Đồng Tháp: Độc đáo nghi thức 'xin lỗi, cảm ơn' cây ở Bảo tàng Bonsai Sa Đéc

Nhiều tác phẩm bonsai kỷ lục

Video toàn cảnh Bảo tàng Bonsai Sa Đéc nhìn từ trên cao

Bảo tàng Bonsai Sa Đéc (phường Sa Đéc, tỉnh Đồng Tháp) là Bảo tàng Bonsai đầu tiên tại Việt Nam, được UBND tỉnh Đồng Tháp cấp giấy phép hoạt động từ tháng 3/2025, với chức năng: sưu tầm, bảo quản, trưng bày, giới thiệu các sản phẩm bonsai.

Bảo tàng Bonsai Sa Đéc rộng hơn 3ha với hơn 1.000 tác phẩm bonsai

Trao đổi với PV Báo Đại biểu Nhân dân, nghệ nhân Nguyễn Phước Lộc - người sáng lập Bảo tàng Bonsai Sa Đéc cho biết: Bảo tàng Bonsai Sa Đéc rộng hơn 3ha, với hơn 1.000 tác phẩm bonsai, chia thành 3 khu trưng bày, gồm: những tác phẩm bonsai đạt kỷ lục quốc gia; những tác phẩm bonsai đại diện cho khu vực đồng bằng sông Cửu Long; bộ sưu tập bonsai tiêu biểu của Sa Đéc.

Trưng bày tại vị trí đầu tiên tại Bảo tàng Bonsai Sa Đéc là cây sanh cổ được Trung tâm Sách Kỷ lục Việt Nam xác lập kỷ lục “Cây sanh bonsai có đường kính tán lớn nhất Việt Nam”. Tác phẩm bonsai này được tạo tác từ năm 1890, với đường kính tán lên đến 6,2m, chiều cao 5m, bề hoành gốc 3,5m.

Tác phẩm "Cây sanh bonsai có đường kính tán lớn nhất Việt Nam"

Nghệ nhân Nguyễn Phước Lộc giới thiệu với PV về tác phẩm "Cây sanh bonsai có đường kính tán lớn nhất Việt Nam"

Tiếp đến là hai cây me bonsai cổ thụ đang nắm giữ kỷ lục là “Cặp me kiểng cổ nhất Việt Nam”, được tạo tác từ năm 1863, cây có dáng trực, uốn sửa theo thế “Tứ Diện Thiên Địa Nhân”. Tác phẩm này đã được Hội đồng xác lập giá thuộc Hội Sinh vật cảnh Sa Đéc định giá 25 tỷ đồng.

“Cặp me kiểng cổ nhất Việt Nam”

“Cặp me kiểng cổ nhất Việt Nam” có trị giá 25 tỷ đồng

Tại Bảo tàng Bonsai Sa Đéc còn có 2 cây vạn niên tùng được xác lập kỷ lục là “Cặp vạn niên tùng kiểng xuất xứ Nam Bộ được tạo tác theo phương pháp Tứ diện nhật nguyệt đạt giá trị kỷ lục độc bản Việt Nam”. Hai cây vạn niên tùng này cũng thuộc hạng cổ thụ với tuổi đời trên 150 năm, với chiều cao khoảng 7m, đường kính tán khoảng 4m, bề hoành gốc 1,3m, bề hoành chi khoảng 0,4m.

“Cặp vạn niên tùng kiểng xuất xứ Nam Bộ được tạo tác theo phương pháp Tứ diện nhật nguyệt đạt giá trị kỷ lục độc bản Việt Nam”

Riêng “Cây lộc vừng có giá trị độc bản Việt Nam” được đặt tại vị trí giữa khu trưng bày, xung quanh là hơn 1.000 tác phẩm bonsai thuộc dạng “hiếm có, khó tìm”, mang giá trị nghệ thuật đặc biệt, được tạo tác công phu, dấu thời gian hằn trên thân cây.

Mỗi tác phẩm bonsai tại Bảo tàng Bonsai Sa Đéc đều có 1 cái tên và câu chuyện riêng

Nghệ nhân Nguyễn Phước Lộc cho biết: “Giá trị của những tác phẩm bonsai nằm ở cả tuổi cây và tuổi kiểng. Nghĩa là cây được tạo tác từ khi còn nhỏ nên phần thân cây, cành cây có độ lớn tương xứng với nhau và có kiểu dáng khúc khửu tự nhiên phải qua thời gian mới có được. Còn những cây lớn rồi mới được tạo tác sẽ không có giá trị nhiều vì tuổi kiểng thấp. Tại Bảo tàng Bonsai Sa Đéc đa số là các tác phẩm bonsai có tuổi cây và tuổi kiểng lớn, được tạo tác theo lối kiểng cổ nên người chơi bonsai rất yêu thích”.

Độc đáo nghi thức “xin lỗi, cảm ơn” cây

Nghệ nhân Nguyễn Phước Lộc chia sẻ với PV Báo Đại biểu Nhân dân về Bảo tàng Bonsai Sa Đéc

Nghệ nhân Nguyễn Phước Lộc cho biết, ông xuất thân từ một gia đình có truyền thống làm hoa kiểng tại làng hoa Sa Đéc, bản thân ông đã có hơn 30 năm gắn bó với bonsai.

"Niềm đam mê bonsai như đã ngấm vào máu của tôi. Với tôi, bonsai không đơn thuần chỉ là cây cảnh mà là “người bạn”, nơi tôi gửi gắm tâm hồn và những cảm xúc chân thành nhất”, nghệ nhân Nguyễn Phước Lộc chia sẻ.

Một góc Bảo tàng Bonsai Sa Đéc

Theo nghệ nhân Nguyễn Phước Lộc, ở Việt Nam có nhiều nhà vườn làm bonsai nhưng chủ yếu phục vụ cho hoạt động kinh doanh mua bán. Chưa có nơi nào để du khách có cơ hội được tham quan, chiêm ngưỡng và tìm hiểu sâu về lịch sử, ý nghĩa của bonsai...

Đó là lý do Bảo tàng Bonsai Sa Đéc - Bảo tàng Bonsai đầu tiên tại Việt Nam ra đời trên cơ sở hàng ngàn tác phẩm bonsai mà nghệ nhân Nguyễn Phước Lộc đã dày công sưu tầm trong hàng chục năm.

Du khách vui vẻ tham gia chương trình "một ngày làm nghệ nhân" tại Bảo tàng Bonsai Sa Đéc

Thời gian qua, Bảo tàng Bonsai Sa Đéc đã trở thành địa điểm hấp dẫn, thu hút nhiều du khách ghé thăm. Tại đây du khách không chỉ được chiêm ngưỡng những tác phẩm bonsai kỷ lục, độc đáo mà còn được giới thiệu về lịch sử của làng hoa Sa Đéc; lịch sử, ý nghĩa của những cây bonsai và nghề làm bonsai.

Nghệ nhân Nguyễn Phước Lộc (đứng) trực tiếp hướng dẫn du khách tham gia chương trình "một ngày làm nghệ nhân"

Đặc biệt, Bảo tàng Bonsai Sa Đéc thường xuyên tổ chức chương trình “một ngày làm nghệ nhân”. Người tham gia chương trình sẽ được tự tay tạo tác những tác phẩm bonsai dưới sự hướng dẫn trực tiếp của nghệ nhân Nguyễn Phước Lộc, với những nghi thức như: khai kéo, xin lỗi cây vì làm đau cây, đặt tên cho cây, cuối cùng là cảm ơn cây sau khi tạo tác xong.

Chưa hết, người tham gia chương trình còn được hướng dẫn thu gom những cành, lá sau khi cắt tỉa để ủ làm phân hữu cơ bón cho cây bonsai, thể hiện sự trân trọng đối với thiên nhiên và môi trường.

Những người tham gia chương trình "một ngày làm nghệ nhân" và những tác phẩm bonsai của mình tạo tác

Nhiều du khách chia sẻ, sau khi trải nghiệm chương trình "một ngày làm nghệ nhân" cảm thấy yêu thiên nhiên hơn, bản thân có cảm giác được sống chậm, được chữa lành và thêm niềm đam mê với bonsai.

Bà Võ Thị Hồng Nhạn - cán bộ văn hóa phường Sa Đéc (bìa trái) chia sẻ về Bảo tàng Bonsai Sa Đéc

Bà Võ Thị Hồng Nhạn - cán bộ văn hóa phường Sa Đéc cho biết: "Bảo tàng Bonsai Sa Đéc là Bảo tàng Bonsai đầu tiên tại Việt Nam. Mặc dù mới chính thức đi vào hoạt động được vài tháng nhưng đã nhanh chóng trở thành điểm nhấn về du lịch, là một trong những địa điểm tham quan độc đáo nhất tại làng hoa Sa Đéc và của tỉnh Đồng Tháp, được nhiều du khách trong và ngoài nước ghé thăm".

Nguyễn Tuấn