Một mô hình dạy học tích cực
Học viện Hải quân là một cơ sở giáo dục chủ động ứng dụng mô hình dạy học tích cực, hướng tới chuẩn đầu ra CDIO, dựa trên cơ sở hình thành ý tưởng-thiết kế ý tưởng-thực hiện-vận hành cho học viên.
Theo Đại tá Phạm Quyết Thắng, Trưởng khoa Hàng hải, từ năm học 2015-2016, khoa triển khai thí điểm mô hình CDIO, xây dựng chuẩn đầu ra cho đối tượng đào tạo sĩ quan cấp phân đội bậc đại học ngành điều khiển tàu quân sự. Theo mô hình này, người dạy sẽ hướng dẫn, cố vấn cho người học, còn người học là trung tâm, chủ động lĩnh hội kiến thức. Mô hình chỉ đạt hiệu quả khi người dạy biết sáng tạo lựa chọn nội dung, thiết kế bài giảng, vận dụng phương pháp kích thích hoạt động trí tuệ của người học. Đồng thời người học, từ động cơ đúng đắn phải phát triển thành nhu cầu tự thân để tích cực hóa hoạt động lĩnh hội tri thức của mình.

Thầy trò Khoa Hàng hải trên giảng đường.
Quan sát một buổi học của học viên hàng hải tại Trung tâm Huấn luyện mô phỏng, chúng tôi thấy các giảng viên nhiệt huyết hướng dẫn học viên phương pháp tránh va trên biển theo công ước quốc tế. Các tình huống liên tục được đưa ra để từng nhóm học viên vận dụng lý thuyết, tranh luận, rồi thống nhất phương án tối ưu. Học viên Nguyễn Văn Nhân, lớp KH32A phấn khởi nói: “Học theo phương pháp này, không khí trên lớp sôi nổi hơn hẳn. Học viên được thể hiện bản thân nhiều hơn trong các buổi thảo luận nhóm và được trao đổi trực tiếp với giảng viên, tự tin trình bày quan điểm của mình trước tập thể. Mặt khác, do được tiếp xúc với máy móc, trang bị và tình huống sát thực tiễn nên chúng tôi dễ dàng tiếp thu kiến thức, thành thạo kỹ năng thao tác thực hành”.
Việc ứng dụng mô hình CDIO phụ thuộc rất lớn vào trình độ, năng lực chuyên môn, sư phạm của giảng viên; thói quen tự học của học viên; chất lượng hệ thống cơ sở vật chất phục vụ; phương pháp tổ chức kiểm tra, đánh giá kết quả. Thiếu tá Đỗ Hồng Minh, Chủ nhiệm Bộ môn Địa văn, chia sẻ: “Chúng tôi phải đầu tư nhiều hơn công sức, trí tuệ để cập nhật thông tin, chuẩn bị bài giảng nhằm khơi gợi tư duy sáng tạo, năng động, thói quen tự học và học nhóm của học viên. Quá trình giảng dạy phát huy tối đa trang thiết bị hỗ trợ, bảo đảm phù hợp giữa mục tiêu, nội dung với phương pháp, phương tiện dạy học. Sau giờ học, chúng tôi lấy ý kiến đánh giá của học viên để điều chỉnh nội dung, phương pháp. Ngoài ra, khâu kiểm tra, đánh giá kết quả cũng đổi mới, hướng đến việc yêu cầu học viên vừa biết xử lý tình huống thực tế theo nhóm, vừa biết độc lập giải quyết vấn đề khó...”.
Nhờ ứng dụng CIDO, kết quả học tập của học viên Khoa Hàng hải bước đầu có chuyển biến tiến bộ, năm sau cao hơn năm trước. Nếu như năm học 2015-2016, tỷ lệ học viên xuất sắc, giỏi, khá lần lượt là 0,78%, 18,85%, 46,72% thì sang năm học 2016-2017 các tỷ lệ lần lượt là 0,85%, 23,95%, 50,2%. Với thành công đó, mô hình CDIO đang được Học viện Hải quân nhân rộng để xây dựng chuẩn đầu ra cho tất cả các chuyên ngành.
Bài và ảnh: CAO DÂN - THANH ĐIỆP