 người chết)
Chỉ trong vài ngày, phiến quân ở Sukhumi, Abkhazia đã bắn hạ 3 chiếc máy bay chở khách loại Tupolev của hãng hàng không Transair Georgia, làm tổng cộng 136 người chết.
Đầu tiên là vụ ngày 21/9/1993, một chiếc Tupolev Tu-134 bay từ Sochi bị tên lửa đất đối không bắn trúng khi đang đến gần sân bay Sukhumi-Babusheri và đâm xuống Biển Đen, làm toàn bộ 27 người thiệt mạng.
Sang ngày 22/9/1993, một chiếc Tu-134 khác bay từ thủ đô Tbilisi cũng bị bắn hạ khi đang cố gắng hạ cánh xuống sân bay Sukhumi và đâm xuống đường băng làm 108 trên tổng số 132 người trên máy bay thiệt mạng.
Một ngày sau, ngày 23/9/1993, khi hành khách đang lên chiếc Tu-134 tại sân bay Sukhumi thì bị một quả đạn pháo do phiến quân bắn trúng. Chiếc phi cơ bốc cháy trên đường băng và làm một thành viên phi hành đoàn thiệt mạng.
6. Năm 1988 - Tàu chiến Mỹ bắn máy bay Iran (290 người chết)
Ngày 3/7/1988, chiến hạm USS Vincennes của Mỹ đã bắn rơi chiếc Airbus A300 của Iran khi chiếc phi cơ này bay qua vịnh Ba Tư do nhầm lẫn nó với máy bay chiến đấu trong thời gian diễn ra cuộc chiến giữa Iraq và Iran.
Tất cả 290 người trên máy bay, trong đó có 66 trẻ em đều thiệt mạng.
Mỹ đã phải trả hơn 130 triệu USD để dàn xếp ổn thỏa vụ này trong đó có tiền bồi thường cho gia đình của các nạn nhân.
7. Năm 1983 - Tiêm kích Liên Xô bắn máy bay Korean Air Lines (269 người chết)
Ngày 1/9/1983, một chiếc máy bay chiến đấu Su-15 của Liên Xô bắn rơi máy bay chở khách Boeing 747 của Korean Air Lines đang trên đường từ New York tới Seoul, do nhầm nó với một phi cơ gián điệp.
Khi đó chiếc máy bay dân sự này đang bay qua vùng đảo Sakhalin thuộc không phận Liên Xô. Không ai trong số 269 người có mặt trên máy bay sống sót.
8. Năm 1978 và 1979 - Phiến quân Rhodesian bắn hạ hai máy bay (107 người chết)
Trong vòng 5 tháng, một nhóm du kích đã bắn hạ hai phi cơ dân sự của hãng Air Rhodesia.
Cuộc tấn công đầu tiên diễn ra vào ngày 3/9/1978, phe nổi dậy của quân Giải phóng dân tộc Zimbabwe đã bắn một chiếc máy bay chở khách hiệu Vickers Viscount từ Kariba tới thủ đô Salisbury (nay là Harare).
Trong số 56 người có mặt trên máy bay, có 18 người sống sót sau khi máy bay rơi nhưng 10 người ngay sau đó đã bị quân phiến loạn giết tại hiện trường vụ nổ.
Cuộc tấn công thứ hai xảy ra ngày 12/2/1979, nhóm này đã sử dụng tên lửa Strela để triệt hạ chiếc máy bay Vickers Viscount khác của Air Rhodesia đi với lộ trình tương tự. Không ai trong số 59 người trên máy bay sống sót.
Rhodesia là quốc gia không được công nhận tồn tại từ năm 1970-1979, bao gồm vùng đất từng là thuộc địa của Anh và ngày nay là nước cộng hòa Zimbabwe.
9. Năm 1973 - Máy bay Libya bay sai lộ trình bị Israel bắn rơi (108 người chết)
Ngày 21/2/1973, chiếc máy bay Boeing 727 của hãng Libyan Airlines đi từ Tripoli tới Cairo đã bay sai lộ trình, ngang qua kênh đào Suez vào vùng sa mạc Sinai thuộc không phận của Israel.
Chính quyền Israel khẳng định chiếc máy bay đã từ chối cung cấp danh tính và hai tiêm kích F-4 Phantom đã khai hỏa để buộc phi cơ này phải hạ cánh.
Chiếc máy bay tiếp đất trong tình trạng mất kiểm soát và phát nổ, khiến 108 người chết. Chỉ có 5 người trên máy bay sống sót.
10. Năm 1955 - máy bay Israel bay lạc vào không phận Bulgari bị bắn hạ (51 người chết)
Ngày 27/7/1955, chuyến bay quốc tế mang số hiệu 402 của hãng hàng không Israel El Al từ London (Anh) đi Tel Aviv (Israel) qua Vienna (Áo) và Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ) đã đi lạc vào không phận của Bulgari và bị bắn hạ bởi hai máy bay chiến đấu MiG-15 của nước này.
Chiếc máy bay chở khách Lockheed L-049 Constellation đã rơi gần thị trấn Petrich, phía tây nam Bulgaria.
Toàn bộ 7 thành viên phi hành đoàn và 51 hành khách đã thiệt mạng.
Vụ việc này xảy ra ngay giữa giai đoạn căng thẳng leo thang trong quan hệ hai khối Đông-Tây Âu và đây cũng là thảm kịch hàng không nhiều người chết nhất ở thời điểm đó./.
