Nhà nước sẽ tạm ứng chi phí phá sản cho doanh nghiệp không còn khả năng tài chính

Đây là một trong những điểm mới quan trọng của Luật Phục hồi, phá sản được Quốc hội thông qua ngày 11/12, với gần 90% đại biểu tán thành.

Luật đặt mục tiêu ưu tiên phục hồi trước phá sản, bảo đảm quá trình xử lý diễn ra minh bạch, kịp thời và tối ưu hóa giá trị tài sản. Các doanh nghiệp gặp khó khăn sẽ được hưởng chính sách hỗ trợ về thuế, tín dụng, lãi suất, đất đai và các biện pháp khác nhằm tái cơ cấu hoặc chấm dứt hoạt động một cách có trật tự, góp phần làm lành mạnh hóa môi trường kinh doanh.

Theo quy định mới, chi phí phục hồi và phá sản được thanh toán từ tài sản của doanh nghiệp. Tuy nhiên, trong trường hợp doanh nghiệp không còn tài sản hoặc không thể thanh lý, ngân sách Nhà nước sẽ tạm ứng để bảo đảm thủ tục được thực hiện. Khoản tạm ứng sẽ được hoàn lại ngay khi có nguồn thu từ việc bán tài sản. Với những trường hợp cố tình gian dối hoặc lợi dụng thủ tục phá sản, người nộp đơn sẽ phải tự chịu toàn bộ chi phí.

Các đại biểu tham gia biểu quyết tại phiên họp sáng 11/12. Ảnh: Media Quốc hội

Cơ quan thẩm tra cho biết pháp luật hiện hành chưa làm rõ nguồn tạm ứng với các trường hợp người lao động, công đoàn hoặc bên nộp đơn là doanh nghiệp không còn tài sản, dẫn đến ách tắc trong thực tiễn. Luật mới đã khắc phục điểm nghẽn này, bảo đảm tiến trình phá sản không bị gián đoạn bởi thiếu kinh phí.

Thủ tục phá sản rút gọn cũng được quy định chặt chẽ hơn. Trong vòng 10 ngày từ khi thụ lý đơn, thẩm phán phải quyết định việc áp dụng thủ tục này, với thời gian thực hiện chỉ bằng một nửa thông thường. Nếu doanh nghiệp không còn tài sản để nộp tạm ứng chi phí, tòa án có thể tuyên phá sản trong vòng 30 ngày sau khi hội nghị chủ nợ đồng thuận.

Cùng ngày, Quốc hội cũng thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế giá trị gia tăng (VAT) với gần 89% đại biểu tán thành. Theo đó, từ đầu năm 2026, nông sản, thủy sản chưa chế biến hoặc chỉ sơ chế sẽ thuộc nhóm không chịu thuế VAT ở cả khâu sản xuất và nhập khẩu. Các doanh nghiệp mua sản phẩm nông nghiệp làm đầu vào cũng không phải kê khai thuế, góp phần tháo gỡ tình trạng vốn bị đọng do quy trình hoàn thuế kéo dài - vấn đề nhiều năm ngành nông nghiệp phản ánh.

Bên cạnh đó, mức doanh thu của hộ, cá nhân kinh doanh thuộc diện không chịu thuế được nâng từ 200 triệu lên 500 triệu đồng/năm. Một số quy định không còn phù hợp về phương pháp tính thuế khoán và hoàn thuế cũng được bãi bỏ, nhằm đơn giản hóa thủ tục và tăng tính minh bạch.

Quốc hội biểu quyết thông qua Luật Phá sản. Ảnh: P.THẮNG

Với Luật Dự trữ quốc gia sửa đổi, 100% đại biểu tham gia biểu quyết đã tán thành bổ sung khái niệm “dự trữ chiến lược”, hướng đến tăng cường năng lực tự chủ quốc gia và ổn định kinh tế - xã hội. Chính phủ được giao quyền quy định danh mục hàng dự trữ quốc gia và hàng dự trữ chiến lược từng giai đoạn, đồng thời mở rộng cơ chế xã hội hóa để huy động nguồn lực từ doanh nghiệp, kèm theo chính sách hỗ trợ chi phí bảo quản, thuế và lãi suất.

Luật có hiệu lực từ 1/7/2026; riêng các nội dung liên quan đến dự trữ chiến lược được áp dụng từ năm 2027.

Sang Nguyễn