Kiểm soát môi trường trong tiêu hủy lợn

Tiêu hủy lợn bị dịch tả châu Phi tại huyện Yên Mô. Ảnh: Anh Tuấn

Phát hiện 2con lợn của gia đình bị bệnh, bà Đinh Thị Chín, thôn Tiền, xã Ninh Nhất, thànhphố Ninh Bình đã kịp thời thông báo thú y xã lấy mẫu xét nghiệm và tiêu hủy lợnchết. Bà Chín cho biết, do được tuyên truyền từ trước về tính chất nguy hiểmcủa bệnh dịch nên người chăn nuôi ở đây không vứt xác lợn ra môi trường.

Thựctế, trong đợt phòng, chống bệnh dịch tả lợn châu Phi này, vất vả nhất là lựclượng trực tiếp làm công việc tiêu hủy lợn. Sau khi phát hiện ổ dịch tả lợnchâu Phi đầu tiên tại phường Tân Thành từ giữa tháng tư đến nay, lực lượng nàychưa có ngày được nghỉ.

Bà Trần Thị Hồng Thu, nhân viên thú y xã Ninh Nhất(thành phố Ninh Bình) chia sẻ, bệnh tả lợn châu Phi làm lợn chết nhanh, đồngloạt, khối lượng tiêu hủy lớn. Vì vậy, lực lượng chức năng phải làm việc từsáng đến đêm tối để kịp thời xử lý, nếu không sẽ phát sinh mùi, thu hút ruồi,muỗi đến rất nhanh làm phát tán mầm bệnh.

Một khó khăn khác trong công tácphòng, chống bệnh dịch tả lợn châu Phi hiện nay đó là việc tìm vị trí đất đểtiêu hủy lợn mắc bệnh. Thực tế ở nhiều địa phương cho thấy, việc chôn lấp lợnbệnh trong khuôn viên khu chuồng trại, vườn cây ăn quả tại hộ chăn nuôi chỉ ápdụng được với hộ chăn nuôi nhỏ, quy mô vài con đến vài chục con. Còn nếu dịchxảy ra cùng lúc ở nhiều hộ, các hộ chăn nuôi, trang trại quy mô lớn thì rất khóxoay sở tìm kiếm quỹ đất công đủ để chôn lấp lợn bệnh.

Thậm chí với những xã bốtrí được đất công, quy hoạch thành khu vực riêng thì người dân lại phản đối,không đồng ý chôn lợn của thôn khác vào khu vực đất quản lý của thôn mình,không cho chôn lấp gần khu vực nghĩa trang. Chính quyền và cơ quan thú y phảimất rất nhiều thời gian thuyết phục để có sự đồng thuận. Ngoài ra, khi chôn tạicác khu vực vùng trũng, ngập nước phải đào hố và gia cố rất khó khăn, đường vàonhỏ hẹp...

Được biết,để đảm bảo công tác vệ sinh môi trường trong tiêu hủy lợn nhiễm bệnh dịch tảlợn châu Phi, thời gian qua, Sở Tài nguyên và Môi trường đã phối hợp với SởNông nghiệp & PTNT kịp thời ban hành các văn bản hướng dẫn, yêu cầu UBNDcác địa phương thực hiện nghiêm túc quy trình phòng chống, xử lý bệnh dịch tảlợn châu Phi trên địa bàn quản lý.

Cụ thể: Bố trí các địa điểm tiêu hủy tại chỗvà quy hoạch điểm tiêu hủy tập trung theo đúng yêu cầu kỹ thuật, vận chuyển lợnchết đến nơi tiêu hủy, thực hiện tiêu hủy và tổ chức kiểm tra, giám sát ô nhiễmmôi trường, xử lý kịp thời các sự cố sụt, lún, rò rỉ, bốc mùi. Lập, quản lý hồsơ và lưu giữ đầy đủ thông tin về các địa điểm tiêu hủy. Đánh số thứ tự vị trícác hố chôn trên bản đồ hành chính của cấp xã. Có nhật ký theo dõi hố chôn vơícác thông tin cụ thể như địa điểm hố chôn, mô tả cụ thể vị trí, khoảng cách tôíthiểu đến nhà dân, giếng nước, khu chuồng nuôi, kích thước hố chôn…

Đồng thơìkiểm tra, giám sát vệ sinh môi trường tại các cơ sở chăn nuôi, cơ sở giết mổ,chế biến thịt lợn và sản phẩm chế biến từ thịt lợn. Xử lý nghiêm các hành vivứt xác lợn ốm, lợn chết ra sông, ngòi, kênh mương, đường giao thông...

Theotổng hợp từ Sở Tài nguyên và Môi trường, tính đến ngày 22/9, tổng khối lượnglợn tiêu hủy của toàn tỉnh là gần 5.500 tấn với 5.259 hố chôn, trong đó có khoảng100 hố chôn có trọng lượng tiêu hủy trên 5 tấn. Qua kiểm tra, theo dõi và tổnghợp từ các địa phương, chất lượng môi trường tại khu vực các hố chôn lấp nhìnchung đều đảm bảo, chưa phát hiện có dấu hiệu ảnh hưởng đến môi trường nướcmặt, môi trường đất khu vực xung quanh.

Tuy nhiên, vẫn có một số hố chôn cóhiện tượng bốc mùi, sụt lún như: hố chôn tại thôn Cao Thắng, xã Đức Long; hốchôn tại khu Đồng Danh, xã Thanh Lạc và xã Thượng Hòa, huyện Nho Quan; hố chônGồ Vọng, Thành Hồ tại xã Yên Thái..., Sở đã yêu cầu địa phương phun thuốc khửtrùng, rắc vôi bột, gia cố hố chôn, phong tỏa hố chôn, đến nay đã cơ bản khắcphục không còn hiện tượng phát tán mùi hôi ra môi trường xung quanh.

Trong thơìgian tới, Sở Tài nguyên và Môi trường cùng với các đơn vị có liên quan tiếp tụctăng cường công tác kiểm tra, giám sát các hố chôn có nguy cơ gây ô nhiễm môitrường nhằm phát hiện và xử lý kịp thời các sự cố. Đồng thời đề xuất Bộ Tàinguyên và Môi trường hỗ trợ kinh phí cho địa phương để thực hiện việc lấy mâũphân tích, xử lý ô nhiễm môi trường sau chôn lấp do sự cố sụt lún, rò rỉ gâyra.

Hà Phương