Đổi mới thực nghiệm sách giáo khoa

Ông Thái Văn Tài, Vụ trưởng Vụ Giáo dục tiểu học - Bộ GD&ĐT cho biết, sau khi ban hành thông báo về việc tổ chức thẩm định và việc tiếp nhận hồ sơ thẩm định SGK lớp 2, Bộ đã nhận được hồ sơ đề nghị thẩm định của 4 nhà xuất bản (NXB) gồm: Giáo dục Việt Nam, ĐH Sư phạm, ĐH Sư phạm TPHCM và ĐH Quốc gia TPHCM. Theo đó, có 33 bản mẫu SGK của đầy đủ 9 môn học và hoạt động giáo dục lớp 2 đã được gửi về. Trong số này, môn Toán có 4 bản mẫu SGK; môn tự chọn Tiếng Anh có 8 bản…

Riêng môn Tiếng Việt chỉ có 3 bản mẫu. SGK Tiếng Việt lớp 2 có 3 bản mẫu gửi thẩm định, gồm 2 bản mẫu của NXB Giáo dục Việt Nam là Kết nối tri thức với cuộc sống và Chân trời sáng tạo; bản mẫu thứ 3 là sách Cánh Diều của NXB ĐH Sư phạm, NXB ĐH Sư phạm TPHCM. Đến thời điểm này, việc thẩm định SGK đã qua 2 vòng của đợt đầu tiên nhưng không có sách Tiếng Việt lớp 2 nào được đánh giá “Đạt”.

Rút kinh nghiệm từ SGK lớp 1, quá trình thẩm định SGK lớp 2, lớp 6 cho năm tới sẽ đánh giá kỹ khâu thực nghiệm. Ảnh: T.Phan

Ông Nguyễn Xuân Thành, Vụ trưởng Vụ Giáo dục trung học - Bộ GD&ĐT, cho biết, các văn bản pháp lý quy định về biên soạn, thẩm định SGK chương trình giáo dục phổ thông mới đã yêu cầu các đơn vị biên soạn SGK phải thực nghiệm. Khi các NXB gửi hồ sơ thẩm định SGK cũng phải có nội dung về thực nghiệm gồm: thời lượng, thực nghiệm thế nào, ở đâu.

Theo báo cáo giám sát về đổi mới chương trình SGK phổ thông giai đoạn 2015 - 2020 của Ủy ban Văn hóa, giáo dục, thanh niên, thiếu niên và nhi đồng của Quốc hội, quy định về tổ chức thực nghiệm SGK chưa rõ thời lượng và quy mô thực nghiệm, chưa được lấy ý kiến phản hồi rộng rãi. Do vậy, SGK lớp 1 (năm học 2020 - 2021) có những nội dung chưa phù hợp, gây khó khăn cho giáo viên, học sinh trong quá trình thực hiện, gây băn khoăn, phản ứng trong dư luận xã hội.

Cơ quan giám sát chỉ ra thực tế, sau 2 tháng triển khai chương trình, SGK lớp 1 (năm học 2020 - 2021), có nhiều ý kiến của phụ huynh, cử tri, dư luận về SGK Tiếng Việt lớp 1, chủ yếu tập trung vào bộ Cánh Diều...

Đại diện Bộ GD&ĐT cho biết, tới đây sẽ có hướng dẫn và giám sát chặt hơn về thực nghiệm và tập huấn sử dụng SGK mới từ lớp 2, lớp 6. Theo đó, hướng dẫn sẽ quy định cụ thể về thời lượng và quy mô thực nghiệm SGK. Cụ thể, để đảm bảo nâng cao chất lượng, Bộ GD&ĐT dự kiến trong thời gian tới sẽ tập trung vào việc kiểm soát quá trình thực nghiệm sách.

Có thể quy định cụ thể hơn về cách thức triển khai thực nghiệm, phạm vi, nội dung và thời lượng tối thiểu phải thực hiện. Việc đánh giá nội dung, cấu trúc, ngữ liệu trong SGK các môn học trước hết cần thực nghiệm bằng phương pháp chuyên gia. Tức là các đơn vị cần mời chuyên gia độc lập để thẩm định ở góc độ chuyên môn, đảm bảo nội dung SGK phù hợp với độ tuổi học sinh, đảm bảo tính giáo dục, thẩm mỹ...

Trong thời gian sắp tới, Bộ GD&ĐT sẽ tăng cường khâu thẩm định nội bộ tại các NXB. Theo đó, các NXB trước khi gửi bản mẫu hoàn thiện lên Bộ thì đã phải tổ chức thẩm định sơ bộ nhằm nâng cao chất lượng của các bản mẫu trước khi gửi lên Hội đồng thẩm định quốc gia.

T.Fan