Đề án 1816 phát huy hiệu quả trong tăng cường năng lực chăm sóc sức khỏe tâm thần tuyến tỉnh

Tạo chuyển biến rõ rệt trong tiếp cận kỹ thuật chuyên sâu

Đây được xem là một trong những giải pháp quan trọng giúp tăng cường năng lực chuyên môn và chất lượng chăm sóc sức khỏe tâm thần tại cơ sở.

Phát biểu tại hội nghị nâng cao công tác chỉ đạo tuyến, Đề án 1816 và hoạt động bảo vệ sức khỏe tâm thần cộng đồng và trẻ em năm 2025, Phó Giám đốc Bệnh viện Tâm thần Trung ương 1, BS.CKII. Nguyễn Tuấn Đại cho biết Đề án 1816 đã mở ra cơ hội quan trọng để tuyến tỉnh tiếp cận các kỹ thuật chẩn đoán và điều trị chuyên sâu vốn chỉ thực hiện được tại các bệnh viện hạng đặc biệt, tuyến trung ương.

Thông qua các đợt luân phiên cán bộ, tổ chức đào tạo, hướng dẫn trực tiếp và hỗ trợ hội chẩn từ xa, đội ngũ bác sĩ tuyến dưới được nâng cao năng lực toàn diện, từ nhận diện rối loạn tâm thần, thực hành kỹ thuật chuyên môn đến xây dựng quy trình chăm sóc và theo dõi bệnh nhân.

Nhờ sự đồng hành thường xuyên của tuyến trên, nhiều cơ sở tuyến tỉnh đã từng bước làm chủ các kỹ thuật như can thiệp rối loạn hành vi, theo dõi và xử trí rối loạn tâm thần cấp tính, phục hồi chức năng tâm lý – xã hội, cũng như triển khai các chương trình chăm sóc sức khỏe tâm thần cho trẻ em và thanh thiếu niên. Những kỹ thuật này góp phần nâng cao chất lượng điều trị, tạo điều kiện để người dân được tiếp cận dịch vụ ngay tại địa phương thay vì phải chuyển tuyến lên trung ương.

Bác sĩ Bệnh viện Tâm thần Trung ương 1 thăm khám cho bệnh nhân. Ảnh: YT

Báo cáo từ nhiều tỉnh thành cho thấy tác động của Đề án 1816 được thể hiện rõ nét trên nhiều mặt, như: Năng lực chuyên môn của đội ngũ y tế tuyến tỉnh được củng cố, giúp giảm tình trạng quá tải và sự chênh lệch về chất lượng điều trị giữa tuyến trên và tuyến dưới. Tỷ lệ chuyển tuyến giảm nhờ các cơ sở địa phương làm chủ được nhiều kỹ thuật mới và xử trí hiệu quả các ca bệnh phức tạp.
Bên cạnh đó, hệ thống chăm sóc sức khỏe tâm thần cộng đồng được mở rộng, với nhiều chương trình sàng lọc, can thiệp sớm, tư vấn và hỗ trợ tâm lý được triển khai đến từng nhóm dân cư. Sự phối hợp liên ngành giữa y tế – giáo dục – xã hội được thúc đẩy, đặc biệt trong quản lý rối loạn tâm thần trẻ em, góp phần hạn chế nguy cơ tái phát và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

Nhiều bệnh viện chuyên khoa tâm thần tại Hà Tĩnh, Quảng Ninh, Hà Nội, Thái Bình, Vĩnh Phúc hay TP. Hồ Chí Minh đã báo cáo kết quả chuyển giao kỹ thuật nổi bật, cho thấy xu hướng phát triển đồng đều và bền vững trong hệ thống y tế tâm thần cả nước.

Động lực thúc đẩy đổi mới và củng cố hệ thống y tế tâm thần

Không chỉ dừng ở việc chuyển giao kỹ thuật, Đề án 1816 còn tạo nền tảng để nâng cao toàn diện chất lượng chăm sóc sức khỏe tâm thần thông qua các hoạt động như đào tạo nhân lực, cập nhật hướng dẫn lâm sàng, xây dựng mô hình chăm sóc theo chuẩn quốc tế và tăng cường hỗ trợ chuyên môn giữa các tuyến. Đây là động lực quan trọng để các bệnh viện tuyến dưới từng bước đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe tâm thần ngày càng cao của người dân trong bối cảnh áp lực xã hội, môi trường và công việc tác động mạnh đến sức khỏe tâm thần cộng đồng.

Hoạt động khám sàng lọc tại cộng đồng là nhiệm vụ thường niên trong chương trình chăm sóc sức khỏe tâm thần cộng đồng. Ảnh: YT

Kết quả từ các hoạt động triển khai Đề án đang được các bệnh viện tổng hợp, kiến nghị Bộ Y tế tiếp tục hoàn thiện chính sách hỗ trợ tuyến dưới, nhằm bảo đảm chương trình đạt hiệu quả cao hơn trong những năm tới. Những kết quả đã đạt được cho thấy Đề án 1816 đang phát huy vai trò như một “cầu nối chuyên môn”, góp phần thu hẹp khoảng cách về chất lượng dịch vụ y tế, đồng thời tăng cường khả năng tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần cho người dân trên phạm vi cả nước.

Cao Linh