Kiến tạo động lực mới cho phát triển kinh tế tư nhân

Vòng đối thoại địa phương Cụm Đồng bằng sông Hồng của Diễn đàn Kinh tế tư nhân Việt Nam 2025

Doanh nghiệp đòi hỏi cơ chế liên kết vùng thực chất

Vùng Đồng bằng sông Hồng đang thể hiện rõ vai trò của một “đầu tàu kép” mạnh mẽ trong phát triển kinh tế đất nước, vừa là trung tâm chính trị, hành chính quốc gia, vừa là cực tăng trưởng kinh tế. Nhiều địa phương trong vùng như Hà Nội, Hải Phòng, Bắc Ninh đã và đang ghi nhận mức tăng trưởng GRDP kỷ lục.

Trong sự phát triển này có sự đóng góp rất lớn của khu vực kinh tế tư nhân. Nhưng các doanh nghiệp muốn tham gia, đóng góp nhiều hơn nữa khi không gian tăng trưởng của vùng đang rộng mở, với sự hậu thuẫn của “bộ tứ Nghị quyết” quan trọng mà Bộ Chính trị đã ban hành (Nghị quyết 57-NQ/TW, Nghị quyết 59-NQ/TW, Nghị quyết 66-NQ/TW và Nghị quyết 68-NQ/TW) và đợt “sắp xếp lại giang sơn”.

Đây là điều mà cộng đồng doanh nghiệp khẳng định khi tham gia Vòng đối thoại địa phương Cụm Đồng bằng sông Hồng của Diễn đàn Kinh tế tư nhân Việt Nam 2025 (VPSF 2025) vừa diễn ra tại Hải Phòng. Ngay trong phần phát biểu dẫn đề, ông Đỗ Hữu Huỳnh, Phó chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam nhấn mạnh điều này khi nhắc đến những đề nghị của doanh nghiệp.

“Đồng bằng sông Hồng là vùng kinh tế - xã hội đặc biệt quan trọng, nhưng đất chật người đông, hiện đối mặt với thách thức về hạ tầng, môi trường, song cũng là trung tâm về nguồn nhân lực chất lượng cao, khoa học, công nghệ. Vậy đâu là những điểm nghẽn lớn nhất cần tháo gỡ? Đâu là những lợi thế so sánh cần được đầu tư để tạo ra sự khác biệt? Chúng ta cần một cơ chế liên kết vùng hiệu quả và thực chất như thế nào để giải quyết các bài toán về logistics, chuỗi cung ứng và bảo vệ môi trường?”, ông Huỳnh đặt vấn đề từ doanh nghiệp, nhưng gửi tới chính quyền các địa phương, các cơ quan hoạch định chính sách.

Thực tế, những thách thức trong hoạt động sản xuất, kinh doanh mà doanh nghiệp trong vùng Đồng bằng sông Hồng đối mặt không khác những gì doanh nghiệp vùng khác, doanh nghiệp cả nước. Đó là khó khăn trong tiếp cận vốn, quỹ đất và các thủ tục hành chính còn phức tạp, thiếu minh bạch.

Ông Nguyễn Đức Cường, Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Ninh Bình, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Tập đoàn 68 cho biết, với các doanh nghiệp vừa, nhỏ và siêu nhỏ, việc thiếu vốn, công nghệ, thiếu nguồn nhân lực chất lượng cao, hay khó tiếp cận đất đai, quỹ đất sạch còn lớn hơn, cản trở rất nhiều mong muốn tham gia các chuỗi cung ứng lớn và thị trường quốc tế.

Tuy nhiên, điều ông Cường và nhiều doanh nghiệp trông đợi hơn là chính sách thúc đẩy liên kết vùng. Về nội dung này, ông Trần Văn Minh, Phó chủ tịch, kiêm Tổng thư ký Hội Doanh nghiệp trẻ Hà Nội đề xuất thiết lập cơ chế phân vùng chức năng rõ ràng.

“Ví dụ, chúng ta cần rà soát quy hoạch ngành theo thế mạnh địa phương như áp dụng mô hình ‘mỗi tỉnh phải xác định ngành chủ lực’ dựa trên lợi thế hiện hữu của địa phương. Ví dụ, Bắc Ninh, Hải Phòng có thể tập trung vào điện tử, vi mạch; Hưng Yên, Hải Phòng, Quảng Ninh phát triển cơ khí chính xác và logistics”, ông Minh phân tích. Trên cơ sở này, các liên kết vùng sẽ tạo động lực tăng trưởng cho chính các doanh nghiệp.

Cần một hệ sinh thái thật sự cho doanh nghiệp

Tham gia nhiều cuộc đối thoại ở địa phương của VPSF 2025, PGS-TS. Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cảm thấy “có niềm tin mạnh mẽ” vào sự lớn mạnh của khu vực kinh tế tư nhân, cũng như vai trò của khu vực này trong việc thực hiện các mục tiêu tham vọng của nền kinh tế.

Tuy nhiên, TS. Trần Đình Thiên cũng khẳng định, khu vực này vẫn chưa phát huy hết tiềm năng, chưa “đóng đúng vai, tròn vai”, khiến nền kinh tế nói chung tăng trưởng chưa tương xứng, còn lãng phí lợi thế và đối diện nguy cơ tụt hậu, rơi vào bẫy thu nhập trung bình. Nếu Nhà nước và khu vực kinh tế nhà nước vẫn duy trì tư duy “xin - cho”, hay bảo vệ lợi thế cục bộ, thì doanh nghiệp tư nhân sẽ khó có điều kiện vươn lên.

“Thay vào đó, Nhà nước cần đóng vai trò nhà nước kiến tạo, tạo môi trường thuận lợi, hỗ trợ và đồng hành cùng khu vực tư nhân phát triển”, TS. Thiên tiếp tục nhấn mạnh vai trò của Nhà nước khi trao đổi với các doanh nghiệp tại Vòng đối thoại địa phương cụm Trung du Bắc bộ diễn ra 1 tuần trước.

Đây là điều mà nhiều doanh nghiệp thực sự quan tâm. Bà Đặng Thị Kim Dung, Giám đốc Công ty Luật TNHH LK còn cho rằng, để triển khai hiệu quả Nghị quyết 68-NQ/TW, cũng như để doanh nhân, doanh nghiệp thực sự trở thành động lực quan trọng nhất trong phát triển kinh tế, chính quyền và Nhà nước cần kiến tạo được một hệ sinh thái thật sự cho doanh nghiệp.

Hay như ông Phạm Thanh Chiến, Chủ tịch Công ty cổ phần Hạ Long Pacific mong muốn, trong thời gian tới, trên cơ sở Nghị quyết 68-NQ/TW, Trung ương và tỉnh sẽ tiếp tục phát triển hạ tầng chiến lược và kết nối vùng; nâng cao chất lượng dịch vụ du lịch; xây dựng thương hiệu du lịch quốc gia thông qua các chiến dịch quảng bá dài hạn “Vietnam - Live the Wonder”, hợp tác KOL, hãng phim, nền tảng du lịch quốc tế, tham gia hội chợ du lịch toàn cầu...

Trao đổi với các doanh nghiệp tại phiên đối thoại, ông Nguyễn Văn Công, Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh cho biết, thời gian tới, Quảng Ninh sẽ tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, hoàn thiện thể chế, giảm tối thiểu 30% thời gian xử lý thủ tục, chi phí tuân thủ và điều kiện kinh doanh, giải quyết 90% kiến nghị của doanh nghiệp ngay trong tháng.

“Chính quyền cam kết loại bỏ cơ chế ‘xin - cho’, chấm dứt thanh tra, kiểm tra chồng chéo, tăng cường thanh tra từ xa dựa trên dữ liệu, miễn kiểm tra thực tế cho doanh nghiệp tuân thủ tốt và bảo đảm nguyên tắc phân định rõ trách nhiệm hình sự, hành chính, dân sự để không làm gián đoạn hoạt động sản xuất, kinh doanh...”, ông Công nói.

Đây cũng là điều các doanh nghiệp chờ đợi từ chính quyền các địa phương, các cơ quan quản lý nhà nước. Những cam kết này sẽ biến tiềm năng thành động lực thực chất, giúp doanh nghiệp tư nhân trong vùng bứt phá và hội nhập sâu hơn chuỗi giá trị toàn cầu.

Những bước đi quyết liệt

Phát biểu tại Vòng đối thoại địa phương Cụm Đồng bằng sông Hồng của VPSF 2025, ông Trần Văn Quân, Phó chủ tịch UBND TP. Hải Phòng khẳng định, vùng Đồng bằng sông Hồng đang đứng trước những vận hội to lớn từ Nghị quyết số 68-NQ/TW - một bước ngoặt lịch sử trong việc phát triển kinh tế tư nhân. Đây được coi là một “cú huých” về thể chế, tạo động lực mới cho sự phát triển của khu vực kinh tế tư nhân tại Việt Nam.

Trong bối cảnh đó, Hải Phòng đã có những bước đi quyết liệt để thực hiện Nghị quyết số 68-NQ/TW. Thành phố sẽ tiếp tục chú trọng đào tạo đội ngũ lãnh đạo doanh nghiệp nhỏ và vừa trong các ngành thế mạnh như logistics, công nghiệp điện tử, công nghệ cao. Bên cạnh đó, một số thủ tục hành chính quan trọng liên quan đến đầu tư, xây dựng, đất đai có thể được áp dụng “luồng xanh”, rút ngắn thời gian xử lý cho doanh nghiệp.

Song song với ban hành các cơ chế, chính sách, Hải Phòng cũng sẽ đẩy mạnh đầu tư hạ tầng chiến lược như hệ thống cảng biển - logistics hiện đại, các khu công nghiệp công nghệ cao, cùng định hướng phát triển công nghiệp xanh, đô thị thông minh. Đây chính là nền tảng để cộng đồng doanh nhân, đặc biệt là doanh nhân trẻ, khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, kết nối, hội nhập sâu rộng với quốc tế.

Thanh Sơn