'Mùa xuân ở lại' - Dấu ấn thơ và tình yêu đời của Trần Nhật Minh

Ấn phẩm do gia đình và bạn bè tập hợp từ bản thảo nhà thơ để lại, biên soạn và phát hành sau ngày giỗ đầu của anh. Phần một gồm 81 bài thơ, tương ứng với hai số cuối năm sinh của Trần Nhật Minh, phần lớn được sáng tác trong khoảng 10 năm trở lại đây. Anh viết về những miền đất đã đi qua (Em đợi anh trên đồi tình, Tây Nguyên), tình cảm gia đình (Anh, Ru con, Sống), nỗi niềm dành cho quê hương (Quê 1, Quê 2, Giấc quê) hay những trăn trở trước thế sự (Con người, Ai là ta?! Ta là ai?!, Kẻ độc hành).

Những năm tháng cuối đời, thơ Trần Nhật Minh trở nên da diết, như có sự níu kéo, mang tính dự cảm, đồng thời gửi gắm tình yêu thương của anh đến cuộc đời và mọi người xung quanh. Bài thơ cuối cùng - Thư viết cho mẹ, tháng Ba được họa sĩ Trần Thắng mượn tứ để vẽ bìa tập thơ:

“Ở ngoài ô cửa rêu/ Thời gian vẫn trôi/ Có thể vắng thêm một loài hoa/ Có thể.../ Nhưng xin mẹ đừng buồn/ Trước vòng quay con tạo/ Khép lại một mặt trời/ Cho vạn vật hồi sinh!”

Phần hai gồm bảy bài thơ và bốn bài viết của bạn bè dành cho Trần Nhật Minh, đa số hoàn thành sau khi anh qua đời, để tưởng nhớ một tâm hồn yêu đời, phóng khoáng. Nhà báo, nhà thơ Trần Hoàng Thiên Kim nhận định, Trần Nhật Minh là người đa tính cách. Khi sáng tác, anh đắm đuối với từng câu chữ, từng thanh âm của cuộc sống; còn với tư cách một nhà báo, anh rong ruổi khắp các tỉnh thành cùng đôi chân không mỏi.

Chị viết: “Tôi thích cảm giác được ngồi với Trần Nhật Minh cùng bầu bạn, bởi ở đó có một Nhật Minh khác, lòng chỉ còn hát khúc ca về tình yêu, về lẽ sống. Trần Nhật Minh thuộc về thiểu số những thi sĩ yêu và sống hết mình cho nghề nghiệp và cho thi ca. Ở vào thời khắc bận rộn nhất, cũng là lúc tâm hồn thơ anh xao động.”

Nhà thơ Nguyễn Quang Hưng trích câu thơ: “Tôi nhốt Ánh sáng và Bóng đêm vào nhau/ Một tôi bao la cưỡi thuyền vượt sóng/ Nở hoa trên thân xác/ Trọn vẹn hai sắc màu”, cho rằng Trần Nhật Minh có thể đã “sớm nghĩ về giới hạn thời gian mỗi người” hoặc đó là “những tưởng tượng khoáng đạt trong thăng hoa cảm xúc”. Theo ông, thơ Trần Nhật Minh không chỉ có hình ảnh quê nhà, gia đình, mà còn chất chứa những suy tư sâu xa về đời sống và con người.

Phần cuối tập thơ tuyển chọn 14 ca khúc được phổ nhạc từ thơ của tác giả, trong đó có 5 tác phẩm do nhạc sĩ Nhị Độ thực hiện. Nhạc sĩ vẫn nhớ hình ảnh Trần Nhật Minh làm thơ ngay tại bàn tiệc, luôn là tâm điểm của những cuộc vui, giữ không khí sôi nổi trong mọi chuyến công tác.

Chân dung nhà thơ Trần Nhật Minh (Khánh Văn). Ảnh: Tư liệu

Nghiêm Lan