Fed vẫn đang đứng giữa ngã ba đường

Việc Fed có cắt giảm lãi suất hay không vào tháng 9 vẫn là một câu hỏi ngỏ

Nguy cơ đình lạm

Bộ Thương mại Mỹ cuối tuần trước cho biết, doanh số bán lẻ tại Mỹ tăng 0,5% trong tháng 7 sau khi tăng 0,9% trong tháng 6. Đáng chú ý doanh số bán lẻ cơ bản (không bao gồm ô tô, xăng dầu, vật liệu xây dựng và dịch vụ thực phẩm) – một thước đo tương ứng chặt chẽ nhất với thành phần chi tiêu tiêu dùng của tổng sản phẩm quốc nội - cũng tăng 0,5% sau khi tăng 0,8% trong tháng 6, cao hơn so với mức tăng 0,3% theo ước tính của các nhà kinh tế.

Đó là một khởi đầu khá tốt cho quý 3. Nó cũng giúp xoa dịu nỗi lo rằng hoạt động kinh tế đang trì trệ sau khi tăng trưởng việc làm hàng tháng giảm xuống còn trung bình 35.000 trong 3 tháng qua. Tuy nhiên rủi ro giảm chi tiêu tiêu dùng đang gia tăng trong bối cảnh thị trường lao động suy yếu cũng như giá cả hàng hóa và dịch vụ tăng cao.

Khảo sát người tiêu dùng của Đại học Michigan được công bố hôm thứ Sáu cũng cho thấy tâm lý người tiêu dùng suy yếu trong tháng 8, với thước đo điều kiện mua sắm đối với hàng hóa sản xuất lâu bền giảm xuống mức thấp nhất trong một năm do lo ngại về sức mua gia tăng.

“Các yếu tố cơ bản cơ bản rõ ràng đang suy yếu”, Lydia Boussour - Chuyên gia kinh tế cấp cao tại EY-Parthenon cho biết. “Trong những tháng tới, lực cản đối với nhu cầu tiêu dùng dự kiến sẽ gia tăng, với sự suy giảm nhu cầu do thuế quan cao hơn có thể trở nên rõ rệt hơn khi người tiêu dùng ngày càng cắt giảm các khoản mua sắm tùy ý để đối phó với chi phí tăng cao”.

Trong khi đó nỗi lo về lạm phát đang sống dậy khi kết quả khảo sát người tiêu dùng của Đại học Michigan được công bố hôm thứ Sáu cũng cho thấy kỳ vọng lạm phát 12 tháng của người tiêu dùng đã tăng lên 4,9% trong tháng này từ mức 4,5% trong tháng 7.

Kỳ vọng này đang được củng cố khi báo cáo từ Cục Thống kê Lao động thuộc Bộ Lao động được công bố cuối tuần trước cho thấy giá nhập khẩu tăng 0,4% trong tháng 7 sau khi giảm 0,1% vào tháng 6 mà nguyên nhân chủ yếu do sự gia tăng mạnh mẽ của chi phí hàng tiêu dùng.

“Những người ủng hộ thuế quan trong chính quyền Trump dự đoán rằng giá nhập khẩu sẽ giảm sau khi áp thuế quan vì các nhà xuất khẩu sẽ giảm giá để bảo vệ doanh số xuất khẩu và thị phần”, Carl Weinberg - Nhà kinh tế trưởng tại High Frequency Economics cho biết. “Chúng tôi không thấy những gì họ nói”.

Rủi ro nền kinh tế có thể rơi vào đình lạm vì thế cũng tăng lên sau khi một báo cáo từ Fed cho thấy sản lượng nhà máy đã chững lại trong tháng 7. “Chúng tôi dự đoán xu hướng này sẽ tiếp tục trong những tháng tới, với rủi ro nghiêng về sự suy yếu mạnh hơn”, Veronica Clark - Chuyên gia kinh tế tại Citigroup nhận định. “Thuế quan, gián đoạn chuỗi cung ứng và chậm trễ vận chuyển sẽ ảnh hưởng đến hoạt động chung của ngành sản xuất. Tất nhiên, một số lĩnh vực sản xuất có thể được hưởng lợi từ thuế quan”.

Fed đang đứng trước ngã ba đường

Trước khi các dữ liệu trên được công bố, hôm thứ Năm tuần trước Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho biết, ông nghĩ rằng việc Fed cắt giảm lãi suất nửa điểm phần trăm là có thể do thị trường lao động suy yếu.

Tuy nhiên sau khi các dữ liệu về kinh tế được công bố vào cuối tuần, không ít nhà kinh tế nghi ngờ Fed sẽ cắt giảm lãi suất vào tháng 9 trong bối cảnh ngày càng có nhiều dấu hiệu cho thấy lạm phát sẽ tăng tốc khi các doanh nghiệp chuyển chi phí cao hơn từ thuế nhập khẩu sang người tiêu dùng.

“Không có dữ liệu nào ủng hộ việc cắt giảm lãi suất vào tháng 9”, Conrad DeQuadros - Cố vấn kinh tế cấp cao tại Brean Capital cho biết.

Không chỉ các nhà kinh tế, nhiều quan chức Fed cũng tỏ ra thận trọng hơn do lo ngại rủi ro lạm phát. Phát biểu với CNBC hôm thứ Sáu tuần trước, Chủ tịch Fed Chicago Austan Goolsbee đã để ngỏ khả năng ủng hộ việc cắt giảm lãi suất vào tháng 9 khi các báo cáo gần đây cho thấy lạm phát dịch vụ tăng có thể khiến ông phải tạm dừng giảm lãi suất giữa bối cảnh mà ông gọi là xung lực “lạm phát đình trệ” từ thuế quan.

“Tôi cảm thấy chúng ta vẫn cần thêm một cuộc họp nữa, ít nhất là để xác định xem liệu chúng ta có còn đi đúng hướng hay không”, Goolsbee nói. “Nếu chúng ta có thể tự trấn an hoặc nhận được gợi ý rằng trong cuộc họp này, hoặc các cuộc họp vào mùa thu này, chúng ta không đang ở trong vòng xoáy lạm phát có vẻ dai dẳng, tôi vẫn nghĩ rằng việc đưa lãi suất trở lại mức mà chúng ta nghĩ rằng chúng sẽ ổn định là hợp lý, xét đến sức mạnh của nền kinh tế”.

Nói về chỉ số giá xuất khẩu và chỉ số giá sản xuất tháng 7, ông cho biết: “Điều đó khiến tôi hơi lo lắng vì rất khó có khả năng thuế quan gây ra điều này, vì vậy tôi hy vọng đó chỉ là một sự cố nhỏ”. “Chắc chắn chúng ta không nên phản ứng thái quá với dữ liệu giá nhập khẩu trong một tháng. Chúng ta cũng không nên phản ứng thái quá với lạm phát CPI hoặc PPI trong một tháng. Nhưng ít nhất đó cũng là một lĩnh vực đáng quan tâm”, ông nói.

Fed đã giữ nguyên lãi suất qua đêm chuẩn trong khoảng 4,25%-4,50% suốt từ tháng 12/2024 đến nay mà nguyên nhân chính là do lo ngại rủi ro lạm phát từ thuế quan. Tuy nhiên trước sự suy yếu của thị trường lao động, thị trường vẫn đang kỳ vọng Fed sẽ cắt giảm lãi suất tại cuộc họp ngày 16-17/9.

Ngay cả sau khi các dữ liệu về lạm phát được công bố vào tuần trước, kỳ vọng này vẫn rất cao, song đã không còn khả năng chắc chắn nữa, còn trong trường hợp cắt giảm thì chắc chắn là Fed sẽ không cắt giảm mạnh. Theo đó thị trường hiện đang định giá 84% khả năng Fed sẽ giảm lãi suất 0,25 điểm phần trăm vào tháng tới, giảm so với mức 98% của tuần trước.

Hiện thị trường đang theo dõi sát Hội nghị thường niên của Fed sẽ diễn ra tại Jackson Hole, Wyoming từ ngày 21 đến 23/8 tới, hội nghị mà Chủ tịch Fed Jerome Powell dự kiến sẽ phát biểu về triển vọng kinh tế và khuôn khổ chính sách của ngân hàng trung ương.

“Tôi nghĩ (Powell) cũng sẽ nói về tình hình kinh tế hiện tại của Mỹ, và điều đó sẽ liên quan nhiều hơn đến chính sách, sẽ thú vị hơn đối với thị trường", Joseph Capurso – Trưởng bộ phận kinh tế quốc tế và bền vững tại Commonwealth Bank of Australia cho biết.

Hà Vy