Khánh Hòa tiếp sức lớp xóa mù chữ từ phong trào khuyến học

Nhiều học viên lớn tuổi vẫn tham gia các lớp xóa mù chữ đều đặn.

Không một ai bị bỏ lại phía sau

Đều đặn vào ba buổi tối cuối tuần, anh Cao Văn Kem (xã Vĩnh Hải, Khánh Hòa) đều cố gắng sắp xếp để đến lớp đúng giờ. Bị khuyết tật ở chân, việc đi lại của anh Kem gặp nhiều khó khăn nhưng anh chưa nghỉ học một buổi nào. “Không biết chữ nên tôi ngại giao tiếp. Thế nên khi biết xã mở lớp xóa mù chữ, tôi mạnh dạn đăng ký tham gia. Nhờ các thầy cô kiên trì dạy đọc, dạy viết, tôi đã đọc thành thạo, tự tin hơn khi tham gia các hoạt động của thôn xóm, không phải nhờ ai đọc - viết thay", anh Kem cho biết.

Những năm qua, phong trào khuyến học, khuyến tài tại các xã, phường phía nam của tỉnh Khánh Hòa (Ninh Thuận cũ) với nhiều mô hình thiết thực, hiệu quả đã góp phần thúc đẩy người dân học tập suốt đời. Trong đó, các lớp xóa mù chữ, phổ cập giáo dục tiểu học dành cho đồng bào dân tộc thiểu số, đặc biệt là đồng bào Chăm, Ra glai đã và đang trở thành điểm sáng trong nỗ lực nâng cao dân trí, thúc đẩy bình đẳng trong tiếp cận giáo dục.

Một lớp học xóa mù chữ tại xã Xuân Hải (Khánh Hòa).

Chị Đạo Thị Cúc (50 tuổi), người dân tộc Chăm ở thôn Phước Nhơn 2 (xã Xuân Hải, Khánh Hòa) kể, trước đây gia đình khó khăn nên phải ở nhà làm rẫy, nhường cơ hội học tập cho các em. Suốt nhiều năm không biết chữ, mọi sinh hoạt gắn với giấy tờ hay con cái nhắn tin hỏi thăm cũng phải nhờ người đọc giúp. Từ khi tham gia lớp xóa mù chữ tại địa phương, tối nào chị cũng đến lớp, đều đặn nhờ em trai đưa đón vì không biết đi xe máy. Sau thời gian ngắn học tập, chị có thể đọc, viết những dòng chữ đầu tiên của mình, tự tin hơn trong cuộc sống hằng ngày.

Chỉ tính trong năm 2023, toàn huyện Ninh Hải cũ có ba điểm trường mở lớp học xóa mù chữ cho đồng bào dân tộc thiểu số. Điểm xóa mù chữ đặt tại Trường Tiểu học Vĩnh Hy có 5 lớp với 54 người; Trường Tiểu học và THCS Ngô Quyền có 4 lớp với 50 học viên theo học.

Ánh sáng từ những lớp xóa mù chữ

Trường Tiểu học – Trung học cơ sở Mai Thúc Loan (xã Xuân Hải) là một trong những đơn vị triển khai hiệu quả công tác xóa mù chữ cho đồng bào Chăm. Từ tháng 6/2023 , nhà trường tổ chức 4 lớp xóa mù chữ cho 83 học viên theo học chương trình lớp 1 và lớp 2. Năm 2024, trường tiếp tục mở 4 lớp xóa mù chữ đợt 1 với 49 học viên, trong đó có 36 học viên học chương trình lớp 3 và 13 học viên học chương trình lớp 1.

Điểm đặc biệt của những lớp học này là học viên có độ tuổi rất đa dạng, người trẻ nhất đã ngoài 25 tuổi, người lớn tuổi nhất trên 60. Họ là nông dân, là những người cha, người mẹ, thậm chí là ông bà trong các thôn Phước Nhơn 1, 2 và 3. Ban ngày gắn bó với nương rẫy, tối đến, họ lại miệt mài đến lớp học chữ với mong muốn giản dị: biết đọc, biết viết, biết ký tên mình.

Các lớp học được tổ chức vào buổi tối, từ 19 giờ đến 20 giờ 30 phút các ngày thứ Hai, Tư và Sáu hằng tuần. Đội ngũ giáo viên đứng lớp đều là người địa phương, phần lớn là giáo viên dân tộc Chăm đang công tác tại trường, am hiểu phong tục, tập quán, ngôn ngữ và tâm lý học viên. Nhờ đó, việc dạy và học diễn ra gần gũi, hiệu quả.

Cô Phú Thị Tốt, giáo viên trực tiếp giảng dạy lớp xóa mù chữ, cho biết: “Học viên tiếp thu chậm, hay quên do tuổi cao và đã lâu không tiếp xúc với con chữ. Nhưng bù lại, tinh thần học tập của bà con rất đáng quý. Nhiều hôm hết giờ học, bà con vẫn nán lại để đánh vần cho thạo hơn”.

Với nhiều học viên, việc đến lớp học chữ không chỉ là học tập, mà còn là hành trình vượt qua sự tự ti, mặc cảm kéo dài hàng chục năm. Bà Tài Thị Ký (63 tuổi), một trong những học viên lớn tuổi nhất lớp, cũng là người học nhanh và đều nhất. Sau hơn 3 tháng theo học, bà có thể đọc chữ rõ ràng, viết nắn nót tên mình.

Bà Ký chia sẻ, trước đây vì hoàn cảnh khó khăn nên không được đi học, mọi giấy tờ đều phải nhờ người khác. “Có lần đưa con đi bệnh viện, bác sĩ đưa giấy cho ký tên mà không biết chữ, thấy xấu hổ lắm. Giờ tự ký được tên mình, tôi vui không tả nổi”, bà Ký xúc động nói.

Ở lớp học xóa mù chữ tại Trường Tiểu học và THCS Ngô Quyền, bà Lâm Thị Tiềm (73 tuổi) là học viên cao tuổi nhất. Dù mắt kém, trí nhớ giảm, bà vẫn kiên trì đến lớp, về nhà nhờ cháu nội chỉ thêm. “Giờ tôi không chỉ biết đọc, biết viết mà còn làm gương cho con cháu noi theo”, bà Tiềm phấn khởi nói.

Theo ông Trần Trọng Đạo, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Vĩnh Hy, các lớp xóa mù chữ không chỉ giúp người dân biết chữ mà còn tạo sự gắn kết cộng đồng. “Họ đến lớp không chỉ để học mà còn chia sẻ, động viên nhau. Lớp học thực sự trở thành ngôi nhà chung”, ông Đạo cho biết.

Từ những lớp học buổi tối giản dị nơi thôn làng, con chữ đang dần xóa đi khoảng cách, thắp sáng tri thức cho đồng bào dân tộc thiểu số ở Khánh Hòa. Đó không chỉ là kết quả của sự nỗ lực từ ngành giáo dục, mà còn là minh chứng sinh động cho giá trị bền bỉ, nhân văn của phong trào khuyến học trong hành trình xây dựng xã hội học tập, không để ai bị bỏ lại phía sau.

Hoài Nam