Hàng loạt vi phạm trong việc mua bán, đầu tư điện của Trung Nam Group

Vi phạm từ thủy điện

Thanh tra Chính phủ vừa công bố kết luật thanh tra việc hấp hành chính sách trong quản lý, thực hiện quy hoạch và đầu tư xây dựng các công trình điện theo Quy hoạch điện VII và Quy hoạch. Đáng chú ý, trong kết luận có nêu rõ những sai phạm trong việc mua bán điện gữa Tập đoàn điện lực Việt Nam (EVN) và Nhà máy Thủy điện Đồng Nai 2.

Dự án thủy điện Đồng Nai 2 tại xã Tân Thượng, huyện Di Linh, tỉnh Lâm Đồng do Công ty cổ phần Thủy điện Trung Nam (Trungnam Power - Thành viên trực thuộc Trung Nam Group) làm chủ đầu tư với công suất lắp máy là 75 MW, vốn đầu tư là 2500 tỷ đồng. Nhà máy thủy điện Đồng Nai 2 được xây dựng trên sông Đa Dâng, một nhánh của sông Đồng Nai.

Công ty mua bán điện và Công ty cổ phần thủy điện Trung Nam đã ký kết hợp đồng mua bán điện với giá tạm tính 1.740 đồng/kWh, cao hơn 757 đồng/kWh so với mức giá trần khung giá phát điện năm 2013

Theo kết luận Thanh tra Chính phủ cho thấy: Ngày 9/5/2014, Công ty mua bán điện và Công ty cổ phần thủy điện Trung Nam đã ký kết hợp đồng mua bán điện với giá tạm tính 1.740 đồng/kWh, cao hơn 757 đồng/kWh so với mức giá trần khung giá phát điện năm 2013 áp dụng đối với các nhà máy thủy điện (983 đồng/kWh) được quy định tại Quyết định số 8440/QĐ-BCT ngày 15/1/2013 của Bộ Công Thương.

Mặc dù sau đó, EVN đã đề xuất tạm thanh toán theo mức giá trần quy định của từng năm (văn bản số 728/EVN – TTD ngày 2/3/2015) nhưng Bộ Công thương đã chấp thuận mức giá tạm thời thanh toán là 1.740 đồng/kWh vượt khung giá quy định (văn bản số 3973/BCT-ĐTĐL ngày 23/4/2015) là chưa đúng quy định của Luật Điện lực và Nghị định số 137/2013/NĐ-CP, theo đó quy định giá mua điện không được vượt khung giá do Bộ Công Thương ban hành.

Sau khi Chủ đầu tư phê duyệt quyết toán vốn đầu tư Nhà máy Thủy điện Đồng Nai 2, Công ty Mua bán điện và Chủ đầu tư đàm phán lại nhưng giá mua điện vẫn vượt khung quy định là ngoài thẩm quyền phê duyệt hợp đồng của Cục Điều tiết điện lực.

Tuy nhiên, Cục Điều tiết điện lực chưa thực hiện kiểm tra Hợp đồng mua bán điện, báo cáo Bộ trưởng xem xét giải quyết theo thẩm quyền quy định tại khoản 6 Điều 23 Thông tư số 56/2014/TT-BCT ngày 19/12/2014.

Mặt khác, EVN và Công ty Cổ phần Thủy điện Đồng Nai 2 chưa kịp thời báo cáo Cục Điều tiết…. để kiểm tra hợp đồng mua bán điện sau khi đàm phán và ký tắt Hợp đồng mua bán điện trên cơ sở quyết toán vốn đầu tư là không đúng quy định tại khoản 1 Điều 23 Thông tư số 56/2014/TT-BCT ngày 19/12/2014, khoản 1 Điều 19 Thông tư số 57/2020/TT-BCT ngày 31/12/2020 của Bộ Công Thương.

Việc đàm phán giá điện trên cơ sở số liệu quyết toán vốn đầu tư do chủ đầu tư cung cấp, trong khi số liệu kiểm toán vốn đầu tư dự án do đơn vị kiểm toán độc lập thực hiện thiếu tin cậy, do đó giá mua điện đang tạm thanh toán 1.740 đồng/kWh (chưa bao gồm VAT) là chưa đảm quản cơ sở pháp lý.

Theo đó, Thanh tra Chính phủ cũng chỉ ra nguyên nhân, lý do dẫn đến giá mua bán điện vượt khung quy định cần phải được Bộ Công thương, EVN kiểm tra, xem xét để giá mua bán điện đảm bảo căn cứ, chính xác, khách quan theo quy định của pháp luật.

Từ những tồn tại, khuyết điểm, vi phạm nêu trên dẫn đến việc đàm phán, kiểm tra, phê duyệt, xử lý các vướng mắc về giá mua điện, hợp đồng mua bán điện của Nhà máy Thủy điện Đồng Nai 2 diễn ra từ tháng 12/2008, đến nay chưa được giải quyết dứt điểm theo quy định của pháp luật và hợp đồng mua bán điện. Theo đó, "Trách nhiệm thuộc về Cục điều tiết điện lực và Bộ Công Thương" TTCP nêu rõ.

Không đủ năng lực vẫn được làm 2 dự án điện

Trung Nam Group lại được Thanh tra Chính phủ nhắc đến tại phụ lục số 07 đi kèm thông báo kết luận. Theo đó, TTCP đã chỉ ra nhiều sai phạm liên quan đến một số dự án điện mặt trời, điện gió dù chủ đầu tư không đáp ứng điều kiện về tài chính nhưng vẫn được UBND tỉnh Ninh Thuận phê duyệt chủ trương đầu tư. Trong đó, có 2 dự án điện mặt trời của Công ty CP Đầu tư xây dựng Trung Nam.

Không đủ năng lực tài chính nhưng Trung Nam Group vẫn được làm 2 dự án điện mặt trời tại tỉnh Ninh Thuận

Theo kết luận của TTCP, về quy hoạch phát triển điện mặt trời giai đoạn 2016 – 2020, tầm nhìn đến năm 2030, tỉnh Ninh Thuận đã tổ chức lập quy hoạch trình Bộ Công thương nhưng không được phê duyệt. Tuy vậy, nhưng Bộ Công thương đã phê duyệt bổ sung riêng lẻ 25 dự án vào quy hoạch phát triển điện lực cấp tỉnh. Điều này không thực hiện đúng khoản 8 Điều 4 Thông tư số 43/2013/TT-BCT. Việc không phê duyệt quy hoạch điện mặt trời (không xác định danh mục các dự án nguồn điện vừa và nhỏ, dự kiến vị trí, dự kiến quỹ đất, công suất đặt) sẽ gây khó khăn, bất cập, bị động cho tỉnh trong việc bố trí quỹ đất, lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, bố trí quỹ đất phát sinh nhiều thủ tục hành chính do phải tổ chức lập trình Bộ Công Thương…

Đồng thời, tại thông báo kết luận thanh tra đã nêu rõ, UBND tỉnh Ninh Thuận phê duyệt chủ trương đầu tư 2 dự án Nhà máy điện mặt trời Trung Nam Thuận Bắc 204MW và Trung Nam Thuận Nam chưa thực hiện đúng việc thẩm định năng lực tài chính nhà đầu tư dự án chưa đúng quy định tại điểm d khoản 1 Điều 33 Luật Đầu tư 2014; Không đảm bảo năng lực tài chính theo quy định tại điểm a khoản 3 Điều 58 Luật Đất đai 2013, điểm c khoản 1 và điểm a, điểm b khoản 2 Điều 14 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014.

Được biết, Nhà máy điện mặt trời Trung Nam Thuận Bắc 204MW với diện tích 264ha nằm tại huyện Thuận Bắc, là dự án điện mặt trời đầu tiên của Tập đoàn Trung Nam tại Ninh Thuận. Dự án được hoàn thành sau gần 12 tháng thi công (khởi công tháng 7/2018); sản lượng điện tối đa khoảng 450 triệu kWh/năm với hơn 700.000 tấm pin.

Nhà máy điện mặt trời Trung Nam Thuận Bắc 204 MW, sau một thời gian bán điện, đến năm 2021, Công ty CP Kỹ thuật công nghiệp Á Châu (ACIT) đã mua 49% cổ phần nhà máy này.

Thanh Quang