Đồng Nai mới: Tiềm năng du lịch từ sự hội tụ văn hóa - thiên nhiên

Một góc trung tâm đô thị Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai hiện nay. (Nguồn: Đồng Nai)

Hội tụ bản sắc, kết nối truyền thống

Đồng Nai và Bình Phước vốn là hai vùng đất giàu truyền thống, mỗi nơi mang trong mình những lớp trầm tích văn hóa riêng biệt. Khi hòa quyện, chúng tạo nên không gian văn hóa đa chiều – nơi ký ức, giá trị và bản sắc được kết nối, sẻ chia và bồi đắp.

Già Điểu Lên, nhân chứng lịch sử ở xã Bom Bo, kể rằng từ xưa, người S’tiêng luôn xem mình là con cháu vùng đất Nam Bộ, sẵn sàng hy sinh, nuôi giấu cán bộ trong kháng chiến. Nay, khi vùng đất này trở thành một phần của Đồng Nai mới, mong ước lớn nhất của già là thế hệ trẻ biết giữ rẫy, giữ rừng và gìn giữ văn hóa cha ông.

Ở xã Long Thành, nghệ sĩ Thái Hùng, Phó chủ nhiệm Câu lạc bộ Đờn ca tài tử Long Thành, hơn 20 năm gắn bó với nghệ thuật tài tử, cải lương, vẫn miệt mài truyền nghề cho lớp trẻ. Ông không chỉ dạy kỹ thuật đờn ca mà còn truyền đạt gốc tích 20 bài bản tổ, bởi “có những cái xưa cũ, càng giữ càng quý”.

Du lịch Tà Lài Eco Lodge là niềm tự hào không chỉ của Đồng Nai mà còn là điểm sáng cho mô hình du lịch sinh thái bền vững do người dân tộc thiểu số sáng lập và vận hành. (Ảnh: Ká Tuyền)

Những giá trị văn hóa của người S’tiêng, M’nông, Tày, Nùng từ Bình Phước nay hòa cùng truyền thống của người Kinh, Hoa, Chơro, Chăm ở Đồng Nai, tạo nên bức tranh văn hóa phong phú. Từ làn điệu dân ca, nhạc cụ truyền thống đến các lễ hội như Kết bạn, Phá bàu, Sayangva, Sayangbri, Lễ Giỗ Lễ Thành hầu Nguyễn Hữu Cảnh… tất cả tạo nên dòng chảy văn hóa liên tục, sống động.

Theo Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lê Thị Ngọc Loan, lợi thế lịch sử, văn hóa tương đồng giúp hai địa phương bổ trợ nhau, tạo bản sắc chung cho Đồng Nai - yếu tố quan trọng để phát triển công nghiệp văn hóa, du lịch và sáng tạo.

Phát triển từ nền tảng di sản

Ngành văn hóa tỉnh Đồng Nai đang chủ động đưa giá trị truyền thống thành nền tảng phát triển bền vững. Nghệ sĩ Nhân dân Đồng Thị Quế Anh, Giám đốc Nhà hát Nghệ thuật Đồng Nai, cho biết đơn vị đang dàn dựng vở cải lương Cải quốc chấn hưng, mượn câu chuyện sáp nhập bộ, ngành xưa để phản ánh bối cảnh hôm nay, phục vụ cả trực tiếp lẫn trực tuyến cho cộng đồng, đặc biệt ở vùng sâu, vùng biên giới.

Khu Di tích Quốc gia đặc biệt Tà Thiết (Căn cứ Tà Thiết), còn được gọi là Căn cứ Bộ Chỉ huy Miền, là một di tích lịch sử đặc biệt. (Nguồn: Quân đội nhân dân)

Định hướng văn hóa của tỉnh giai đoạn mới không chỉ bảo tồn di sản mà còn gắn với công nghệ số, mở rộng không gian sáng tạo, tăng cường liên kết vùng trong du lịch và công nghiệp văn hóa. Một số sản phẩm chủ lực được ưu tiên phát triển gồm nghệ thuật biểu diễn, mỹ thuật, nhiếp ảnh, du lịch văn hóa.

Hiện, Đồng Nai mới có 120 di tích được xếp hạng, gồm 7 di tích quốc gia đặc biệt, 41 di tích quốc gia, 72 di tích cấp tỉnh và gần 1.500 di tích kiểm kê phổ thông. Các điểm nổi bật gồm Vườn quốc gia Cát Tiên, Căn cứ Khu ủy miền Đông Nam Bộ, Bộ chỉ huy Miền Tà Thiết, Mộ cự thạch Hàng Gòn…

Một số lễ hội như chùa Ông, Lễ Giỗ Lễ Thành hầu Nguyễn Hữu Cảnh đã được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Bảo tồn và khai thác hợp lý di sản không chỉ giữ gìn bản sắc mà còn tạo sản phẩm du lịch đặc trưng, mang lại việc làm và thu nhập cho người dân.

Không gian mới cho du lịch cất cánh

Song song với quy hoạch đô thị, công nghiệp và hạ tầng giao thông, du lịch Đồng Nai mới đang tận dụng lợi thế từ cả hai tỉnh cũ để phát triển bền vững, hướng tới mục tiêu trở thành trung tâm giao thương quốc tế, du lịch và dịch vụ gắn với các đô thị đẳng cấp.

Tỉnh tập trung khai thác hiệu quả Cảng hàng không quốc tế Long Thành gắn với mô hình đô thị sân bay, hoàn thiện hạ tầng đồng bộ, thông minh, chú trọng giao thông công cộng và kết nối vùng.

Theo Quy hoạch hệ thống du lịch quốc gia, hồ Trị An được đưa vào danh mục tiềm năng phát triển thành khu du lịch quốc gia - lợi thế để mở rộng du lịch xanh, bền vững, gắn với sinh thái rừng, thác, hồ.

Cánh đồng lúa Sơn Long trong khói ban chiều. (Nguồn: Dân Việt)

Vị trí kết nối thuận lợi với các tuyến cao tốc Dầu Giây - Liên Khương, Long Thành - Dầu Giây - TP. Hồ Chí Minh và gần sân bay Long Thành giúp hồ Trị An thu hút cả khách quốc tế lẫn nội địa. Ngoài ra, Đồng Nai còn sở hữu tiềm năng lớn từ du lịch sinh thái rừng, vườn, hồ với Vườn quốc gia Bù Gia Mập, Vườn quốc gia Cát Tiên, cùng hệ thống di tích nổi tiếng như Văn miếu Trấn Biên, Đền thờ Nguyễn Hữu Cảnh, Căn cứ Tà Thiết, Chiến khu Đ…

Là tỉnh công nghiệp hàng đầu, Đồng Nai không chỉ đa dạng sản phẩm du lịch mà còn có thị trường khách tiềm năng lớn từ lực lượng lao động trong và ngoài nước. Một số dự án du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí lớn đã khởi động như dự án tại thác Mai - bàu Nước sôi, Khu bảo tồn thiên nhiên - văn hóa Đồng Nai và mới đây là tại núi Chứa Chan.

Theo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, tỉnh sẽ tiếp tục rà soát, mời gọi đầu tư các dự án lớn; hoàn thiện sản phẩm mang đậm bản sắc Đồng Nai; đồng thời đẩy mạnh quảng bá điểm đến, sản phẩm liên kết vùng để đưa hình ảnh thiên nhiên, văn hóa và con người Đồng Nai vươn xa.

(tổng hợp)

Kha Ninh