Cơ sở lưu trữ tạm đất nhiễm xạ ở Fukushima: Nỗ lực khắc phục thảm họa hạt nhân

Khu lưu trữ có sức chứa lên đến 1,5 triệu mét khối đất, với độ sâu 15m tại thị trấn Okuma. (Ảnh: Xuân Giao/TTXVN)

Gần 14 năm kể từ sau thảm họa hạt nhân nghiêm trọng tại Nhà máy điện hạt nhân Fukushima số 1 năm 2011, Nhật Bản vẫn đang nỗ lực không ngừng để xử lý hậu quả và tái thiết các khu vực bị ảnh hưởng.

Một trong những nỗ lực quan trọng nhất là việc thiết lập cơ sở lưu trữ tạm thời đất nhiễm xạ trải dài trên diện tích 16km² giữa hai thị trấn Okuma và Futaba, tỉnh Fukushima - nơi từng là nơi sinh sống của hơn 2.700 cư dân trước khi thảm họa xảy ra.

Cơ sở này chính thức đi vào hoạt động từ tháng 3/2015.

Đến cuối năm 2024, khoảng 14 triệu mét khối đất và chất thải phóng xạ - bao gồm cả từ khu vực hạn chế - đã được vận chuyển và lưu trữ tại đây, sau khi trải qua quá trình khử nhiễm nhằm giảm thiểu mức độ phơi nhiễm phóng xạ cho người dân.

Nhà máy điện hạt nhân Fukushima số 1 được chụp từ khoảng cách 1,5km. (Ảnh: Xuân Giao/TTXVN)

Các vật liệu dễ cháy cũng được xử lý tại Cơ sở phân loại đất trước khi được đưa vào lưu trữ.

Theo quy định của Luật Nhật Bản, toàn bộ lượng đất này phải được xử lý hoàn toàn bên ngoài tỉnh Fukushima trước tháng 3/2045.

Để đạt được mục tiêu đó, chính phủ đang nỗ lực tìm cách tái sử dụng khoảng 75% lượng đất này cho các công trình công cộng như bờ kè, đường sá, qua đó giảm bớt gánh nặng xử lý về sau.

Tại một trong các điểm lưu trữ ở thị trấn Okuma, ông Togasaki Ko - Trợ lý cấp cao về hoạch định chính sách thuộc Cục tái tạo môi trường và vật liệu (Bộ Môi trường Nhật Bản) - cho biết khu lưu trữ có sức chứa lên đến 1,5 triệu mét khối đất, với độ sâu 15m và được phủ một lớp đất sạch dày 60cm.

Mức độ bức xạ tại hiện trường đo được là khoảng 0,25 microsievert/giờ, trong khi mức độ gây lo ngại về sức khỏe như nguy cơ ung thư chỉ bắt đầu ở ngưỡng 100 millisievert. Điều này cho thấy độ an toàn tại khu lưu trữ được đảm bảo tuyệt đối, nhờ các tiêu chuẩn kỹ thuật và giám sát nghiêm ngặt.

Trong quá trình tác nghiệp, để đảm bảo an toàn, phóng viên TTXVN chỉ được phép tiếp cận khu vực nhà máy từ khoảng cách 1,5km, gần tổ máy số 4.

Đại diện Bộ Môi trường nhấn mạnh cùng với việc xử lý nhà máy điện hạt nhân Fukushima số 1 bị hư hại, việc quản lý kho lưu trữ đất nhiễm xạ tại Okuma cũng là một phần thiết yếu trong tiến trình phục hồi toàn diện.

Nhà máy điện hạt nhân Fukushima số 1 vẫn đang trong quá trình được xử lý kể từ sau khi xảy ra sự cố. (Ảnh: Xuân Giao/TTXVN)

Ông Togasaki khẳng định: “Việc ngừng hoạt động và xử lý nhà máy Fukushima Daiichi là một quá trình dài hơi, cần sự kiên định và phối hợp giữa nhiều cơ quan chức năng. Nhưng đây cũng là trách nhiệm đạo đức mà chúng tôi phải thực hiện cho thế hệ tương lai.”

Cơ sở Okuma không chỉ là nơi tập trung vật lý của hàng triệu tấn đất nhiễm xạ, mà còn là biểu tượng của quyết tâm chính trị, năng lực kỹ thuật và trách nhiệm xã hội trong việc khắc phục hậu quả của một trong những thảm họa hạt nhân lớn nhất thế giới.

Những nỗ lực không ngừng nghỉ của các kỹ sư, nhà khoa học và chính quyền địa phương đang từng bước khôi phục niềm tin, đưa vùng đất từng bị coi là “vùng cấm” trở lại quỹ đạo của sự sống, phát triển và an toàn./.

(Vietnam+)