Mở ra cơ hội mới để Ba Vì bứt phá

Với sự quan tâm của Thành phố trong đầu tư hạ tầng, giáo dục, y tế, du lịch sinh thái…, Ba Vì đang từng bước trở thành vùng quê đáng sống, nơi truyền thống và hiện đại hòa quyện, tạo nên nền tảng vững chắc cho một cộng đồng đoàn kết, hạnh phúc.

Những năm qua, xã Ba Vì chú trọng phát triển văn hóa các dân tộc trong đó có dân tộc Mường. Ảnh: Viết Thành

Khơi dậy sức mạnh đoàn kết của cộng đồng các dân tộc

Sau sắp xếp đơn vị hành chính, xã miền núi Ba Vì trở thành địa bàn rộng nhất của khu vực phía Tây Hà Nội với diện tích hơn 81km² và hơn 26.600 nhân khẩu, nơi cộng đồng Kinh, Mường, Dao cùng sinh sống, gắn bó qua nhiều thế hệ. Trên nền văn hóa đa sắc ấy, những nghề truyền thống như miến dong, bài thuốc Nam của người Dao hay chè khô vẫn được gìn giữ, trở thành điểm tựa sinh kế và là giá trị văn hóa độc đáo của địa phương.

Nằm ở phía Nam xã Ba Vì, thôn Khánh Chúc Đồi như một điểm nhấn bình yên giữa vùng đồi gò rộng 61ha. Cách trung tâm xã 6km và cách trung tâm Hà Nội gần 70km, thôn có 162 hộ với 640 nhân khẩu, trong đó đồng bào dân tộc thiểu số chiếm hơn 60%. Dù còn nhiều khó khăn về địa hình và điều kiện sản xuất, Khánh Chúc Đồi hôm nay đã không còn hộ nghèo, cận nghèo; đời sống vật chất, tinh thần của người dân liên tục được nâng lên.

Bí thư Chi bộ thôn Khánh Chúc Đồi Nguyễn Tiến Sinh cho biết, nhờ sự lãnh đạo kịp thời của Đảng ủy, HĐND, UBND và Ủy ban MTTQ xã, cùng tinh thần đoàn kết của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân, thôn đã đạt nhiều kết quả quan trọng trên các lĩnh vực. Người dân tin tưởng vào chi bộ và chính quyền, chung sức phát triển kinh tế, chăm lo con em học hành, gìn giữ trật tự, an ninh thôn xóm. Diện mạo Khánh Chúc Đồi đổi thay từng ngày: Mô hình kinh tế hộ gia đình ngày càng đa dạng, xuất hiện nhiều hộ khá và hộ làm kinh tế giỏi; phong trào văn hóa - văn nghệ, thể dục - thể thao được duy trì thường xuyên; nhiều học sinh thi đỗ đại học với điểm số cao, góp phần tạo nguồn nhân lực trẻ cho địa phương.

Thu nhập bình quân năm 2025 ước đạt 71 triệu đồng/người/năm - mức tăng trưởng cho thấy quyết tâm vươn lên làm giàu chính đáng của người dân nơi đây. Toàn bộ đường làng, ngõ xóm đã được cứng hóa, hệ thống công trình hạ tầng được xã hội hóa mạnh mẽ thông qua Cuộc thi “Xây dựng và giữ gìn thôn, xóm, ngõ sáng - xanh - sạch - đẹp - an toàn”. Cùng với phát triển kinh tế, thôn đặc biệt chú trọng xây dựng nếp sống văn hóa: 100% đám cưới thực hiện theo nếp sống mới; toàn bộ đám tang đều hỏa táng, đảm bảo văn minh, tiết kiệm. Lễ hội truyền thống được tổ chức trang trọng, giữ được nét đẹp bản sắc của cộng đồng Mường - Dao Ba Vì. “Khánh Chúc Đồi có được diện mạo hôm nay là nhờ lòng dân đồng thuận, cùng chung tay xây dựng quê hương văn minh, giàu đẹp” - Bí thư Nguyễn Tiến Sinh chia sẻ.

Chủ tịch UBND xã Ba Vì Nguyễn Giáp Đông cho biết, việc vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp thời gian qua đã tạo chuyển biến rõ nét trong phương thức lãnh đạo, điều hành công tác dân tộc, tín ngưỡng, tôn giáo. Chính quyền xã xác định rõ trách nhiệm của từng bộ phận, từng cán bộ; chủ động nắm chắc địa bàn, kịp thời giải quyết những vấn đề phát sinh và bảo đảm sự đồng thuận trong cộng đồng. Các chính sách dân tộc, đặc biệt là chính sách đối với người có uy tín, được triển khai đầy đủ, đúng đối tượng; đồng thời xã đã ban hành kế hoạch bảo tồn, khôi phục và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào Mường - Dao một cách bài bản.

Điểm nhấn quan trọng là việc triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2025. Với tổng kinh phí được bố trí khoảng 754 tỷ đồng, Ba Vì đã tích cực thực hiện các dự án phát triển hạ tầng, sinh kế và an sinh xã hội; đến nay, tỉ lệ giải ngân đạt gần 80%, cho thấy sự chủ động và quyết tâm của địa phương trong đưa chính sách vào cuộc sống.

Trong lĩnh vực tín ngưỡng, tôn giáo, xã Ba Vì duy trì kiểm tra thường xuyên, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các hoạt động có dấu hiệu lệch chuẩn hoặc vi phạm pháp luật; song song là tăng cường tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật về tín ngưỡng - tôn giáo đến từng thôn, từng cộng đồng dân cư, bảo đảm sự ổn định, hài hòa và đồng thuận trong xã hội.

Khai mở dư địa phát triển từ bản sắc văn hóa

Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Ba Vì Lê Văn Quân cho biết, nhiều năm qua, cộng đồng các dân tộc Kinh - Mường - Dao trên địa bàn luôn sát cánh, giúp đỡ nhau trong đời sống thường ngày, tạo nên một khối đoàn kết bền chặt, thấm đượm nghĩa tình. Những điều giản dị nhưng chân thực ấy chính là minh chứng quý giá cho trách nhiệm công dân, niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng và tình yêu quê hương Ba Vì - yếu tố cốt lõi để địa phương không ngừng phát triển.

Theo Bí thư Đảng ủy xã, Ba Vì có cộng đồng người Dao sinh sống tập trung, với những giá trị văn hóa đặc sắc, là “tài sản vô giá” cần được bảo tồn và phát huy. Tuy vậy, địa phương hiện vẫn thiếu một đề án tổng thể để khai thác đúng tiềm năng, lợi thế của vùng đồng bào dân tộc. Trong định hướng quy hoạch của Hà Nội, Ba Vì được xác định là điểm đến du lịch - dịch vụ quan trọng; do đó, nhiệm vụ của xã là thực hiện tốt công tác quy hoạch gắn với bảo tồn văn hóa dân tộc, thúc đẩy du lịch cộng đồng và phát triển kinh tế bền vững. Ông Quân bày tỏ mong muốn Sở Dân tộc và Tôn giáo Hà Nội nghiên cứu, xây dựng và trình thành phố phê duyệt một đề án tổng thể về phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi trong bối cảnh chính quyền địa phương hai cấp đã được tổ chức. Đây sẽ là cơ sở để xã Ba Vì phát huy trọn vẹn tiềm năng, lợi thế, hướng tới mục tiêu trở thành điểm sáng về văn hóa - du lịch - kinh tế của khu vực phía Tây Thủ đô.

Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo thành phố Hà Nội Nguyễn Sỹ Trường đánh giá cao tầm nhìn và sự chủ động của chính quyền xã Ba Vì trong hoạch định chiến lược phát triển. Theo ông Nguyễn Sỹ Trường, Ba Vì sở hữu tiềm năng lớn để vươn lên mạnh mẽ, đặc biệt khi chính quyền xã đã thể hiện quyết tâm thực hiện những mục tiêu dài hạn, không chỉ dừng ở các nhiệm vụ trước mắt. Thời gian qua, việc triển khai các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về công tác dân tộc, tín ngưỡng, tôn giáo luôn được xã Ba Vì quan tâm, thực hiện nghiêm túc và đạt nhiều kết quả tích cực, góp phần củng cố khối đại đoàn kết cộng đồng và giữ gìn bản sắc văn hóa địa phương. Lãnh đạo Sở Dân tộc và Tôn giáo đề nghị chính quyền xã tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật liên quan đến tín ngưỡng, tôn giáo, hướng tới hai mục tiêu quan trọng: Ổn định đời sống nhân dân và tạo nền tảng xây dựng các mô hình du lịch cộng đồng gắn với văn hóa, tín ngưỡng bản địa. Bên cạnh đó, xã Ba Vì cần chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ vững chuyên môn, tâm huyết, có hiểu biết sâu về công tác dân tộc và tôn giáo để xử lý kịp thời những vấn đề phát sinh trong quá trình quản lý ở mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Giám đốc Nguyễn Sỹ Trường cũng lưu ý xã Ba Vì tiếp tục đẩy nhanh tiến độ các dự án thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia; tăng cường kiểm tra, giám sát, bảo đảm sử dụng hiệu quả nguồn vốn đầu tư, đồng thời chủ động rà soát, xác định thứ tự ưu tiên các dự án trọng tâm để đề xuất Sở tổng hợp, trình UBND thành phố Hà Nội bố trí vốn triển khai cho giai đoạn 2026 - 2030.

Tinh thần đoàn kết của cộng đồng các dân tộc trên địa bàn, kết hợp với tầm nhìn quy hoạch gắn bảo tồn văn hóa và phát triển du lịch, đang mở ra cơ hội mới để Ba Vì bứt phá. Với quyết tâm của cấp ủy, chính quyền và sự đồng lòng của nhân dân, Ba Vì đang từng bước hiện thực hóa mục tiêu trở thành điểm đến du lịch - dịch vụ đặc sắc của Thủ đô, nơi giá trị văn hóa bản địa được gìn giữ song hành cùng phát triển kinh tế bền vững.

Bạch Thanh