Đằng sau việc ông Trump quyết liệt với Trung Quốc
Tổng thống Mỹ Donald Trump cho rằng chất kích thích đang được đưa vào Mỹ ở 'mức độ rất cao và không thể chấp nhận được', trong đó phần lớn là thuốc phiện fentanyl gây chết người. Đây là lý do ông Trump mạnh tay áp thuế lên Trung Quốc, Canada và Mexico.
"Đóng băng" viện trợ nước ngoài
Ngày 27/2, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết mức thuế 25% áp lên hàng hóa của Mexico và Canada vào Mỹ có hiệu lực ngày 4/3, cùng với mức thuế bổ sung 10% đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc. Ông cho rằng các loại thuốc nguy hiểm từ các quốc gia vẫn đổ vào Mỹ.
Tổng thống Mỹ cho rằng chất kích thích đang được đưa vào Mỹ ở "mức độ rất cao và không thể chấp nhận được", trong đó phần lớn là thuốc phiện fentanyl gây chết người.
Tại phòng Bầu dục, ông Trump cho rằng mức thuế mới đối với hàng nhập khẩu Trung Quốc áp dụng cộng dồn với mức thuế 10% đưa ra ngày 4/2 liên quan cuộc khủng hoảng fentanyl, tạo mức thuế tích lũy là 20%.
Ông Trump nói giữ nguyên thời hạn áp thuế lên Canada và Mexico vì nhận thấy việc hạn chế dòng fentanyl chảy vào Mỹ chưa có tiến triển.
"Các cuộc thảo luận đang diễn ra với Trung Quốc, Mexico và Canada. Chúng tôi đã giải quyết tốt vấn đề di cư, nhưng vẫn còn lo ngại về vấn đề khác liên quan đến tử vong do fentanyl”, một quan chức Nhà Trắng nói với Reuters.
Theo Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh, 72.776 người đã tử vong vì thuốc phiện tổng hợp vào năm 2023 tại Mỹ, chủ yếu là do fentanyl.
Một quan chức Nhà Trắng cho biết các nhân viên hải quan và biên phòng thu giữ 991 pound fentanyl tại biên giới tây nam vào tháng 1, giảm 50,5% so với một năm trước đó, nhưng vẫn đủ để giết chết hàng triệu người Mỹ.
Động thái đổ lỗi cho Mexico và Canada về tình trạng fentanyl liên tục "chảy" vào Mỹ của ông Trump diễn ra trong bối cảnh lệnh đóng băng Mỹ viện trợ nước ngoài làm gián đoạn nỗ lực chống nạn buôn lậu.
Ông Trump ngày càng mạnh tay trong chính sách thuế quan.
Reuters đưa tin lệnh đóng băng viện trợ của ông Trump làm đình trệ kế hoạch mở rộng chương trình của Liên hợp quốc nhằm giúp Hải quân Mexico sàng lọc hàng hóa tốt hơn, ngăn chặn các thành phần fentanyl cùng các loại hàng lậu khác.
Yếu tố khác cản trở nỗ lực ngăn chặn ma túy của Mỹ là quyết định của Cơ quan Hải quan và bảo vệ biên giới Mỹ. Cơ quan này hoãn thực hiện lệnh cấm vận chuyển các gói hàng giá trị thấp miễn thuế từ Canada, Trung Quốc và Mexico cho đến khi thực hiện sàng lọc tốt hơn.
Nỗi lo cuộc chiến thương mại
Quyết định tăng thuế đối với hàng hóa Trung Quốc của ông Trump phản ánh rõ cuộc chiến thương mại với Bắc Kinh. Thị trường chờ đợi cho đến khi các cuộc đàm phán thương mại nghiêm túc diễn ra giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Dean Cheng - cố vấn cấp cao tại Viện Hòa bình Mỹ - cho biết, việc tăng thuế quan là một phần trong nỗ lực ứng phó với những thách thức từ Trung Quốc của ông Trump. "Đó là tất cả các quân cờ trên bàn cờ", ông Cheng nói.
Đại sứ quán Trung Quốc hiện chưa đưa ra bình luận gì.
Cho đến nay, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình chưa tham gia đàm phán về fentanyl, thay vào đó trả đũa Mỹ bằng cách áp dụng mức thuế 10% đối với thiết bị năng lượng và nông nghiệp của Mỹ.
Sau tuyên bố mới, Bắc Kinh có thể phản ứng mạnh hơn khi Mỹ áp dụng mức 20% đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, ngoài mức thuế hiện tại lên tới 25% được áp dụng trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump.
Theo số liệu của Cục Thống kê dân số Mỹ, tổng lượng hàng nhập khẩu từ Trung Quốc của Mỹ vào năm ngoái là 439 tỷ USD. Việc áp thêm thuế quan có thể gây ra rủi ro cho cả nền kinh tế Trung Quốc và Mỹ. Trung Quốc đang vật lộn với cuộc khủng hoảng bất động sản và nhu cầu trong nước yếu, trong khi lạm phát của Mỹ vẫn ở mức cao và lãi suất tăng cao.
Trong lá thư gửi tới đại diện thương mại Mỹ Jamieson Greer, Trung Quốc kêu gọi đối thoại và tham vấn bình đẳng.
Ông Trump nhắm đến mục tiêu áp dụng "thuế quan tương hỗ" rộng hơn vào đầu tháng 4 để phù hợp với mức thuế nhập khẩu của các quốc gia khác và bù đắp cho các hạn chế khác của họ.
Trung Quốc và các quốc gia áp lệnh trả đũa lên Mỹ.
Trong cuộc họp báo hôm thứ Năm, ông Trump hạ thấp tác động lạm phát tiềm tàng của thuế quan đối với người Mỹ. Tổng thống Mỹ lập luận rằng thuế quan đầu tiên của ông đối với Trung Quốc tăng hàng trăm tỷ USD mà không ảnh hưởng tiêu cực đến kinh tế Mỹ.
"Tôi thấy vấn đề không phải là lạm phát. Vấn đề là sự công bằng. Đối với chúng tôi, lạm phát chưa tồn tại, và tôi không nghĩ nó sẽ tồn tại", ông Trump nói.
Nỗ lực đàm phán biên giới
Các quan chức Canada và Mexico dự kiến gặp gỡ những người đồng cấp trong chính quyền ông Trump tại Washington vào thứ năm và thứ Sáu, cố gắng ngăn chặn việc áp thuế. Họ lo ngại mức thuế cao giáng đòn nghiêm trọng vào nền kinh tế Bắc Mỹ vốn có sự hội nhập cao.
Bộ trưởng Kinh tế Mexico Marcelo Ebrard sẽ gặp Greer vào thứ Năm và Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick vào thứ Sáu.
Đại diện Bộ Kinh tế Mexico hôm thứ Năm cho biết Mexico có thể áp dụng biện pháp thương mại khác ngoài mức thuế quan gần đây được nước này áp dụng đối với một số mặt hàng nhập khẩu nhất định để giảm lượng hàng hóa giá rẻ từ Trung Quốc.
Tại Canada, Bộ trưởng An toàn Công cộng David McGuinty cho biết hôm những tiến triển mà Canada đạt được trong việc thắt chặt an ninh dọc biên giới với Mỹ và chống buôn lậu ma túy sẽ làm hài lòng chính quyền ông Trump.
"Mọi nỗ lực đáp ứng tiêu chuẩn về biên giới đang có tiến triển, bằng chứng là không thể chối cãi", ông McGuinty nói trước thềm hai ngày đàm phán với các quan chức Mỹ.
Trong một tuyên bố, Cơ quan Dịch vụ biên giới Canada cho biết họ đang triển khai một sáng kiến có mục tiêu xuyên quốc gia nhằm chặn hàng lậu đến và đi khỏi đất nước, tập trung vào fentanyl và các loại ma túy tổng hợp khác.
