Iran bắt tàu chở dầu, Anh, Mỹ phẫn nộ

Lực lượng Cận vệ Cách mạng Iran (IRGC) ngày 19/7 tuyên bố đã bắt giữ tàu chở dầu Stena Impero của Anh ở eo biển Hormuz, truyền thông Iran đưa tin. Chính quyền Anh cho biết tàu chở dầu đã 'đi lạc hướng' trước khi bị bắt.

Tàu chở dầu Stena Impero của Anh

Theo mô tả từ IRGC, tàu Stena Impero có trọng tải 30.000 tấn, thuộc sở hữu của Stena Bulk và đang hướng đến cảng Al Jubail của Saudi Arabia nhưng không đi theo hải trình quốc tế. Tàu này hướng về phía Bắc tới đảo Qeshm của Iran. Các nguồn tin Iran mô tả tàu dầu này đã tắt thiết bị định vị và phớt lờ cảnh báo.

"Lý do bắt giữ tàu dầu Anh là tàu không tuân thủ các tuyến đường biển ở Eo Hormuz, tắt hệ thống nhận dạng tự động (AIS), làm ô nhiễm hải phận quốc tế và không chú ý đến cảnh báo của Iran" - nguồn tin cho biết.

Hình ảnh máy bay không người lái của IRGC ghi lại được về vụ bắt giữ tàu Stena Impero. Ảnh: IRGC

Trong khi đó, công ty Stena ra thông cáo xác nhận Stena Impero "bị trực thăng và các tàu nhỏ không xác định danh tính tiếp cận trong quá trình đi qua Eo Hormuz trong khi tàu đang ở hải phận quốc tế". Công ty cho biết "hiện không thể liên lạc với con tàu vốn đang hướng về phía bắc tới Iran".

Sau đó, truyền thông quốc tế đưa tin một tàu chở dầu khác thuộc sở hữu của một công ty Anh mang cờ Liberia cũng bất ngờ rời khỏi hài trình đi Saudi Arabia và hướng tới đất Iran.

Tuy nhiên, hãng thông tấn bán chính thức Tasnim của Iran dẫn các nguồn tin quân sự vừa cho biết lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo nước này không bắt giữ tàu chở dầu thứ 2 có tên Mesdar ở vùng Vịnh.

Công ty Norbulk Shipping UK - đơn vị chủ quản của tàu Mesdar thông báo đã liên hệ được với thủy thủ đoàn, đồng thời cho biết lực lượng có vũ trang Iran đã xuất hiện trên tàu trước đó và đã thả tàu. Vào lúc này, con tàu treo cờ Liberia này đã có thể tiếp tục với lộ trình đã định.

Hành trình tàu Mesdar (trái) và tàu Stena Impero (phải). Nguồn: RT

Việc Iran bắt giữ tàu chở dầu Stena Impero của Anh đã khiến Mỹ và Anh lập tức phản ứng.

Tổng thống Mỹ Donald Trump nói với các phóng viên tại Nhà Trắng hôm 19/7 (giờ địa phương) đã chỉ trích Iran là "mớ rắc rối" vì vụ bắt giữ tàu, đồng thời sẽ trao đổi với Anh về việc này.

"Chúng tôi sẽ trao đổi với Anh về vụ tàu dầu bị Iran bắt ở eo biển Hormuz. Điều này cũng thể hiện những gì tôi nói về Iran: một mớ rắc rối, không có gì ngoài rắc rối" - ông Trump nói.

Ông Trump không nói liệu sự việc có dẫn đến hành động đáp trả không, nhưng thêm rằng "cứ chờ xem điều gì xảy ra".

Trong khi đó, Ngoại trưởng Anh Jeremy Hunt cho biết ông đang"họp khẩn, xem xét lại những gì chúng tôi biết và những gì chúng tôi có thể làm để nhanh chóng bảo đảm việc tàu được thả".

"Việc bắt tàu là không thể chấp nhận. Điều cần thiết là tự do hàng hải được duy trì và tất cả tàu có thể di chuyển an toàn, tự do trong khu vực" - Ngoại trưởng Anh nhấn mạnh.

Bộ trưởng Ngoại giao Anh Jeremy Hunt khẳng định, Tehran sẽ trở thành kẻ thua cuộc lớn nhất nếu quyền tự do hàng hải trên vùng Vịnh bị hạn chế.

Ông Hunt khẳng định Anh sẽ đáp trả một cách mạnh mẽ với Iran song vẫn ủng hộ cuộc khủng hoảng ở vùng Vịnh được giải guyết qua kênh ngoại giao, thay vì bằng cách hành động quân sự.

Ngoại trưởng Jeremy Hunt cho biết ông đã thảo luận về sự cố mới nhất với Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo và mong muốn được nói chuyện với người đồng cấp Iran, Mohammad Javad Zarif.

Anh đã có căng thẳng với Iran sau khi quân đội Hoàng gia Anh bắt giữ tàu chở dầu Grace 1 của Iran ở Gibraltar vào ngày 4/7, vì nghi con tàu này mang dầu đến Syria, vi phạm lệnh trừng phạt của châu Âu. Tehran đã lên án vụ bắt bớ, khẳng định điểm đến của Grace 1 không phải Syria.

Iran cáo buộc London gây nguy hiểm cho các chuyến hàng quốc tế, yêu cầu Anh lập tức thả tàu, đồng thời cảnh báo có thể sẽ bắt giữ các tàu của Anh để trả đũa.

Lời đe dọa của Iran đã buộc Hải quân Hoàng gia Anh phải điều tàu khu trục hộ tống các tàu hàng của Anh ở vùng Vịnh và gửi thêm tàu quân sự tới khu vực.

Tới nay, quân đội Iran bắt giữ tàu chở dầu của Anh vì "không tuân thủ luật hàng hải quốc tế khi đi qua eo biển Hormuz".

Vụ bắt giữ tàu chở dầu Anh diễn ra sau thời điểm Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố quân đội Mỹ đã bắn hạ máy bay không người lái của Iran. Iran bác bỏ tin tức này đồng thời chỉ trích Mỹ ngừng công bố các thông tin leo thang căng thẳng ở vùng Vịnh.

Trong khi Anh tuyên bố sẽ xem xét lại các thông tin về vụ bắn hạ UAV, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Nga cũng lên tiếng đề nghị Tổng thống Mỹ cần tránh leo thang căng thẳng với Iran nếu không sẽ phải đối mặt với "các hậu quả tàn khốc".

"Mỹ đang phô trương sức mạnh bằng cách gây mất uy tín của Tehran và đổ mọi tội lỗi lên ran. Điều này tạo ra một tình huống nguy hiểm: Chỉ một que diêm là có thể khiến thùng thuốc súng phát nổ. Trách nhiệm cho những hậu quả thảm khốc có thể xảy ra sẽ thuộc về Mỹ" - RT dẫn lời Ngoại trưởng Nga cho hay.

Hải Lâm