Cố soạn giả Lê Duy Hạnh và dấu ấn bền bỉ trên sân khấu Việt

TS. Hoàng Thị Hạnh - vợ cố soạn giả Lê Duy Hạnh (thứ 2 từ phải qua) nhận Giải thưởng Đào Tấn năm 2025 hạng mục "Giải thưởng Lớn"

Cố soạn giả Lê Duy Hạnh (1947-2023) là một trong những tác giả sân khấu lớn của Việt Nam trong hơn nửa thế kỷ qua. Ông để lại dấu ấn đậm nét với hơn 50 tác phẩm sân khấu, trong đó, nhiều vở từng thu hút đông đảo khán giả và có sức sống bền bỉ trên các sàn diễn cả nước.

Với những đóng góp xuất sắc cho nghệ thuật sân khấu, ông được trao Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật vào năm 2021, với 3 tác phẩm tiêu biểu, gồm: Bùi Thị Xuân hồi kết cuộc, Mặt trời đêm thế kỷ, Trời Nam.

Bên cạnh đó, giới chuyên môn đánh giá cao hàng loạt tác phẩm khác của ông như: Tâm sự Ngọc Hân, Vua thành triều Lê, Chiếc áo thiên nga, Hoàng hậu hai vua, Hồn thơ ngọc, Độc thoại đêm, Diễn kịch một mình, Nguyệt hạ…

Giới làm nghề dành nhiều tình cảm cho cố soạn giả Lê Duy Hạnh

Ở sân khấu phía Nam, kịch bản của cố soạn giả Lê Duy Hạnh được dàn dựng nhiều. Nhiều tác phẩm ra đời cách đây hàng chục năm nhưng vẫn liên tục được các đoàn nghệ thuật trong cả nước dựng lại, cho thấy sức sống bền bỉ hiếm có.

Giá trị bền vững trong kịch bản của ông nằm ở chiều sâu tư tưởng: phản ánh từ hiện thực đương đại đến lịch sử, thấm đẫm triết lý nhân sinh và tôn vinh những giá trị tốt đẹp của con người. Xuyên suốt sáng tác là niềm tin vào lẽ phải, tình đồng đội, sự thủy chung và khát vọng sống có lý tưởng.

Đáng chú ý, mảng kịch bản của ông còn mang tính thể nghiệm, thử thách ngôn ngữ và cấu trúc sân khấu, được giới nghề đánh giá cao, trở thành nguồn tư liệu quý để các đơn vị nghệ thuật và nghệ sĩ khai thác tại những cuộc thi, liên hoan lớn.

Không chỉ giới hạn ở kịch nói, nhiều tác phẩm của ông còn được chuyển thể sang cải lương, tuồng, chèo. Sự giao thoa linh hoạt giữa truyền thống và hiện đại trong kịch bản đã tạo nên một phong cách riêng, giàu bản sắc.

Tác phẩm "Nguyệt hạ" của cố soạn giả Lê Duy Hạnh được Sân khấu kịch Hồng Vân dàn dựng, đoạt Huy chương Vàng tại Liên hoan quốc tế Sân khấu thử nghiệm lần thứ VI năm 2025

Thật trùng hợp khi 2025, có tới 3 tác phẩm tham dự Liên hoan quốc tế Sân khấu thử nghiệm lần thứ VI năm 2025 được dàn dựng từ kịch bản của cố soạn giả Lê Duy Hạnh. Gồm các vở: Hồn thơ ngọc (Nhà hát Thể nghiệm thế Giới Trẻ), Sơn hà (Sân khấu Sen Việt) và Nguyệt hạ (Sân khấu kịch Hồng Vân).

Đáng chú ý, Nguyệt hạ đã giành Huy chương Vàng, trong khi Sơn hà được trao Huy chương Bạc, tiếp tục khẳng định sức sống bền bỉ và giá trị nghệ thuật của các kịch bản Lê Duy Hạnh trên sân khấu đương đại.

TS. Lê Hoàng Long – con trai cố soạn giả Lê Duy Hạnh chia sẻ: "Trăn trở lớn nhất của ông trong suốt hành trình sáng tác là làm sao tạo nên những tác phẩm có giá trị nghệ thuật cao, đồng thời đủ sức chạm tới nhiều tầng lớp công chúng.

Theo ông, đó luôn là “bài toán khó” của sân khấu, bởi lời giải không chỉ nằm ở người cầm bút hay nghệ sĩ biểu diễn, mà còn ở cách khán giả tiếp nhận và đồng hành cùng nghệ thuật".

TS. Lê Hoàng Long bày tỏ niềm vinh dự của gia đình khi cố soạn giả Lê Duy Hạnh được ghi nhận bằng Giải thưởng Đào Tấn năm nay, đồng thời kỳ vọng sự tôn vinh này sẽ trở thành nguồn động viên để các cá nhân, đơn vị tiếp tục gìn giữ và phát huy những giá trị sân khấu mà các thế hệ đi trước đã dày công vun đắp.

THANH MAI