Cúng gia tiên ngày Tết: Gà quay vào trong hay ra ngoài?
Tục cúng gà trống vào đêm Giao thừa và mùng 1 Tết Nguyên đán không thể thiếu trong mỗi gia đình, nhưng nhiều người không biết đặt thế nào cho đúng.
Vì sao cúng gà ngày Tết?
Từ xa xưa, gà là một trong 12 con giáp thân thiện với loài người. Hơn nữa, với nền văn hóa lúa nước thì tiếng gà gáy còn giống như chiếc đồng hồ báo thức, giúp con người bất đầu ngày lao động mới.
TS Trần Thị Thu Thủy - công tác tại Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam cho biết, gà còn con vật hiệu điều lành, dữ, đoán định tương lai… Đầu năm, một số dân tộc đang sinh sống ở Việt Nam thường đặt gà trống cúng trước bàn thờ, cắt tiết, thả ra xem lúc giãy chết đầu gà sẽ quay về hướng nào để đoán định công việc làm ăn trong năm ấy thất hay phát.
Nếu lúc giãy chết đầu gà quay về nơi thờ ma nhà hoặc buồng chủ nhà thì năm đó gia đình sẽ làm ăn phát đạt. Nếu đầu gà quay ra cửa thì năm đó làm ăn khó khăn, hao tiền tốn của.
Nhiều gia đình đặt gà cúng gia tiên sai cách.
Con gà còn là cầu nối giữa thế giới con người với thế giới thần linh, là con vật được chọn để dâng cúng thần linh, tổ tiên mỗi dịp lễ Tết. Con gà như biểu tượng văn hóa đi liền với tín ngưỡng tôn sùng mặt trời của nghề nông, dần thành phong tục của mọi gia đình Việt Nam khi Tết đến, xuân về.
Vì thế, tục cúng gà trống choai trên bàn thờ gia tiên vào đêm Giao thừa và sáng mùng 1 Tết Nguyên đán không thể thiếu trong mỗi gia đình Việt Nam.
Đầu ga quay vào trong hay ra ngoài?
Chuyên gia nghiên cứu văn hóa dân gian Trần Trọng Đức cho biết, gà đặt lên bàn thờ tổ tiên trong ngày Tết Nguyên đán không phải quay đầu vào trong hay ra ngoài mà đặt gà theo chiều ngang với bàn thờ.
Trong đó, đầu gà phải hướng về bát hương cộng đồng, với tư thế được gọi là “con gà biết kêu, biết gáy, đang chầu” tức là há miệng, chân quỳ và cánh duỗi ra tự nhiên.
Nếu làm theo cách nhiều gia đình làm có nghĩa có đầu gà hướng ra ngoài thì đó là gà không chịu chầu.
Còn khi cúng gà chống troai trên mâm lễ ngoài trời đêm giao thừa thì gà phải được đặt lên đĩa, tháo dây buộc (nếu có), bầy ngay ngắn, tiết lòng đặt dưới bụng gà, mỏ ngậm bông hoa hồng đỏ.
Điều quan trọng nhất khi cúng gà ngoài trời là phải đặt đầu gà quay ra đường để đón quan Hành khiển cai quan năm mới đi qua, cách đặt gà cúng như vậy còn có ý nghĩa gọi mặt trời chiếu vào nhà mình.
