Đức thiếu hơn 109.000 chuyên gia IT và AI là giải pháp bù đắp

Thiếu hút các chuyên gia IT chất lượng cao có thể bù đắp bằng AI

Tại quốc gia này, dù tình trạng thiếu hụt nhân lực IT đã có dấu hiệu cải thiện so với hai năm trước, khi con số này lên tới 149.000 vị trí. Tuy nhiên, sự "cải thiện" này có thể chỉ là hiện tượng tạm thời, ẩn chứa những thách thức lớn hơn phía sau.

Nghịch lý thừa và thiếu

Ba năm qua, ngành công nghệ toàn cầu nói chung và Đức nói riêng đã trải qua giai đoạn đầy biến động. Lạm phát và suy thoái kinh tế đã buộc nhiều công ty phải đóng băng tuyển dụng, thậm chí tiến hành sa thải hàng loạt. Ralf Wintergerst, Chủ tịch Bitkom, giải thích: "Suy thoái kinh tế và bất ổn địa chính trị đã khiến các công ty do dự trong việc tuyển dụng nhân viên mới, hoặc thậm chí cắt giảm vị trí IT".

Áp lực lên thị trường lao động càng gia tăng với sự xuất hiện của làn sóng AI, đặc biệt tác động mạnh đến lĩnh vực phát triển phần mềm. Khoảng 6% công ty báo cáo đã sa thải chuyên gia IT trong 12 tháng qua do khó khăn kinh tế. Điều này tạo ra một tình huống khá trớ trêu: vừa thiếu người, vừa sa thải người.

Mặc dù số lượng vị trí trống đã giảm, nhưng khoảng cách về kỹ năng vẫn là vấn đề cốt lõi. Chỉ có 10% doanh nghiệp được khảo sát cho rằng nguồn cung nhân lực IT đủ đáp ứng nhu cầu, trong khi tới 85% báo cáo tình trạng thiếu hụt. Con số này cho thấy vấn đề không đơn thuần là về số lượng, mà còn về chất lượng và sự phù hợp của kỹ năng.

Thời gian trung bình một vị trí IT được đăng tuyển bỏ trống là 7,7 tháng - con số này không thay đổi so với hai năm trước, cho thấy độ khó trong việc tìm kiếm ứng viên phù hợp vẫn ở mức cao. Điều đáng chú ý là cứ 4 vị trí IT được tuyển dụng thì có 1 vị trí dành cho người chuyển nghề, phản ánh nỗ lực của thị trường trong việc mở rộng nguồn nhân lực.

Tương lai mơ hồ

Nhìn về tương lai, 79% công ty IT được khảo sát dự đoán tình trạng thiếu hụt chuyên gia IT sẽ trở nên tồi tệ hơn. Chỉ có 4% kỳ vọng tình hình sẽ cải thiện và 16% cho rằng sẽ không có thay đổi đáng kể. Con số này phản ánh sự bi quan của giới doanh nghiệp về triển vọng nguồn nhân lực trong ngành.

Vấn đề trở nên phức tạp hơn khi xét đến yếu tố nhân khẩu học. Wintergerst nhấn mạnh: "Với xu hướng dân số ở Đức, khi số người trẻ tham gia thị trường lao động ít hơn nhiều so với số người lớn tuổi rời khỏi lực lượng lao động, chúng ta phải nỗ lực nhiều hơn để thu hẹp khoảng cách kỹ năng IT".

Tình trạng thiếu hụt nhân lực IT ở Đức không chỉ là vấn đề tạm thời mà phản ánh những thách thức cấu trúc sâu xa hơn. Hệ thống giáo dục có thể chưa theo kịp tốc độ phát triển của công nghệ, tạo ra khoảng cách giữa kỹ năng được đào tạo và nhu cầu thực tế của thị trường.

Đồng thời, tốc độ phát triển công nghệ ngày càng nhanh đòi hỏi việc cập nhật kỹ năng liên tục. Điều này tạo áp lực không chỉ lên người lao động mà còn cả doanh nghiệp trong việc đầu tư vào đào tạo và phát triển nhân sự.

AI có là phao cứu sinh?

Để giải quyết tình trạng này, Đức cần một cách tiếp cận đa chiều. Đầu tiên, cần có sự hợp tác chặt chẽ hơn giữa doanh nghiệp và các cơ sở giáo dục để đảm bảo chương trình đào tạo phù hợp với nhu cầu thực tế. Thứ hai, việc khuyến khích chuyển nghề và tạo điều kiện cho việc học tập suốt đời sẽ giúp mở rộng nguồn nhân lực.

Trí tuệ nhân tạo - công nghệ đang định hình lại toàn bộ ngành - lại mang đến những tín hiệu trái chiều. Trong khi 42% doanh nghiệp cho rằng AI sẽ tạo ra nhu cầu bổ sung cho các vị trí IT, thì 27% lại dự đoán công nghệ mới này sẽ dẫn đến cắt giảm việc làm. Sự phân hóa này cho thấy ngay cả các chuyên gia trong ngành cũng chưa thể dự đoán chính xác tác động của AI.

Cuối cùng, trong bối cảnh AI đang thay đổi bản chất của công việc IT, việc đầu tư vào đào tạo lại và phát triển kỹ năng mới trở thành yếu tố then chốt. Thay vì lo ngại AI sẽ thay thế con người, ngành IT Đức cần tận dụng công nghệ này để nâng cao năng suất và tạo ra những cơ hội việc làm mới.

Bùi Tú