Dự án 8: Đòn bẩy thúc đẩy bình đẳng giới vùng dân tộc thiểu số:Bài cuối: Không phụ nữ, trẻ em nào bị bỏ lại phía sau

Bước sang giai đoạn II (2026-2030), Dự án 8 tiếp tục triển khai nhằm thúc đẩy bình đẳng giới và giải quyết các vấn đề cấp thiết cho phụ nữ, trẻ em vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Tăng cường tiếng nói của phụ nữ dân tộc thiểu số

Đánh giá về kết quả sau 5 năm thực hiện Dự án 8 "Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em", Phó Chủ tịch Trung ương Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam Nguyễn Thị Minh Hương khẳng định, các mô hình, hoạt động của dự án đã tác động tích cực, tạo sự chuyển biến về nhận thức, thay đổi "nếp nghĩ, cách làm" của người dân tại các xã, thôn đặc biệt khó khăn, góp phần cùng các địa phương giải quyết tốt một số vấn đề xã hội cấp thiết đối với phụ nữ, trẻ em và thúc đẩy bình đẳng giới tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Các mô hình, hoạt động của Dự án 8 đã tác động tích cực, tạo sự chuyển biến về nhận thức, thay đổi "nếp nghĩ, cách làm" của người dân tại các xã, thôn đặc biệt khó khăn. Ảnh: Bảo Lâm

Trong giai đoạn 2021-2025, tổng nguồn lực cho Dự án 8 đạt 1.994,8 tỷ đồng, trong đó ngân sách Trung ương chiếm 1.962,4 tỷ đồng, ngân sách địa phương là 32,4 tỷ đồng. Tính đến tháng 3-2025, tổng kinh phí đã giải ngân là 1.258,3 tỷ đồng, đạt tỷ lệ 63,1%, cho thấy sự nỗ lực trong việc triển khai các hoạt động của dự án. 8/9 chỉ tiêu cốt lõi của Dự án 8 đã đạt và vượt kế hoạch giai đoạn, trong đó 4/9 chỉ tiêu vượt cao so với kế hoạch.

Một trong những thành tựu đáng chú ý của Dự án 8 là việc vượt chỉ tiêu đề ra trong nâng cao năng lực cho cán bộ nữ dân tộc thiểu số tham gia lãnh đạo trong hệ thống chính trị. Chỉ tiêu đặt ra là tập huấn cho 2.000 cán bộ nữ, nhưng tính đến tháng 3-2025, đã có 4.164 cán bộ nữ dân tộc thiểu số được tập huấn, đạt 208% so với kế hoạch. Trong đó, 30/40 tỉnh trước đây thuộc địa bàn dự án đã đạt và vượt chỉ tiêu này. Các chương trình tập huấn tập trung vào kỹ năng lãnh đạo, quản lý và ứng dụng công nghệ thông tin, giúp cán bộ nữ dân tộc thiểu số nâng cao năng lực trong công tác điều hành và tham gia các hoạt động chính trị tại địa phương.

Ngoài ra, tại 10 tỉnh tự chủ ngân sách, Dự án 8 đã hỗ trợ tập huấn nâng cao năng lực cho 1.058 cán bộ nữ dân tộc thiểu số tham gia lãnh đạo trong hệ thống chính trị. Các hoạt động này không chỉ dừng lại ở việc cung cấp kiến thức mà còn hướng tới việc xây dựng nguồn nhân lực nữ chất lượng cao, đủ tiêu chuẩn để quy hoạch và bổ nhiệm vào các vị trí lãnh đạo hoặc tham gia ứng cử vào các cơ quan dân cử.

Dự án 8 không chỉ tập trung vào việc nâng cao năng lực mà còn tạo điều kiện để phụ nữ dân tộc thiểu số phát triển. Ảnh: PV

Dự án 8 không chỉ tập trung vào việc nâng cao năng lực mà còn tạo điều kiện để phụ nữ dân tộc thiểu số tham gia thực chất vào các hoạt động chính trị và xã hội. Các cuộc đối thoại chính sách cấp xã và cụm thôn bản được tổ chức đã thu hút 199.685 người tham gia, trong đó phụ nữ dân tộc thiểu số có cơ hội chia sẻ ý kiến, đề xuất các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế - xã hội.

Các hoạt động này đã giúp phụ nữ dân tộc thiểu số tăng cường tiếng nói, đóng góp vào việc xây dựng các chính sách địa phương. Đồng thời, việc rà soát và lập danh sách cán bộ nữ dân tộc thiểu số trong quy hoạch lãnh đạo tại các địa phương đã tạo cơ sở để phát hiện, bồi dưỡng và giới thiệu những ứng viên tiềm năng cho các vị trí lãnh đạo và cơ quan dân cử.

Có thể nói, Dự án 8 không chỉ góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực nữ mà còn thúc đẩy bình đẳng giới, tạo điều kiện để phụ nữ dân tộc thiểu số tham gia sâu rộng vào các hoạt động phát triển kinh tế - xã hội.

Theo Chánh Văn phòng quốc gia về dân tộc và miền núi (Bộ Dân tộc và Tôn giáo) Hà Việt Quân, dù đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, song việc triển khai dự án vẫn còn nhiều khó khăn, vướng mắc do đây là chương trình mới, lần đầu tiên thực hiện, nên trong quá trình triển khai còn nhiều lúng túng. Do đó, các cấp hội cần có sự phân cấp, phân quyền, phân trách nhiệm, phân tích trong quản lý để xây dựng lộ trình điều chỉnh trong quá trình triển khai thực hiện giai đoạn tới.

Hiện thực hóa Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới

Hiện nay, Bộ Dân tộc và Tôn giáo đang xây dựng dự thảo các dự án trong giai đoạn II của chương trình. Các nội dung, tiểu dự án liên quan đến các vấn đề của Dự án 8 về thúc đẩy bình đẳng giới sẽ tiếp tục được duy trì, vì các nội dung về bình đẳng giới, phụ nữ và trẻ em vùng dân tộc thiểu số và miền núi liên quan hầu hết đến các mục tiêu, chỉ tiêu của chương trình.

Dự án 8 không chỉ tập trung vào việc nâng cao năng lực mà còn tạo điều kiện để phụ nữ dân tộc thiểu số tham gia thực chất vào các hoạt động chính trị và xã hội.

Với quan điểm "lồng ghép, bảo đảm bình đẳng giới trong quá trình xây dựng và tổ chức thực hiện đề án" và thực hiện mục tiêu tổng quát "Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em" giai đoạn 2021-2030 theo tinh thần Nghị quyết 88/2019/QH14, Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam tiếp tục đề xuất các nội dung, giải pháp thực hiện mục tiêu bình đẳng giới và tập trung giải quyết hiệu quả một số vấn đề xã hội cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi trong bối cảnh mới.

Dự kiến có 4 nhóm chính sách cụ thể, gồm: Tuyên truyền, vận động thay đổi "nếp nghĩ, cách làm" thúc đẩy bình đẳng giới vùng dân tộc thiểu số; hỗ trợ nâng cao quyền năng kinh tế của phụ nữ vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; hỗ trợ giải quyết một số vấn đề xã hội cấp thiết với phụ nữ và trẻ em vùng dân tộc thiểu số và miền núi; thúc đẩy vai trò lãnh đạo, sự tham gia thực chất của phụ nữ và trẻ em trong các hoạt động phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao năng lực lồng ghép giới cho cán bộ trong hệ thống chính trị.

Đồng thời, đề xuất một số nội dung Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam có thể tham gia thực hiện trong các dự án thành phần và đề xuất nội dung lồng ghép giới trong Chương trình giai đoạn 2026-2030, tập trung vào 5 trụ cột theo định hướng của chương trình gồm: Đầu tư xây dựng, hoàn thiện cơ sở hạ tầng; hỗ trợ phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập của đồng bào dân tộc thiểu số; phát triển nguồn nhân lực vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; hỗ trợ dân tộc thiểu số có khó khăn đặc biệt, dân tộc thiểu số rất ít người; các hoạt động thông tin tuyên truyền, giám sát, đánh giá việc thực hiện lồng ghép giới trong chương trình.

Phụ nữ tiếp tục phát huy vai trò đơn vị nòng cốt trong công tác tuyên truyền, vận động nâng cao nhận thức của cộng đồng vùng đồng bào dân tộc. Ảnh: Bảo Lâm

Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc, Chủ tịch Trung ương Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam Nguyễn Thị Tuyến khẳng định: "Trong giai đoạn tới, Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam sẽ tiếp tục phát huy vai trò đơn vị nòng cốt trong công tác tuyên truyền, vận động nâng cao nhận thức, thay đổi "nếp nghĩ, cách làm" của phụ nữ, trẻ em gái tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; nghiên cứu, đề xuất các chính sách cụ thể, đặc thù thúc đẩy bình đẳng giới và hỗ trợ giải quyết những vấn đề xã hội cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi trong Chương trình giai đoạn 2026-2030, góp phần hiện thực hóa mục tiêu "Không để ai bị bỏ lại phía sau" và thực hiện thành công mục tiêu Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn 2021-2030".

Dự án 8 giai đoạn II tiếp tục tập trung, quan tâm, đầu tư thực hiện các giải pháp để giải quyết các vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ, trẻ em, thúc đẩy bình đẳng giới tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, thực hiện Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn 2021-2030. Trong đó, tập trung đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức, khơi dậy nội lực, sự chủ động của phụ nữ vùng dân tộc thiểu số và miền núi; phát huy sự chủ động, trách nhiệm của từng địa phương, sự tham gia của cộng đồng trong thực hiện bình đẳng giới phù hợp với đặc điểm địa bàn, thành phần dân tộc, văn hóa của mỗi địa phương. Tiếp tục xác định thực hiện bình đẳng giới là nguyên tắc xuyên suốt trong thực hiện toàn bộ Chương trình mục tiêu quốc gia dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2026-2030.

Dự án 8 giai đoạn tới tiếp tục xác định thực hiện bình đẳng giới là nguyên tắc xuyên suốt. Ảnh: PV

Thời gian tới, Trung ương Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam sẽ tiếp tục nghiên cứu, đề xuất các nội dung, giải pháp tham gia thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2026-2030 theo hướng tác động đến đa dạng đối tượng, nâng cao nhận thức, khơi dậy sự chủ động "tiên phong thay đổi" trong nhận thức, hành động của phụ nữ, cộng đồng, các cấp, các ngành thực hiện bình đẳng giới và chung tay giải quyết những vấn đề xã hội cấp thiết đối với phụ nữ, trẻ em. Đây sẽ là yếu tố quan trọng góp phần hiện thực hóa mục tiêu "Không để ai bị bỏ lại phía sau" và thực hiện thành công mục tiêu Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn 2021-2030.

Những nỗ lực hôm nay của các cấp Hội Phụ nữ và sự đồng hành của cả hệ thống chính trị không chỉ giải quyết các vấn đề cấp thiết trước mắt, mà còn gieo mầm cho một thế hệ phụ nữ dân tộc thiểu số tự chủ, tiên phong, góp sức mình vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Nguyệt Ánh