Lao đao trong 'bão' giá cát

Những ngày này, câu chuyện vật liệu xây dựng tăng giá không còn là đề tài riêng của giới kinh doanh hay các nhà thầu, mà đã trở thành nỗi lo thường trực với nhiều người dân. Trong đó, cát xây dựng, một loại vật liệu vốn có giá thành thấp lại đang là tâm điểm của "cơn bão” tăng giá, khiến không ít gia đình lâm vào thế khó.

Nguồn cung khan hiếm là nguyên nhân khiến giá cát "phi mã”. Ảnh chụp tại cơ sở kinh doanh cát ở phường Tân Thịnh (TP Hòa Bình).

Gánh nặng vật liệu xây dựng tăng giá

Cách đây vài tháng, anh Bùi Việt Dũng, xóm Chợ, xã Đông Lai (Tân Lạc) quyết định sửa lại căn bếp đã xuống cấp. Dự toán ban đầu khoảng hơn 100 triệu đồng, nhưng khi bắt tay vào việc, anh như "ngã ngửa” vì chi phí thực tế tăng vọt. "Giá cát tăng gấp 3, từ hơn 100 nghìn đồng/m³ đầu năm nay lên hơn 300 nghìn đồng. Gạch xây hồi đầu năm cũng chỉ khoảng 900 đồng/viên, hiện gần 2.000 đồng/viên. Cộng thêm nhân công và các chi phí khác, tổng số tiền phải bỏ ra đã hơn 150 triệu đồng”, anh Dũng trăn trở.

Anh Dũng cho biết, dù đã cân nhắc nhiều phương án, thậm chí cắt giảm một số hạng mục không cần thiết, nhưng việc sửa chữa vẫn không thể trì hoãn thêm bởi công trình đã dở dang. "Làm rồi thì phải cố gắng thôi. Nhưng đúng là áp lực thật”, anh Dũng thở dài.

Không riêng anh Dũng, nhiều hộ dân cũng rơi vào cảnh "tiến thoái lưỡng nan” khi đứng trước bài toán xây dựng nhà cửa trong bối cảnh vật liệu leo thang từng ngày. Gia đình chị Nguyễn Thị Thắm, tổ 13, phường Tân Thịnh (TP Hòa Bình) dự định khởi công xây nhà vào giữa năm nay, sau gần 2 năm trì hoãn để chờ "năm đẹp”. Tuy nhiên, niềm vui chưa kịp trọn vẹn thì nỗi lo về chi phí lại ập đến.

"Vợ chồng tôi đã tích cóp nhiều năm để làm nhà, chờ đúng tuổi xây dựng theo quan niệm phong thủy. Nhưng giờ giá cát, gạch, xi măng đều tăng quá nhanh. Dự toán ban đầu khoảng 1 tỷ đồng, nay tính lại có khi lên đến 1,5 tỷ đồng. Tôi thật sự rất băn khoăn”, chị Thắm chia sẻ. Dù đã tìm đến nhiều đại lý vật liệu để so sánh giá, nhưng mức chênh lệch không nhiều, khiến gia đình chị phải cân nhắc cắt giảm một số hạng mục như sân, cổng hoặc lùi thời điểm thi công.

Với những gia đình hoàn cảnh khó khăn, vật liệu xây dựng tăng giá càng khiến khó chồng khó. Như gia đình ông Bùi Văn Sơn, xóm Đừng, xã Gia Mô (Tân Lạc). Là hộ có hoàn cảnh khó khăn, ông Sơn được hỗ trợ xây nhà mới từ chương trình xóa nhà tạm. Tuy nhiên, giá vật liệu tăng chóng mặt khiến số tiền dự trù 200 triệu đồng cũng dần trở nên eo hẹp. "Lúc đầu tôi nghĩ từng ấy tiền là đủ vì nhà nước hỗ trợ, anh em họ hàng cũng giúp thêm. Nhưng giá cát, gạch, xi măng cứ tăng từng ngày nên chi phí xây nhà đã đội lên khá nhiều”, ông Sơn chia sẻ.

Ghi nhận thực tế cho thấy, không chỉ người dân chịu ảnh hưởng mà các doanh nghiệp xây dựng, cơ sở kinh doanh vật liệu cũng gặp khó trong cơn "bão” giá cát.

Vì sao giá cát tăng chóng mặt?

Công ty TNHH MTV Quỳnh Hà, phường Tân Thịnh (TP Hòa Bình) là một trong những cơ sở kinh doanh cát lâu năm tại TP Hòa Bình. Nguồn cát được nhập về từ các mỏ để bán lẻ cho khách hàng. Bà Nguyễn Thị Hà, đại diện doanh nghiệp cho biết: Công ty đã hoạt động hơn 20 năm nhưng chưa khi nào thị trường lại biến động như hiện nay. Trước đây giá cát cao nhất là 150 nghìn đồng/m³, giờ đã lên tới 270 nghìn đồng/m3. Theo bà Hà, giá cát nhập tăng liên tục, chỉ gần tháng trước là hơn 100 nghìn đồng/m3, hiện đã tăng gần gấp 3 lần.

"Có những đơn hàng chúng tôi đã nhận tiền ứng trước của khách, cam kết giữ giá, nếu giá cát giảm thì giảm theo, chứ không được tăng giá. Nhưng giờ giá cát tăng quá nhanh, chúng tôi phải gồng mình bù lỗ cho những đơn hàng đó”, bà Hà cho biết. Ngoài doanh nghiệp của bà Hà, nhiều cơ sở kinh doanh cát cũng rơi vào cảnh khan hàng. Như chia sẻ của anh Dũng, chủ một cơ sở kinh doanh cát tại phường Trung Minh (TP Hòa Bình): Giá cát cao vì nguồn cung không đáp ứng được nhu cầu. Nhiều hôm cơ sở không nhập được cát, có khi sắp tới phải dừng hoạt động vì không có hàng.

Không chỉ doanh nghiệp cung ứng, những người đang làm dịch vụ phân phối vật liệu cho các công trình xây dựng nhỏ lẻ cũng rơi vào tình trạng "căng như dây đàn”. Anh Bùi Văn Trang, chủ cơ sở kinh doanh vật liệu xây dựng ở xóm Rên, xã Gia Mô (Tân Lạc) cũng gặp khó khi lượng cát nhập về ngày càng khan hiếm. Trong khi cơ sở của anh cung cấp vật liệu cho nhiều hộ dân ở địa phương đang làm nhà.

Anh Trang cho biết, đầu năm 2025, giá cát xây tại cơ sở khoảng 200 nghìn đồng/m³. Hiện tại, sau nhiều đợt điều chỉnh, giá vọt lên 320 - 350 nghìn đồng/m³, còn cát vàng tăng tới trên 300% so với cuối năm 2024. "Với tình hình này tôi thực sự lo lắng. Giá tăng cao nên nhiều hộ có ý định làm nhà sẽ tạm dừng. Còn những nhà làm dở, tôi tiếp tục cung cấp vật liệu nhưng giá cao như vậy rất khó để họ thanh toán đủ tiền”, anh Trang chia sẻ.

Cơn "bão” tăng giá cát vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, kéo theo nhiều hệ lụy cho cả người dân, doanh nghiệp và thị trường xây dựng nói chung. Nếu tình trạng này kéo dài, không chỉ giấc mơ an cư của nhiều gia đình bị ảnh hưởng, mà tiến độ các công trình dân sinh cũng có nguy cơ đình trệ. Đã đến lúc các ngành chức năng vào cuộc quyết liệt hơn để rà soát, kiểm soát nguồn cung, ổn định giá cả, tránh những tác động tiêu cực lan rộng trong thời gian tới.

Viết Đào