Những dòng họ khuyến học

Ban khuyến học dòng họ Lê Hữu, phường Quảng Phú trao thưởng cho học sinh đạt thành tích trong năm học 2024-2025.

Định cư tại xã Lưu Vệ từ thế kỷ thứ XVI, dòng họ Bùi Sỹ đã sớm khẳng định một dòng tộc với truyền thống đoàn kết, tương thân tương ái, đặc biệt là truyền thống khoa bảng, tinh thần hiếu học của nhiều thế hệ. Thời nào, thế hệ nào dòng họ Bùi Sỹ cũng sản sinh ra những người con ưu tú. Điển hình như Tướng quân Thái tể Bùi Sỹ Lâm - ông tổ dòng họ, một người văn võ song toàn nắm giữ nhiều vị trí quan trong triều thời Hậu Lê, được ghi danh vào quốc sử, khắc bia đá lưu danh đến muôn đời. Ngoài vị tướng Bùi Sỹ Lâm, dòng họ còn có 12 vị tử tôn thân tộc được ghi trong văn bia và là niềm tự hào của con cháu dòng họ hiếu học năm xưa.

Kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của cha ông cũng như đưa phong trào KHKT của dòng họ không ngừng phát triển, dòng họ Bùi Sỹ đã sớm thành lập ban khuyến học (BKH) với mục đích khuyến khích, chăm lo việc học tập của các thành viên trong gia đình, dòng họ. Đặc biệt, để nâng cao hiệu quả hoạt động KHKT, BKH dòng họ Bùi Sỹ đã xây dựng quy chế hoạt động, đẩy mạnh công tác tuyên truyền về truyền thống hiếu học của cha ông, các chủ trương, chính sách của cấp ủy, chính quyền địa phương, của hội khuyến học cơ sở. Theo đó, từ khi thành lập năm 1997 đến nay, BKH dòng họ đã có nhiều hoạt động thiết thực tạo động lực cho con cháu trong dòng họ học tập, rèn luyện. Nhờ đó, hàng chục năm nay dòng họ Bùi Sỹ không có con cháu phải thất học, những cháu có hoàn cảnh khó khăn đều được hỗ trợ kịp thời.

Không chỉ dòng họ Bùi Sỹ, hưởng ứng phong trào xây dựng dòng họ học tập (DHHT) theo Quyết định số 281/QĐ-TTg và Quyết định 387/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, rất nhiều dòng họ trên địa bàn tỉnh đã tích cực vận động các gia đình, con cháu tham gia xây dựng DHHT với nhiều thành tích đáng tự hào, như: dòng họ Trịnh Văn, thôn Yên Định, xã Định Tân; dòng họ Lê Hữu, phố Phú Quý, phường Quảng Phú; dòng họ Nguyễn Hồng, làng Đoán Quyết, xã Thiệu Hóa; dòng họ Nguyễn Phúc, xã Vạn Lộc; dòng họ Lê Huy, phường Đông Sơn...

Với phương châm “lấy thành đạt nuôi thành đạt”, dòng họ Lê Hữu, phường Quảng Phú đã có những hoạt động thiết thực thể hiện sự quan tâm tới việc học hành của con, cháu trong họ. Tuy nhiên, đến năm 2020, khi BKH dòng họ được kiện toàn thì hoạt động KHKT của dòng họ thực sự đi vào nền nếp, chuẩn mực với những quy định cụ thể, rõ ràng, được các hộ gia đình đồng tình ủng hộ. Đặc biệt, nhằm khuyến khích, động viên và khen thưởng kịp thời con cháu của dòng họ đạt thành tích cao trong học tập, việc xây dựng quỹ khuyến học được BKH dòng họ chú trọng. Sau 5 năm kiện toàn BKH và phát động các cá nhân, gia đình ủng hộ quỹ khuyến học, đến nay, quỹ khuyến học của dòng họ Lê Hữu đã đạt trên 50 triệu đồng. Từ nguồn quỹ này, hằng năm, trước khi bước vào năm học mới, BKH dòng họ tổ chức phát thưởng cho học sinh là con cháu trong dòng họ đạt thành tích trong học tập. Theo đại diện BKH dòng họ Lê Hữu, do được động viên, khuyến khích kịp thời, truyền thống hiếu học của dòng họ luôn được duy trì và ngày càng phát triển. Minh chứng cho thấy, nếu như những năm trước đây tỷ lệ học sinh giỏi chỉ chiếm 20% trong tổng số các cháu được nhận thưởng từ BKH dòng họ, thì 3 năm gần đây, con số này đã tăng lên trên 60%. Đặc biệt, từ chỗ không có học sinh giỏi cấp tỉnh, đến năm học 2024-2025 đã có 2 học sinh đạt danh hiệu học sinh giỏi cấp tỉnh...

Theo đánh giá của Hội Khuyến học tỉnh, mỗi dòng họ khuyến học cũng như kết quả đạt được trong xây dựng DHHT ở các địa phương đang là động lực thúc đẩy phong trào KHKT, xây dựng xã hội học tập của tỉnh không ngừng phát triển. Đến nay, toàn tỉnh đã có 10.374 dòng họ đăng ký xây dựng DHHT và đã có 9.537 dòng họ được công nhận DHHT. Các DHHT đều thành lập BKH và hoạt động hiệu quả, nền nếp, tạo điều kiện thuận lợi để các cháu trong độ tuổi đi học được đến trường, chăm sóc, giáo dục các cháu trở thành con ngoan, trò giỏi. Đặc biệt, mỗi DHHT đã biết gắn kết phong trào xây dựng DHHT với phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, “Xây dựng nông thôn mới”, “Xây dựng đô thị văn minh”... Qua đó, từng bước nâng cao đời sống văn hóa, cùng nhau thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Bài và ảnh: Phong Sắc