Kịp thời, minh bạch giúp nhân dân tái thiết lại đời sống, sản xuất sau mưa lũ

Thiệt hại nặng nề

Ảnh hưởng của hai cơn bão số 10 và số 11 gây mưa lớn kéo dài, lũ quét và sạt lở nghiêm trọng. Cao Bằng là địa phương chịu thiệt hại nặng nhất với hơn 7.000 ngôi nhà bị ảnh hưởng, ngập sâu trong nước, trong đó 149 nhà sập hoàn toàn, hàng nghìn ha lúa, hoa màu và cây trồng lâu năm bị hư hại từ 30 - 70%, 7 người tử vong, 6 người bị thương; gần 100 công trình hạ tầng cơ sở bị hư hỏng, nhiều tuyến giao thông bị chia cắt nhiều ngày, thiệt hại trên 4.000 tỷ đồng.

Tại phường Thục Phán, nước lũ vượt đỉnh năm 1986 hơn 1,5 m, làm ngập toàn bộ khu chợ Xanh, hàng trăm gian hàng bị nước cuốn trôi. Bà Trần Thị Hương, tiểu thương chợ Xanh, vẫn chưa hết bàng hoàng: Chỉ trong vài giờ, nước đã ngập tràn chợ. Hàng hóa bị cuốn đi hết, chúng tôi trắng tay... Ở vùng cao xóm Khuổi Lài (Bảo Lạc), nước lũ cuốn phăng nhiều ngôi nhà. Ông Hoàng Văn Dẻ chỉ tay vào nền đất trống nơi từng là mái ấm của mình: Chỗ này từng là nhà tôi. Giờ chỉ mong dựng lại mái nhà để đón mùa đông.

Trước tình hình khẩn cấp, ngày 3/10/2025, Ủy ban MTTQ tỉnh phát Lời kêu gọi cứu trợ, huy động toàn bộ hệ thống chính trị, các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp và người dân trong, ngoài tỉnh cùng chung tay khắc phục, ổn định cuộc sống sau mưa lũ. Chỉ trong chưa đầy một tháng, hơn 6.200 tổ chức, cá nhân ủng hộ hơn 102 tỷ đồng, 830 tấn hàng hóa, 75.000 suất quà từ 557 đoàn thiện nguyện. Những chuyến xe chở gạo, chăn màn, nước sạch, thuốc men nối đuôi nhau về vùng lũ, mang theo hơi ấm nghĩa tình đến với người dân nơi rốn lũ.

Hỗ trợ kịp thời, minh bạch - cứu trợ đến tay người cần

Để bảo đảm nguồn lực hỗ trợ đến nhanh, đúng đối tượng, Ban Vận động cứu trợ tỉnh ban hành kế hoạch quy định cụ thể mức hỗ trợ theo từng nhóm thiệt hại. Trên cơ sở đó, ban hành quyết định, phân bổ 48,491 tỷ đồng cho những phường, xã bị thiệt hại nặng… Tính đến ngày 5/11/2025, tổng kinh phí phân bổ, hỗ trợ toàn tỉnh đạt 53 tỷ 581 triệu đồng, trong đó ưu tiên trước hết cho hộ có người tử vong, bị thương. Ngay sau thiên tai, 7 gia đình có người tử vong và 6 người bị thương được thăm hỏi, hỗ trợ 205 triệu đồng (25 triệu đồng/người tử vong, 5 triệu đồng/người bị thương). Những khoản tiền không lớn, nhưng đến kịp thời, giúp các gia đình vơi bớt đau thương, thể hiện sự quan tâm, sẻ chia của cấp ủy, chính quyền, Mặt trận và cộng đồng xã hội.

Hỗ trợ nhà sập, hư hại nặng, di dời khẩn cấp theo kế hoạch, nhà bị thiệt hại trên 70% được hỗ trợ 60 triệu đồng/hộ; thiệt hại 50 - 70% nhận 30 triệu đồng/hộ; hộ phải di dời khẩn cấp được hỗ trợ 50 triệu đồng/hộ. Các xã Cần Yên, Thanh Long, Xuân Trường, Bảo Lạc, Bảo Lâm được ưu tiên nhận tiền hỗ trợ trước để kịp dựng nhà trước mùa đông. Ông Triệu Tòn Líu, xóm Lũng Lạng, xã Thanh Long, xúc động kể: Danh sách hộ nhận tiền được đọc công khai, từng người ký nhận trước mặt cán bộ xã và đoàn thiện nguyện. Ai cũng thấy rõ sự minh bạch, không ai bị bỏ sót.

Song song với hỗ trợ tiền mặt, hàng hóa cứu trợ được triển khai đồng bộ. Đến cuối tháng 10, 785 tấn nhu yếu phẩm, trong đó có 600 tấn gạo từ Cục Dự trữ Quốc gia, cùng hàng chục nghìn chăn, màn, áo ấm, thuốc men, nước sạch được chuyển tới tay người dân vùng ngập sâu. 418 triệu đồng được dùng để mua thêm hàng hóa hỗ trợ vùng cô lập; 175 triệu đồng mua máy móc, thiết bị khắc phục hậu quả; 2 tỷ đồng dành khôi phục hạ tầng dân sinh tại 18 xã, phường.

Bà Đoàn Thị Nga, đại diện đơn vị từ thiện ECOPACK Rừng Cọ, Hà Nội 2 lần đem tiền và hàng cứu trợ lên Cao Bằng cho biết: Đến Cao Bằng, đoàn từ thiện chúng tôi được chính quyền, MTTQ các xã Thanh Long, Quang Hán, Quảng Uyên và Tổ dân phố Hợp Giang 2, phường Thục Phán hỗ trợ lập danh sách nhóm hộ để chúng tôi được trao tiền, gạo, chăn màn, quần áo đến tận tay bà con nên tôi rất yên tâm, hài lòng. Bà Đàm Thị Hương, Chủ tịch Ủy ban MTTQ xã Quảng Uyên chia sẻ: Có những xóm cô lập tận trên núi, đường xa, nhưng chúng tôi vẫn cố gắng đưa từng bao gạo, thùng nước vào tận nơi.

Đại diện Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) trao tặng bồn nước cho người dân xã Hòa An bị ảnh hưởng thiên tai.

Khẩn trương tái thiết sản xuất - gieo lại mùa xanh sau bão

Nếu như những ngày đầu sau bão, ưu tiên hàng đầu là “không để ai đói, không ai không có chỗ ở”, thì khi nước rút, nhiệm vụ tiếp theo là khôi phục sản xuất, ổn định sinh kế lâu dài. Nguồn cứu trợ được tỉnh phân bổ theo hướng bền vững, đúng trọng tâm nông nghiệp, bảo đảm nguồn hỗ trợ đến đúng người, đúng việc.

Người dân có thiệt hại về sản xuất nông nghiệp được hỗ trợ theo mức độ cụ thể: Lúa, hoa màu, rau màu: thiệt hại trên 70% hỗ trợ 3 triệu đồng/ha, thiệt hại 30 - 70% hỗ trợ 1,5 triệu đồng/ha. Cây lâu năm, cây ăn quả tập trung trên 70% hỗ trợ 4 triệu đồng/ha, 30 - 70% hỗ trợ 2 triệu đồng/ha. Thủy sản: trên 70% hỗ trợ 4 triệu đồng/ha, 30 - 70% hỗ trợ 2 triệu đồng/ha. Chăn nuôi: trâu, bò 6 triệu đồng/con, lợn 2 triệu đồng/con, gà, vịt 35 nghìn đồng/con.

Phó Chủ tịch UBND xã Hòa An Chu Phương Thanh cho biết: Sau bão, xã có trên 380 ha lúa và hoa màu thiệt hại. Ngay khi nước rút, chúng tôi thống kê, hỗ trợ bà con cải tạo đất, trồng rau vụ đông thay thế. Nhiều hộ đã có rau xanh bán trở lại, cuộc sống dần ổn định.

Không chỉ phục hồi sản xuất, tỉnh còn quan tâm đến sức khỏe người dân sau lũ. 495 triệu đồng từ Quỹ Cứu trợ tỉnh được chuyển tới Bệnh viện Đa khoa Y dược cổ truyền - Phục hồi chức năng tỉnh để mua thuốc, vật tư y tế cấp phát miễn phí cho người dân tại các phường Tân Giang, Thục Phán, Nùng Trí Cao và các xã Hòa An, Thông Nông, Thanh Long, Cần Yên - nơi môi trường ô nhiễm, nguồn nước sinh hoạt bị ảnh hưởng nặng.

Hồi sinh từ đổ nát - sức mạnh đoàn kết

Đầu tháng 11/2025, trên khắp tuyến đường từ Bảo Lâm, Bảo Lạc đến Cần Yên, Thanh Long, Quảng Uyên, Trùng Khánh, từng tốp thợ khẩn trương dựng lại mái nhà, khôi phục công trình nước sinh hoạt và kênh mương. Ở Cần Yên, nhiều ngôi nhà được dựng lại trên nền đất an toàn hơn. Bí thư Đảng ủy xã Tô Phương Chi chia sẻ: Sau bão, người dân tự nguyện hiến đất, giúp nhau ngày công, đoàn thanh niên hỗ trợ vận chuyển vật liệu. Chưa bao giờ tinh thần đoàn kết lại mạnh mẽ đến thế.

Từ hơn 53 tỷ đồng cứu trợ, hàng trăm tấn gạo, chăn màn, thuốc men, máy móc… tất cả đều minh chứng cho tinh thần “tương thân tương ái” của dân tộc Việt Nam. Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban MTTQ tỉnh Vũ Khắc Quang khẳng định: Công tác cứu trợ không chỉ khắc phục hậu quả trước mắt mà còn mở đầu cho chương trình phục hồi sinh kế lâu dài của người dân.

Từ những mái nhà mới dựng lại, tiếng trẻ ríu rít đến trường, những cánh đồng đang xanh màu tươi mới, Cao Bằng hôm nay đang vươn mình vực dậy bằng ý chí, tình người và khát vọng tái thiết sau lũ dữ.

Nhóm phóng viên