Đồng lòng, đồng bộ tạo đột phá

Đó là về “hình thức”, còn về “nội dung”, năm học mới cũng đánh dấu sự thay đổi mạnh mẽ khi trẻ em mầm non, học sinh phổ thông, người học chương trình giáo dục phổ thông trong cơ sở giáo dục công lập sẽ được miễn học phí. Chưa hết, để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện về đức - trí - thể - mỹ, xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh, an toàn, bổ ích, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 17/CT-TTg tổ chức dạy học 2 buổi/ngày và sinh hoạt hè cho trẻ em. Và để cụ thể hóa, Bộ GD-ĐT đã ban hành công văn số 4567/BGD&ĐT-GDPT về việc hướng dẫn tổ chức dạy học 2 buổi/ngày. Với những hướng dẫn, quy định khá chi tiết, có thể thấy mục tiêu đặt ra là nhằm nâng cao chất lượng giờ học chính khóa; khắc phục tình trạng dạy thêm, học thêm không đúng quy định; xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh... Nếu được tổ chức thực hiện nghiêm túc, phù hợp với tình hình thực tế mỗi nơi, chắc chắn sẽ đem lại niềm vui thực sự không chỉ với học sinh mà còn với cả phụ huynh.

Nói vậy là bởi lâu nay, việc dạy 2 buổi/ngày đã được thực hiện đồng bộ ở cấp tiểu học, nhưng với cấp trung học cơ sở và trung học phổ thông thì chưa. Việc học 2 buổi/ngày được nhiều phụ huynh hưởng ứng, đặc biệt là tại các đô thị, bởi lẽ sẽ phần nào “nhẹ gánh” trong việc đưa đón, quản lý con cái. Lâu nay, không ít phụ huynh lựa chọn hình thức cho con đi học thêm, tham gia các lớp năng khiếu như một cách thức quản lý con cái. Dẫu vậy, hiệu quả đạt được không phải lúc nào cũng như mong đợi. Theo hướng dẫn của Bộ GD&ĐT, buổi 1 là thời gian thực hiện chương trình giáo dục chính khóa, bao gồm các môn học và hoạt động giáo dục bắt buộc nhằm bảo đảm yêu cầu giáo dục cơ bản. Buổi 2 là thời gian tiến hành các hoạt động giáo dục bổ trợ, phát triển năng lực, bồi dưỡng học sinh giỏi, phụ đạo học sinh chưa đạt theo yêu cầu, giáo dục kỹ năng sống, nghệ thuật, thể chất, ngoại ngữ... theo định hướng phát triển toàn diện phù hợp với tâm sinh lý học sinh mỗi cấp học. Việc tổ chức học cũng được phép bố trí linh hoạt và phù hợp với điều kiện cụ thể mỗi nơi. Có thể thấy, nếu được tổ chức nghiêm túc, hiệu quả, chắc chắn, trong tương lai, đất nước sẽ có các thế hệ chủ nhân đủ tài, đủ đức để "đưa dân tộc ta sánh vai cùng các cường quốc năm châu”.

Dẫu vậy, nhiều người vẫn bày tỏ lo ngại rằng không dễ để chủ trương, chính sách có tính chất đột phá này có thể đạt hiệu quả sớm nếu thiếu sự vào cuộc thực hiện đồng bộ, quyết liệt của ngành Giáo dục và các địa phương, đặc biệt là trong đầu tư cho cơ sở vật chất, nhân lực. Bởi lẽ, lâu nay, nhiều chủ trương, chính sách liên quan tới đời sống xã hội được ban hành, nhưng vì nhiều lý do chưa được thực hiện nghiêm ngắn, thậm chí còn có đủ chiêu trò lách luật để thu lợi, mà dạy thêm, học thêm là ví dụ điển hình. Vì vậy, việc dạy học 2 buổi/ngày sẽ chỉ thực sự có tác dụng khi cơ sở vật chất được quan tâm, đầu tư đầy đủ nhằm đáp ứng nhu cầu bán trú, sinh hoạt ngoại khóa của học sinh. Bên cạnh đó, đội ngũ giáo viên cần được củng cố, bồi dưỡng để có thể chuyên tâm với sự nghiệp trồng người. Với hệ số lương được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp kể từ năm 2026, các nhà giáo sẽ có thêm điểm tựa để yên tâm gắn bó cống hiến.

Tuy nhiên, đó mới chỉ là điều kiện cần. Điều kiện đủ chính là sự kiểm tra, giám sát thường xuyên của cơ quan chức năng, cùng với sự đồng hành của học sinh và phụ huynh, nhằm bảo đảm một môi trường giáo dục thực sự minh bạch, công bằng và tiến bộ. Đã đến lúc toàn ngành Giáo dục và toàn xã hội đồng lòng, đồng bộ để tạo nên bước đột phá và bứt phá thực sự!

Mai Lâm