Có thể khởi kiện Youtube vì chứa video độc hại?

Thời gian gần đây nhiều trường hợp ở Việt Nam được cho là nạn nhân của những nội dung trên Youtube. Tháng 10/5/2020, một bé gái 5 tuổi ở TP. HCM tử vong nghi học theo trò thắt cổ trên Youtube.

Năm 2019, một trường hợp bé gái 9 tuổi ở huyện Nhà Bè, TP. HCM cũng được phát hiện trong tình trạng hôn mê sau khi thắt cổ theo video trên YouTube.

Dì của Đ.T.K. phát hiện cháu mình bỗng dưng treo cổ bằng chiếc khăn quàng của học sinh trên dây phơi đồ của nhà.

Lúc phát hiện, hai chân cháu cách mặt đất 20 cm, tím mặt, tím môi, tiểu không tự chủ, hôn mê. Cháu được người nhà đưa đến phòng khám gần nhà, sau đó được sơ cứu, chuyển vào Bệnh viện Pháp Việt.

Sau khi cháu được điều trị, tỉnh lại nói chuyện được, chị M. (dì cháu K) đã hỏi sao cháu lại làm như vậy?

Bé D đã tử vong thương tâm do bắt chước các trò trên Youtube. Ảnh: Dân việt

Cháu hồn nhiên trả lời cháu hay xem những trò ma, ảo thuật trên YouTube. Trong đó có trò hướng dẫn cách thắt cổ, nhưng dù thắt cổ xong những nhân vật trên YouTube vẫn thở, vẫn sống được nên cháu làm theo.

Trước đó, N.H.Đ.D (15 tuổi, quê Hải Dương) cũng cấp cứu tại Bệnh viện Việt Đức trong tình trạng đa chấn thương do thuốc nổ theo video hướng dẫn trên YouTube.

Tại một công bố vào năm 2019, đại diện Cục Phát thanh, truyền hình và thông tin điện tử (Bộ TT&TT) cho biết, thời gian qua đã có 8.000 clip xấu, độc được YouTube gỡ bỏ theo yêu cầu của phía Việt Nam, nhưng chỉ là con số rất nhỏ so với 55.000 clip xấu, độc vẫn đang tồn tại và không ngừng gia tăng.

Rất nhiều nội dung độc hại trên YouTube biến tướng dưới các hình thức vô cùng tinh vi, như sử dụng hình ảnh những nhân vật hoạt hình trẻ em yêu mến, nhưng nội dung lại dành cho người lớn.

Nội dung chủ yếu của những video này là mang tính gợi dục, kích động bạo lực, giang hồ mạng; nội dung cổ vũ cờ bạc, chơi ma túy; nội dung gây hại cho trẻ em; nội dung sử dụng nhạc, hình ảnh vi phạm bản quyền.

Ngày 27/11/2020, trao đổi với Đất Việt, luật sư Ngô Cao Đông Thịnh – Đoàn Luật sư TP. HCM cho rằng, khó có thể tìm ra bằng chứng chứng minh liên quan giữa các đoạn video trên Youtube đến những vụ việc đau lòng xảy ra như trên. “Để buộc đơn vị quản lý Youtube chịu trách nhiệm liên đới thì cần phải có bằng chứng cụ thể. Nếu chỉ dựa trên lời kể của nạn nhân thì chưa thể kết luận, đó cũng chưa phải là bằng chứng thuyết phục trước cơ quan tài phán”.

Tuy nhiên, ông Thịnh cho biết, Youtube thu lợi nhuận từ các nội dung được đăng tải thì phải có trách nhiệm kiểm duyệt nội dung trên nền tảng. “Bất kỳ nội dung nào trên Youtube chứa nội dung mang tính chất độc hại, có thể ảnh hưởng tiêu cực tới người dùng thì Youtube phải chịu trách nhiệm liên đới” – ông Thịnh bày tỏ.

Theo ông Thịnh, hiện nay, trên Youtube thường có những lựa chọn và cảnh báo trước các nội dung chứa trong video phát trên nền tảng. Thế nhưng những cảnh báo này còn hời hợt, mang tính chất “cho có” chứ chưa đủ tạo ra bức tường ngăn cản người sử dụng.

“Có ý kiến cho rằng, chính điều này khiến Youtube đang đẩy hết trách nhiệm cho người sử dụng. Điều đó rất vô lý. Bởi, đơn vị quản lý Youtube cần chủ động, giám sát trước khi cho phát hành được đăng tải trên nền tảng này, việc cảnh báo người dùng chỉ là thứ yếu. Chúng ta cần hoàn thiện pháp lý để rõ ràng trong vấn đề này, không thể để mọi chuyện xảy ra rồi lại đổ hết trách nhiệm cho người dùng được” – ông Thịnh bày tỏ.

Đồng quan điểm, luật sư Nguyễn Văn Thành – Đoàn Luật sư TP. Hà Nội cho rằng, Youtube hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam thì phải tuân theo các quy định hiện hành của nước sở tại. Những video chứa nội dung phản cảm, độc hại, gây ảnh nguy hại tới người dùng thì có nghĩa rằng đơn vị này đã vi phạm quy định, truyền bá nội dung vi phạm thuần phong mỹ tục, kích động bạo lực, gợi dục….

“Chúng ta có quyền khởi kiện Youtube với lý do vi phạm thuần phong mỹ tục, kích động bạo lực, ma túy, cờ bạc… Bằng chứng chính là những đoạn video phát trên Youtube cộng với sự truy cập dễ dàng của người dùng. Thông thường, những nội dung này được đăng tải phải thông qua đơn vị kiểm duyệt, vậy đơn vị kiểm duyệt của Youtube đã làm gì mà vẫn cho những video chứa nội dung vi phạm được đăng lên?“ – ông Thành nói.

Theo vị luật sư này, trước đây từng có nhiều doanh nghiệp và người dân ở Mỹ cũng khởi kiện đơn vị quản lý Youtube vì lý do tương tự và thắng kiện. Đó cơ sở cho thấy, Youtube cần phải chịu trách nhiệm với những nội dung trên nền tảng của mình.

Ngọc Vân