Gia Lai siết chặt quản lý tàu cá, quyết liệt chống khai thác bất hợp pháp (IUU)
Gia Lai đang triển khai đồng bộ nhiều giải pháp quyết liệt nhằm nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của ngư dân, xử lý nghiêm các phương tiện không đủ điều kiện hoạt động.
Những nỗ lực này bước đầu mang lại kết quả tích cực, góp phần hình thành thói quen đánh bắt có trách nhiệm trong cộng đồng ngư dân.
Có 36 năm gắn bó với nghề đánh bắt cá xa bờ, ông Bùi Văn An, 60 tuổi, ở thôn Lý Hòa, phường Quy Nhơn Đông, là một trong 424 chủ tàu tại tỉnh Gia Lai buộc phải dừng hoạt động, chờ giải bản vì không đủ điều kiện ra khơi. Con tàu cũ, dài 13 mét của ông không đủ điều kiện đăng ký, đăng kiểm theo quy định.
Ông hiểu rõ nếu cố tình ra khơi, mình không chỉ bị xử phạt, cưỡng chế dừng hoạt động mà còn ảnh hưởng đến uy tín và nỗ lực gỡ “thẻ vàng” của nghề cá địa phương.
Ông An cho biết: “Tình trạng tàu của tôi là máy không thể đăng kiểm được, không đi đánh bắt được, nên phải ngưng hoạt động. Cho nên tôi chấp hành, không thể nói qua, nói lại được. Tôi đưa tàu về bến đậu thôi.”
Ông Bùi Văn An (thứ hai từ trái qua) được cán bộ Đồn Biên phòng Nhơn Lý vận động đưa tàu về bến chờ giải bản. (ảnh: Nguyễn Thảo)
Từ tháng 9 đến nay, các đồn biên phòng tuyến biển của tỉnh Gia Lai đã đồng loạt mở cao điểm kiểm tra, siết chặt quản lý tàu cá, triển khai nhiều biện pháp chống khai thác theo quy định IUU. Các đơn vị biên phòng phân công cán bộ, chỉ huy trực tiếp tham gia tổ công tác phòng, chống IUU tại các xã, phường ven biển; phối hợp chính quyền địa phương tuyên truyền, vận động ngư dân chấp hành nghiêm quy định pháp luật.
Song song đó, công tác kiểm tra, giám sát được tăng cường tại các trạm kiểm soát biên phòng; kiên quyết không làm thủ tục xuất bến cho các phương tiện “3 không” (không đăng ký, không đăng kiểm, không giấy phép khai thác).
Trung tá Nguyễn Quốc Hiệp - Chính trị viên Đồn Biên phòng Nhơn Lý (thuộc Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Gia Lai) cho biết: “Các đồng chí chỉ huy đồn biên phòng là thành viên tham gia vào tổ chống khai thác IUU. Bên cạnh đó, chúng tôi vận động bà con nhân dân, đặc biệt là chủ phương tiện, thuyền trưởng ký cam kết. Với phương tiện không đảm bảo thì chúng tôi kiên quyết không làm thủ tục xuất bến. Chính vì thế, thời gian qua, biên giới biển ở địa bàn Đồn Biên phòng Nhơn lý quản lý không có trường hợp nào vi phạm về chống khai thác IUU”.
Lực lượng biên phòng vận động ngư dân ký cam kết không hoạt động đánh bắt khi chưa đủ điều kiện. (ảnh: Nguyễn Thảo)
Bên cạnh sự vào cuộc quyết liệt của các lực lượng chức năng, chính ngư dân cũng phát huy tinh thần tự giác, cùng nhau giám sát việc chấp hành quy định. Ở xã Đề Gi, ngư dân Huỳnh Minh Kiểm cùng các ngư dân khác trong xã tham gia các tổ thuyền đoàn kết trên biển.
Là tổ trưởng, ông Kiểm thường xuyên tham dự các buổi tuyên truyền của Bộ đội Biên phòng, sau đó phổ biến lại cho thuyền viên, nhắc nhở nhau giữ nghề cá phát triển bền vững. Sau mỗi chuyến biển, các tổ thuyền tổ chức sinh hoạt, quán triệt quy định, nêu cao tinh thần tự quản và phối hợp bảo vệ chủ quyền vùng biển.
Nhờ đó, ngư dân không chỉ tự giác giám sát lẫn nhau mà còn chủ động kiến nghị cơ quan chức năng kiểm tra nghiêm các tàu nhỏ không đủ điều kiện ra khơi. Ông Kiểm nói thêm: “Tôi tuyên truyền với bà con không đánh bắt vượt ranh giới, đánh bắt phải nghiêm chỉnh, không được đánh bắt bất hợp pháp. Nguồn hải sản đánh bắt ở nước ngoài không thể xuất khẩu, rất mất uy tín. Bản thân tôi và người dân xã Đề Gi chấp hành rất tốt quy định chống khai thác IUU, không dám ra nước ngoài đánh bắt đâu”.
Tại tỉnh Gia Lai hiện có 3.180 tàu cá dài từ 15m trở lên hoạt động tại nhiều ngư trường trong cả nước. Để chống khai thác IUU, UBND tỉnh Gia Lai chỉ đạo các lực lượng chức năng và các địa phương ven biển đẩy nhanh tiến độ đăng ký, cấp phép khai thác và giám sát chặt chẽ hoạt động của tàu cá.
Đến ngày 25/10, 100% tàu cá đủ điều kiện đã được đăng ký, cấp phép, lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS) và cập nhật, đồng bộ dữ liệu lên hệ thống quản lý quốc gia.
Hiện nay, Gia Lai khẩn trương hoàn thiện hồ sơ, dữ liệu phục vụ đoàn thanh tra EC, đồng thời xây dựng kịch bản làm việc, tăng cường tuần tra, kiểm soát để bảo đảm mọi phương tiện ra khơi đều đủ điều kiện pháp lý.
Ông Phạm Anh Tuấn – Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai khẳng định, tỉnh sẽ chống khai thác IUU bền vững: “Tỉnh siết chặt hoạt động trên biển của bà con ngư dân. Bắt buộc phải chấn chỉnh lại. Sở Nông nghiệp và Môi trường tuyên truyền cho bà con các nội dung để bà con biết, nếu đánh bắt thì phải nghiêm túc, nếu không nghiêm túc thì phải chuyển đổi nghề. Đợt này làm kiên quyết rà soát, làm theo hướng bền vững, lâu dài, đánh bắt thì phải hiện đại, đảm bảo các quy định quốc tế”.
Một bãi đậu tàu cá ở Gia Lai, những tàu này đủ tiêu chuẩn vươn khơi. (ảnh: Nguyễn Thảo)
Để chống khai thác IUU bền vững, bên cạnh việc siết chặt quản lý, tỉnh cũng quan tâm đến đời sống ngư dân. Vừa qua, HĐND tỉnh Gia Lai đã thông qua chính sách hỗ trợ chuyển đổi nghề. Cụ thể, mỗi hộ được nhận 3 triệu đồng/tháng cùng 30 kg gạo mỗi nhân khẩu đối với các chủ tàu và thuyền viên các tàu cá không đủ điều kiện khai thác. Với các giải pháp đồng bộ, nghề cá ở Gia Lai, tỉnh nhiều tàu đánh bắt nhất cả nước, đang trở nên lành mạnh, bền vững.
