Kỳ thủ cờ vây Trung Quốc bị cấm thi đấu 8 năm vì gian lận bằng AI

Dữ liệu trận đấu cho thầy có đến 73% nước đi của người chơi trùng khớp với gợi ý của phần mềm AI. Ảnh: Global Times.

Là một kỳ thủ chuyên nghiệp đang lên, Qin Siyue đã bị Hiệp hội Cờ vây Trung Quốc (Chinese Weiqi Association) cấm thi đấu trong vòng 8 năm.

Quyết định này được đưa ra sau khi cô bị phát hiện sử dụng điện thoại di động có cài đặt phần mềm AI trong vòng đấu thứ 9 của Giải vô địch cờ vây quốc gia (nội dung nữ) diễn ra vào tháng 12/2024.

Trong đợt kiểm tra ngẫu nhiên, các trọng tài phát hiện một chiếc điện thoại được giấu dưới bàn thi đấu. Điều tra sau đó cho thấy Qin đã mang điện thoại vào hội trường từ sáng sớm, giấu nó trước trận đấu và sử dụng để nhận hỗ trợ từ phần mềm AI trong suốt ván cờ.

Hội đồng kỷ luật của hiệp hội đã xem xét kỹ lưỡng băng ghi hình trận đấu, thu thập lời khai từ trọng tài, kỳ thủ và nhân viên giải đấu trước khi đưa ra phán quyết.

Theo truyền thông Trung Quốc, dữ liệu từ ván đấu cho thấy có đến 73% nước đi của Qin trùng khớp với gợi ý của AI. Việc cô tiến bộ quá nhanh cũng khiến nhiều người nghi ngờ. Tỷ lệ thắng của Qin tăng vọt từ 39% trong năm 2023 lên 71% trong năm 2024.

Thay vì thừa nhận hành vi gian lận, cô đã cố gắng che giấu sự thật khi bị chất vấn. Ngay sau đó, hiệp hội đã hủy bỏ danh hiệu chuyên nghiệp của Qin vừa đạt được vào tháng 6/2024, vô hiệu hóa mọi thành tích trước đó, bao gồm cả chức vô địch Giải đồng đội cờ vây quốc gia năm 2023.

Hiệp hội cũng loại cô khỏi Giải vô địch quốc gia 2024 và cấm cô tham gia bất kỳ giải đấu nào do Hiệp hội tổ chức hoặc ủy quyền trong vòng 8 năm.

Hiệp hội xác nhận rằng người chơi đã giấu điện thoại và sử dụng chương trình AI trong một giải đấu quốc gia. Ảnh: Global Times.

Đại diện Hiệp hội nhấn mạnh hành động của Qin đã làm tổn hại nghiêm trọng đến tính công bằng của bộ môn thể thao này. Mức phạt được đưa ra nhằm đảm bảo sự minh bạch của các giải đấu tương lai. “Công bằng và minh bạch là linh hồn của thể thao”, hiệp hội tuyên bố.

Trên mạng xã hội, hầu hết người hâm mộ cờ vây Trung Quốc ủng hộ quyết định của hiệp hội. “Học làm người trước khi học chơi cờ”, trích một bình luận được nhiều người đồng tình.

Tuy nhiên, cũng có những ý kiến bày tỏ sự cảm thông với tương lai của Qin vì sự nghiệp bị chấm dứt ở tuổi còn rất trẻ.

Trên mạng xã hội Xiaohongshu, một người dùng tự nhận là kỳ thủ cờ vây cho hay triển vọng nghề nghiệp của các kỳ thủ chuyên nghiệp có thứ hạng thấp khá hạn chế. Họ phải dành phần lớn thời gian để luyện tập và không có đủ điều kiện để học tập theo chương trình phổ thông, nên thi đại học rất khó khăn.

“Ở tuổi 18, quay lại con đường học vấn thực ra là một cơ hội lớn đối với Qin. Các cuộc thi cá nhân vẫn có thể giúp cô ấy lấy được chứng nhận kỹ năng, từ đó có cơ hội vào các trường đại học hàng đầu”, bài đăng viết.

Theo Sixth Tone, ở các quốc gia Đông Á như Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc, cờ vây vẫn được coi là một bộ môn đỉnh cao thể hiện trí tuệ. Số lượng nước đi gần như vô hạn trên bàn cờ 19x19. Trò chơi này từng được xem là quá phức tạp để máy tính có thể xử lý.

Tuy nhiên, quan điểm này đã thay đổi vào năm 2017. Kỳ thủ số một thế giới lúc bấy giờ là Ke Jie đã để thua trước AlphaGo. Đây là chương trình AI của DeepMind.

Hiện nay, việc sử dụng AI để luyện tập rất phổ biến, nhưng trong các trận đấu chính thức, AI bị nghiêm cấm tuyệt đối. Sự phát triển của các công cụ AI vốn có thể giúp cải thiện trình độ của kỳ thủ, nhưng đồng thời cũng làm gia tăng tình trạng gian lận bằng AI trong các giải đấu cờ vây chuyên nghiệp.

Trước đó, Trung Quốc từng ra án phạt cấm thi đấu một năm đối với kỳ thủ Liu Ruizhi vì sử dụng AI trong một trận đấu vòng loại của giải đấu quốc gia. Tương tự, tại Hàn Quốc, Hiệp hội Cờ vây Hàn Quốc (Korea Baduk Association) cũng đã xử phạt kỳ thủ chuyên nghiệp Kim Eunji vì hành vi vi phạm tương tự.

Thúy Liên