Lắng lại một mùa

Phân hội Văn học, Hội Văn học - Nghệ thuật tỉnh có 60 hội viên, riêng lĩnh vực thơ có 31 tác giả. Tác giả Đỗ Anh Mỹ, Chi hội trưởng Phân hội Văn học cho biết, năm qua thi đàn Tuyên Quang khá sôi động và “bội thu”. Đa số các tác giả đều có tâm thế sáng tác nghệ thuật một cách say sưa, nhiệt huyết. Họ đã có những tìm tòi, trăn trở, sáng tạo làm mới thơ mình. Nhiều bài thơ mang dấu ấn, hơi thở của cuộc sống đương đại.
Năm 2019 có các tập thơ được xuất bản: “Bổng trầm lời ru” của Nguyễn Hữu Dực; “Thì bóng mây cứ xuống” của Nguyễn Tuấn; “Mẹ và quê” của Như Liêu; “Ngày không tên” của Nhung Nhung; “Quê hương” của Đào Xuân Thủy; “Gió qua vườn”, “Nắng sông Lô” của Cao Xuân Thái.

Các độc giả tìm đọc những vần thơ của các tác giả xứ Tuyên.

Ngoài ra, chúng ta nhận thấy trên Báo Tân Trào trang thơ luôn được trân trọng và ưu ái. Với trên hai chục số báo trong năm, lượng thơ được giới thiệu lên đến 300 bài. Độc giả nhận thấy điểm chung phong cách thơ truyền thống được thể hiện rõ nét trong lối viết của các tác giả. Đó là một phong cách thơ thuần, nhuần nhuyễn; sử dụng các hình thức nghệ thuật nằm trong vùng thẩm mỹ cũ. Chất thơ mang tính duy cảm, duy mỹ quen thuộc của thơ Việt. Các tác giả luôn viết trong tâm thế, thái độ lạc quan, trách nhiệm, tin yêu trước cuộc sống: “À ơi! Nhẹ tựa cánh chim/Lời ru của mẹ tin yêu một đời/Cái bống là cái bống ơi/Nôi tre thiêm thiếp gió trời dịu êm” (“Tìm về một khúc ca dao” in trong tập “Bổng trầm lời ru” của Nguyễn Hữu Dực).

Nhìn xuyên suốt các ấn phẩm xuất bản và các trang Báo Tân Trào, nội dung chiếm ưu thế vẫn là các vần thơ về Đảng, về Bác Hồ, về quê hương. Những vần thơ nhẹ nhàng, giọng điệu thân thuộc dễ đi vào lòng độc giả với những bài thơ như: “Đất lành” của Cao Xuân Thái, “Từ Pắc Pó đến Nà Nưa” của Trần Xuân Việt, “Về Tuyên Quang” của Nguyễn Trường Kỳ, “Tân Trào thu ấy… thu nay” của Ngọc Hiệp...

Bên cạnh đó vẫn có nhiều nhà thơ có lối đi riêng, đi sâu vào cảm xúc, tính tự sự cao, tạo nên vần thơ hấp dẫn, mới lạ: “Bỏ của chạy lấy người/Tôi chạy về căn nhà thơ bé/Mái gianh cùn heo hắt gió lang thang/Mở tấm liếp hương cau vào khe khẽ/Khe khẽ em, khe khẽ những hương nhài” (“Chạy về phía ngày xưa” trích tập thơ “Thì bóng mây cứ xuống” của Nguyễn Tuấn). Đó là dòng hoài niệm, nhớ quê hương, nhớ mẹ, nhớ cha, nhớ tuổi ấu thơ đã đi qua. Những chữ rất buông, rất nhẹ, nhắc về kỷ niệm xa xưa, chợt ùa về. Trong vội vã của phố phường, đọc thơ Nguyễn Tuấn, ta nghe lòng như chậm lại, để rồi ta thêm trân quý nghĩa tình.

Năm 2019, thi đàn Tuyên Quang có “màu sắc” hơn với nhiều tác phẩm ấn tượng của các nữ thi sỹ Huyền Nhung (Nhung Nhung), Quỳnh Nga, Trịnh Thứ... Trang thơ các chị có vần điệu và ngôn từ phong phú, nhiều lớp nghĩa, tạo ra những tầng lớp cảm xúc khác nhau cho độc giả. Vần gọi ý, ý mở vần, hòa quyện, nhuần nhuyễn. Nhà thơ Huyền Nhung đã đoạt giải C, Giải thưởng của Hội Văn học - Nghệ thuật dân tộc thiểu số Việt Nam với tập thơ “Ngày không tên”. Thơ Trần Quỳnh Nga cũng tạo dấu ấn với người đọc: “Dấu vào tim tưởng nỗi nhớ thật sâu/Nhưng càng dấu lại càng dễ thấy/Ôi kỳ lạ, lẽ nào như vậy/Dấu ở trong tim là nơi dấu dễ tìm” (Hoài niệm). Tuy vậy, người đọc cũng chờ đợi ở các tác giả này sự đột phá hơn nữa về ngôn từ; hiện đại, bất ngờ hơn nữa về tư duy và cấu trúc thơ, làm nổi bật nội lực còn tiềm ẩn trong một hồn thơ vốn dịu dàng, đoan trang và mực thước...

Một mùa thơ đi qua, có thể thấy rằng bao lâu nay, nhiều tác giả thơ vẫn theo phong cách sáng tác cũ mà chưa có nhiều bứt phá đổi mới. Với vai trò là người đánh giá, nhận xét thơ trong một trại sáng tác, nhà thơ Mai Liễu từng chia sẻ, tiếng thơ là sản phẩm tinh thần mang đậm hơi thở xã hội, phản ánh nhịp sống ngày một đổi thay. Các tác giả cần hòa mình vào dòng chảy của thi ca cả nước và sẵn sàng tâm thế hội nhập.

Xuân này, “Ngày thơ Việt Nam” tròn 18 tuổi - độ tuổi tươi đẹp, tràn đầy sinh lực. Hy vọng, diện mạo thơ trong năm nay sẽ tươi mới hơn, đầy màu sắc và giàu cảm xúc để những người yêu thơ được cảm thụ thi ca một cách mới lạ và đa chiều hơn.

Bài, ảnh: Giang Lam