Mời trai đẹp xông đất đầu năm

Tại Scotland, đêm giao thừa (ngày 31/12 dương lịch) được gọi là Hogmanay và được xem là một dịp lễ quan trọng trong năm.

Trong số các phong tục thú vị trong lễ Hogmanay, một trong những tục đặc biệt nhất là xông đất đầu năm. Tương tự như ở Việt Nam, người Scotland quan niệm rằng người đầu tiên đặt chân tới nhà vào năm mới sẽ mang lại vận may cho chủ nhà trong suốt cả năm.

Người đàn ông được chọn xông đất đầu năm ở Scotland thường đẹp trai, cao lớn, tóc đen.(Ảnh: Julie Howden)

Tại Scotland, tục xông đất đầu năm mới được gọi là first footing (hay còn gọi là first foot), Trong khi đó, người đầu tiên xông đất cho chủ nhà sẽ được gọi là first footer.

Theo thông lệ, người xông đất cho chủ nhà ở Scotland sẽ mang đến một số món quà mang tính tượng trưng như đồng xu (tượng trưng cho của cải), than đen (tượng trưng cho sự ấm áp), bánh mì đen (tượng trưng cho sự no đủ), thậm chí là một búi tóc màu đen. Rượu whisky cũng là món quà được nhiều người lựa chọn trong dịp này.

Những người đàn ông được chọn xông đất một ngôi nhà đều có một mẫu số chung: đẹp trai, cao lớn, tóc đen. Gia chủ tin rằng đàn ông đẹp trai là những người may mắn nhất, có thể quyết định vận may của mình suốt 12 tháng trong năm mới.

Chàng trai này sẽ xuất hiện trước cửa và bước vào nhà vào đúng nửa đêm. Sau khi bước vào nhà, anh ta tiến thẳng đến lò sưởi bỏ cục than vào, tiếp tục đặt ổ bánh mì lên bàn và rót rượu đổ lên đầu chủ nhà.

Sau một loạt “thủ tục” này, cả gia đình và vị khách sẽ cùng nhau hô “Chúc mừng năm mới”. Sau đó, chàng trai phải ra về bằng cửa sau và không được gây ra tiếng động lớn.

Tục xông đất đầu năm ở Scotland được cho là bắt nguồn từ thời Viking. Trong những năm này, những người Viking tóc vàng đã cướp bóc và xâm lược khiến người Scotland rất sợ hãi khi gặp họ.

Theo Historic UK, thời điểm đó, người ta quan niệm rằng một người lạ tóc vàng đến gõ cửa với một chiếc rìu lớn có nghĩa là gia chủ sẽ gặp rắc rối lớn và sẽ có một năm không mấy vui vẻ. Trái lại, nếu người đàn ông tóc sậm màu xông đất thì gia chủ mới có một năm suôn sẻ.

Các tập tục tương tự cũng xuất hiện trong truyền thống năm mới của người Hy Lạp, Georgia và một số nơi tại miền bắc nước Anh nhưng không rộng rãi.

Người Scotland tặng than, bánh mì cho chủ nhà khi đến xông đất đầu năm (Ảnh: Julie Howden)

Bên cạnh tục xông đất, người Scotland còn có một số phong tục đón năm mới giống người Việt Nam, chẳng hạn như dọn nhà trước năm mới. Để tránh xui xẻo, người Scotland sẽ dọn nhà trước khi tiếng chuông đêm giao thừa vang lên.

Ngôi nhà được dọn sạch, tro bếp cũng được dọn và vứt đi. Những người nợ tiền cũng tranh thủ trả hết nợ để xóa bỏ những điều không may mắn trong năm cũ và chào đón điều tốt đẹp của năm mới.

Người Scotland có hoạt động rước đuốc trong đêm giao thừa. Cụ thể, nhiều người sẽ mặc trang phục của người Viking, tay cầm rìu, khiên hoặc những ngọn đuốc được bó bằng da động vật. Người dân địa phương quan niệm, khói từ những ngọn đuốc này sẽ xua đuổi tà ma, chào đón mặt trời và mang lại may mắn cho mọi người.

Hoạt động đốt đuốc thường thu hút sự tham gia của đông đảo người dân và du khách. Hàng nghìn ngọn đuốc thắp sáng những con phố gắn liền với lịch sử ở thành phố Edinburgh và các khu vực khác như Stonehaven, Comrie, Biggar.

Sáng 1/1, người dân Scotland tham gia hoạt động Loony Dook. Theo đó, vào sáng 1/1, người dân sẽ mặc trang phục thú vị, nhiều màu sắc và ngâm mình trên sông Firth of Forth, phía Bắc thành phố Edinburgh. Không chỉ là hoạt động vui chơi giải trí, giúp người dân giải rượu trong ngày đầu năm, Loony Dook còn được ủng hộ vì tạo ra khoản quyên góp lớn cho các tổ chức từ thiện.

Theo chia sẻ của David Steel - người tổ chức Loony Dook ở Scotland, trong nhiều năm qua, hoạt động Loony Dook đã quyên góp được gần 100.000 USD cho các tổ chức từ thiện tại địa phương.

Phương Anh